Các nốt sẩn chằng chịt cánh tay và đùi của bệnh nhân. (Ảnh: CTV/Vietnam+). Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận ca bệnh u vàng phát ban do tăng triglycerid máu kèm đái tháo đường typ 2.
Triglyceride - một trong số những chỉ số xét nghiệm máu, là một dạng chất béo mà cơ thể vẫn tiêu thụ mỗi ngày.
Bệnh nhân là Đỗ Văn K. (34 tuổi, Quảng Yên, Quảng Ninh), nhập viện trong tình trạng xuất hiện các nốt đặc nhân vàng, viền đỏ xung quanh, tập trung dày đặc ở mặt sau cẳng, cánh tay, vùng lưng, bụng và đùi 2 bên. Bệnh nhân vào viện trong tình trạng kèm theo mệt mỏi, gầy sút cân, tiểu nhiều, uống nhiều nước.
[80% người bệnh đái tháo đường chết do biến chứng tim mạch]
Theo lời bệnh nhân, cách đây ba tháng, cơ thể tự nhiên xuất hiện các nốt với kích thước 1-3 mm. Các nốt trên không đau, không ngứa, không gây cảm giác khó chịu.
Ban đầu, anh K. chỉ nghĩ đơn thuần đó là những nốt mụn ngoài da nên đã tự ý nặn ra, những nốt nhỏ sau khi nặn nhân vàng thì thâm lại, đóng vảy. Các nốt to hơn thì rất khó nặn. Các nốt này có xu hướng ngày càng lan rộng và dày đặc.
Sau đó, bệnh nhân đi khám chuyên khoa da liễu tại tỉnh nhưng vẫn không rõ chẩn đoán, được kê đơn thuốc trong 1 tháng. Sau khi dùng thuốc, các nốt đặc nhân vàng viền đỏ không có xu hướng giảm đi mà còn tăng lên.
Bệnh nhân cho biết dùng đủ thuốc khác nhau, từ tây y đến đông y mà vẫn không khỏi và thường xuyên mệt mỏi, khát nước, tiểu nhiều, sụt 5 kg/4 tháng.
Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, bệnh nhân được chẩn đoán u vàng phát ban, rối loạn lipid máu hỗn hợp, đái tháo đường typ 2.
Thạc sỹ Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Trưởng khoa Thận-Tiết niệu (Bệnh viện Nội tiết Trung ương) cho hay, u vàng phát ban là một tổn thương da lành tính gây ra bởi sự lắng đọng cục bộ của lipid đặc biệt là triglycerid trong lớp hạ bì. Biểu hiện của u vàng phát ban là các nốt đặc, sẩn màu vàng hồng có kích thước khác nhau từ 1-4 mm, thường xuất hiện ở vị trí mặt duỗi các chi và mông và lưng. Tình trạng này thường đặc trưng bởi nồng độ triglycerid huyết thanh tăng cao và bệnh lý đái tháo đường kiểm soát kém hoặc mới được chẩn đoán.
Trong trường hợp bệnh nhân K. - cũng là một trong những ca bệnh đặc biệt của tăng triglycerid máu nặng với biểu hiện trên da kèm theo đái tháo đường mới được chẩn đoán.
Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương. (Ảnh: CTV/Vietnam+) Theo bác sỹ Hương, để chẩn đoán u vàng phát ban thường dựa vào biểu hiện da trên lâm sàng, nhưng để chẩn đoán xác định cần sinh thiết nốt sẩn tìm tế bào bọt (đại thực bào ăn lipid). Khi nồng độ triglycerid tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp và bệnh lí mạch vành (cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim), từ đó có thể dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống, làm nặng lên tình trạng bệnh tật hoặc tử vong.
Sau điều trị 2 tuần, các nốt sẩn trên cơ thể bệnh nhân đã nhạt màu dần, xẹp đi, một số nốt đã biến mất, đồng thời đường máu cũng giảm về ngưỡng mục tiêu. Ngoài ra, bệnh nhân cũng được các bác sỹ tư vấn tận tình về thay đổi chế độ ăn, luyện tập, cách chỉnh liều đường máu và lịch khám định kỳ.
Bác sỹ Hương cho hay, thông thường u vàng phát ban thường biến mất sau khoảng 8 tuần điều trị. Ở những bệnh nhân này, nên đi khám định kỳ 1 tháng/lần để theo dõi và điều chỉnh liều thuốc đồng thời nên tầm soát tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid và đường máu của các người thân trong gia đình bệnh nhân.
U vàng phát ban là một biểu hiện thường do bệnh lí toàn thân gây ra, thường gặp nhất do tăng triglycerid trong máu. Những người có nguy cơ cần kiểm soát tình trạng tăng triglycerid máu kèm kiểm soát đường máu chặt chẽ cần thay đổi lối sống bằng cách giảm cân, giảm lượng carbonhydrat ăn vào, tập thể dục, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu, bia. Ở những bệnh nhân thừa cân, béo phì, nên giảm khoảng 5-10% trọng lượng cơ thể.../.
