Vào những ngày này 45 năm trước, cùng với đoàn quân tốc chiến tốc thắng tiến về Sài Gòn, đã có một lực lượng đặc biệt được giao thực hiện một nhiệm vụ cũng rất đặc biệt trên mặt trận biển Đông là giải phóng Trường Sa.
Đây là một quyết định thể hiện tầm nhìn chiến lược của Trung ương Đảng và Bộ Quốc Phòng đối với vấn đề chủ quyền biển đảo.
Chủ trương đúng, kịp thời
Sau khi Buôn Ma Thuột, Trị Thiên-Huế và Đà Nẵng được giải phóng, tình hình chiến trường miền Nam diễn biến hết sức mau lẹ. Thời cơ giải phóng biển đảo, thống nhất đất nước đến nhanh hơn bao giờ hết.
9 giờ sáng ngày 29/4, phân đội chiến đấu cuối cùng của Lữ đoàn 126 đổ bộ làm chủ đảo Trường Sa. Từ đó quần đảo Trường Sa bước vào thời kỳ lịch sử mới, thời kỳ xây dựng chiến đấu và trưởng thành, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Ngày 4/4/1975, thay mặt Thường vụ Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã gửi một bức điện cho Khu ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 và Bộ Tư lệnh Hải quân, chính thức giao nhiệm vụ giải phóng quần đảo Trường Sa, trong đó chỉ rõ: “Theo chỉ thị của Bộ Chính trị, Thường vụ Quân ủy giao nhiệm vụ cho Khu ủy, Quân khu ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 và Bộ Tư lệnh Hải quân khẩn trương nghiên cứu kế hoạch tác chiến và tiến hành mọi công tác chuẩn bị để khi có thời cơ thì kịp thời giải phóng quần đảo Trường Sa, coi đó là một nhiệm vụ rất quan trọng.”
Do ý thức đầy đủ về chủ quyền biển, đảo nên ngay từ đầu năm 1975, Quân chủng Hải quân cũng đã xây dựng các phương án và chuẩn bị tác chiến trên hướng biển, đặc biệt là giải phóng các đảo khi có lệnh.
Theo phương án tác chiến, mục tiêu là các đảo Song Tử Tây, Nam Yết, Sơn Ca, Sinh Tồn, Trường Sa; phương châm tác chiến là: bí mật, bất ngờ tiến công. Thời cơ đánh chiếm đảo được xác định từ 0 đến 2 giờ sáng là lúc ta có thể lợi dụng yếu tố thủy văn để bí mật đổ quân lên đảo.
Ngày 9/4/1975, khi ở trong đất liền, cuộc tiến công vào phòng tuyến Xuân Lộc mở màn, thì trên hướng biển, Bộ Tư lệnh Hải quân được lệnh ra giải phóng quần đảo Trường Sa.
Ngày 11/4/1975, các lực lượng của ta bí mật xuất phát từ Đà Nẵng và chọn đảo Song Tử Tây làm mục tiêu giải phóng đầu tiên.
Rạng sáng 14/4, Đội 1 đặc công hải quân, dưới sự chỉ huy của đồng chí Nguyễn Ngọc Quế, đội trưởng (Đoàn 126) chia làm 3 mũi, bí mật áp sát đảo. Đúng 4 giờ ta bắt đầu nổ súng.
Trước sự tấn công bất ngờ của ta, địch phản ứng yếu ớt, buộc phải đầu hàng. 4 giờ 20 phút, thượng sỹ Lê Xuân Phát kéo cờ giải phóng tung bay trên đảo, báo hiệu ta làm chủ hoàn toàn trận đánh.
Sau khi ta giải phóng Song Tử Tây, hệ thống phòng thủ của địch trên quần đảo Trường Sa bị đe dọa, địch hoang mang lo sợ. Chớp thời cơ đó, lúc 0 giờ 30 ngày 25/4, ta sử dụng 2 tàu 673 và 641 chở lực lượng từ đảo Song Tử Tây đến đảo Sơn Ca, do thiếu úy Đỗ Viết Cường chỉ huy, đổ bộ lên đảo.
2 giờ 30 phút, ta nổ súng tấn công tiêu diệt địch. 3 giờ sáng 25/4 ta giải phóng hoàn toàn đảo Sơn Ca.
Sau chiến thắng của quân Giải phóng tại Song Tử Tây và Sơn Ca, hệ thống phòng thủ của địch trên các đảo bị đe dọa nghiêm trọng. Nam Yết mặc dù là trung tâm chỉ huy của địch trên quần đảo Trường Sa, nhưng chúng vẫn không thể kháng cự được.
10 giờ 30 ngày 27/5, ta làm chủ hoàn toàn Nam Yết. Đúng 10 giờ 20 phút ngày 28/4, ta làm chủ hoàn toàn đảo Sinh Tồn.
Đến 9 giờ sáng ngày 29/4, phân đội chiến đấu cuối cùng của Lữ đoàn 126 đổ bộ làm chủ đảo Trường Sa. Từ đó đảo Trường Sa nói riêng và quần đảo Trường Sa nói chung bước vào thời kỳ lịch sử mới, thời kỳ xây dựng chiến đấu và trưởng thành bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Trường Sa – vững vàng trường tồn nơi đầu sóng
Kể từ ngày được giải phóng, đã 45 năm trôi qua, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ và nhân dân huyện đảo Trường Sa vẫn luôn vững vàng bám biển, bám đảo.
Với biết bao hy sinh và nỗ lực của quân và dân ta, Trường Sa hôm nay đã có một diện mạo hoàn toàn mới. Sức sống mới đang hiện diện khắp nơi.
Giữa sóng nước Trường Sa, cuộc sống của quân và dân trên các xã đảo, điểm đảo thuộc quần đảo Trường Sa diễn ra bình dị và tràn ngập tiếng cười vui, điển hình như sự thay da đổi thịt ở Song Tử Tây.
Đặt chân lên đảo, khung cảnh rất thanh bình với những mái nhà đỏ tươi nằm xen giữa cây xanh, những con đường nhỏ đổ bêtông sạch sẽ…
Đặc biệt, đảo còn có tượng đài Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn, chùa Song Tử Tây nằm sát biển.
Đi trên làng đảo, nghe tiếng trẻ em học bài, cùng tiếng chuông chùa ngân nga lúc ban chiều, cảm thấy yên bình đến lạ.
45 năm sau ngày giải phóng, Trường Sa hôm nay đã có một diện mạo hoàn toàn mới, ngày càng thay đổi, vươn mình kiêu hãnh và vững vàng nơi đầu sóng ngọn gió.
Những năm gần đây, xã đảo Song Tử Tây còn trở thành điểm tựa của ngư dân đánh bắt xa bờ. Đội dịch vụ hậu cần nghề cá âu tàu đảo Song Tử Tây cung cấp miễn phí nước ngọt, các dịch vụ y tế, sửa chữa tàu thuyền cho bà con ngư dân. Ngư dân muốn sử dụng nhiên liệu, nhu yếu phẩm cũng được cung cấp với giá như trong đất liền.
Trên đảo Song Tử Tây còn có ngọn hải đăng rất đẹp đầu tiên được xây dựng trên quần đảo Trường Sa (tháng 10/1993). Đây là hải đăng cấp 1, thuộc hệ thống bảo đảm an toàn hàng hải quốc tế. Trên đảo còn có một trạm khí tượng thủy văn.
Riêng ở thị trấn Trường Sa (đảo Trường Sa Lớn) còn có rặng tre – món quà của một người bố mang ra đảo khi thăm con. Đó là hình ảnh thân thuộc, thương nhớ với biết bao người lính ở những vùng quê miền Bắc, miền Trung khiến cho đảo xa như một miền quê thân thương giữa đại dương mênh mông.
Trường Sa đã trồng và phát triển được nhiều loài cây nước lợ, thậm chí gần đây có cả một số loài cây ăn trái, rau xanh mà trước kia vốn chỉ sinh trưởng ở đất liền.
Từ một quần đảo không có sẵn các điều kiện tự nhiên thích hợp cho sự sống, giờ đây cây xanh ở các đảo đều sinh trưởng tốt và đầy sức sống trong nắng gió Biển Đông.
Trên đảo những chú bò thảnh thơi dưới bóng cây, đàn vịt nước mặn kiếm ăn bên bờ biển, đàn chó bắt cá cùng chiến sỹ, những vườn rau xanh mướt, đàn cá kìm bơi tung tăng bên cầu cảng như ở ao nhà, những cây bàng vuông, phong ba, bão táp cổ thụ ngát hương hoa… Tất cả những hình ảnh bình yên ấy chẳng khác gì bức tranh thôn quê đầy sức sống nơi đất liền.
Nhiều đảo như Song Tử Tây, Trường Sa Lớn, Sinh Tồn… có trường học, có người dân ra lập nghiệp sinh sống, có trụ sở ủy ban xã đảo, có bệnh xá, có cả dân quân tự vệ.
Đến nay đã có năm ngôi chùa được xây dựng ở đảo Trường Sa Lớn, Song Tử Tây, Nam Yết, Sơn Ca và Sinh Tồn.
Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và nhân dân cả nước bằng tinh thần “cả nước vì Trường Sa, Trường Sa vì cả nước,” nơi đảo xa ngày càng thay đổi, vươn mình kiêu hãnh và càng vững vàng nơi đầu sóng ngọn gió.
Tháng rồi năm, mưa rồi nắng, những người con từ mọi miền đất nước vẫn nối nhau đến, ở lại tuyến đảo tiền tiêu, chắc tay súng bảo vệ chủ quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của Tổ quốc và để cùng nhau nở nụ cười tự hào khi nhìn về đất Mẹ.
Trường Sa – hai tiếng thiêng liêng và rất đỗi tự hào. Còn đảo, còn tàu, còn người, còn Tổ quốc; đảo là nhà, biển cả là quê hương; vững tay súng bảo vệ vững chắc biển đảo là nhiệm vụ được giao, tất cả vì Trường Sa thân yêu… những khẩu hiệu ấy không chỉ của cán bộ, chiến sỹ, nhân dân nơi đây mà còn là ý chí, quyết tâm của cả dân tộc bởi Trường Sa là một phần máu thịt không thể tách rời./.
