Lao động Việt Nam lên đường đi làm việc ở Nhật Bản. (Ảnh: PV/Vietnam Trong hai năm 2020-2021, anh hưởng của dịch COVID-19 trên toàn thế giới khiến hoạt động đưa lao động ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng bị sụt giảm mạnh, có những thời điểm gần như “đóng băng.”
Năm 2020, Việt Nam chỉ đưa được 78.600 lao động đi làm việc ở nước ngoài, đạt 60% kế hoạch. Đến năm 2021, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tụt giảm chỉ còn 45.000 lao động, đạt 50% kế hoạch.
Bước sang năm 2022, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tiếp tục đặt mục tiêu đưa 90.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài. Với xu hướng mở cửa, phục hồi kinh tế toàn cầu, liệu lao động Việt Nam ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng có tăng trở lại và đạt được mục tiêu đề ra?
Nhu cầu tiếp nhận lao động gia tăng
Do dịch bệnh COVID-19, phần lớn các quốc gia, vùng lãnh thổ tiếp nhận lao động Việt Nam trong hai năm qua đều có chính sách hạn chế hoặc đóng cửa tiếp nhận lao động nước ngoài đến làm việc. Tuy nhiên đến nay, các chính sách phòng chống dịch bệnh COVID-19 đã có sự thay đổi thích ứng nhằm phục hồi phát triển kinh tế và một trong những chính sách đó là mở cửa tiếp nhận trở lại lao động nước ngoài, trong đó có lao động Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Gia Liêm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội), thị trường các nước châu Âu đã mở lại từ năm 2021, Hàn Quốc từ tháng 5/2021 (sau hơn một năm ngừng tiếp nhận lao động đi theo chương trình EPS); Đài Loan (Trung Quốc) mở lại từ ngày 15/2/2022 (đóng cửa từ 19/5/2021); Nhật Bản bắt đầu mở lại từ tháng 3/2022 (sau hơn một năm đóng cửa từ cuối tháng 1/2021) và một số thị trường lao động khác cũng đã có chính sách tiếp nhận lao động với các điều kiện và quy định phù hợp trong thời gian qua.
"Chúng ta cũng như hầu hết các nước đều có sự thay đổi chính sách thích ứng với dịch bệnh COVID-19 nhằm phục hồi nền kinh tế thông qua việc đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ. Do đó, nhu cầu tiếp nhận lao động sẽ gia tăng, đây là thời cơ thuận lợi để tăng cường đưa lao động đi làm việc ở các thị trường nước ngoài," ông Nguyễn Gia Liêm nhận định.
[Lao động đi làm việc ở nước ngoài năm 2022: Nhiều tín hiệu khởi sắc]
Số liệu thống kê 6 tháng đầu năm cho thấy tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là 51.677 người (có 19.849 lao động nữ). Con số này cao hơn cả số lượng đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài của cả năm 2021. Nhật Bản là thị trường tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam nhất với 32.053 lao động, tiếp theo Đài Loan (Trung Quốc) 15.633 lao động, Hàn Quốc 1.209 lao động…
"Với tình hình hiện tại, việc thực hiện kế hoạch đưa 90.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài trong năm 2022 là hoàn toàn khả thi,” ông Nguyễn Gia Liêm khẳng định.
Cơ hội từ các thị trường thu nhập cao
Chia sẻ về định hướng xuất khẩu lao động 6 tháng cuối năm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước cho rằng yếu tố chất lượng lao động vẫn cần đặt lên hàng đầu. Bởi lẽ, bên cạnh những thị trường truyền thống, định hướng của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trong thời gian tới là đưa lao động đi làm việc tại các thị trường an toàn, có thu nhập cao, bảo đảm phúc lợi tốt cho người lao động.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung và các đại biểu tham dự lễ ký kết Chương trình lao động nông nghiệp Australia. (Ảnh: PV/Vietnam+) Ngay từ những tháng đầu năm 2022, bên cạnh việc mở cửa lại các thị trưởng truyền thống, nhiều hoạt động hợp tác đưa lao động đi các thị trường thu nhập cao đã được xúc tiến triển khai. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tiếp tục thúc đẩy ký kết các thỏa thuận về hợp tác lao động đối với các nước để mở rộng thị trường lao động ngoài nước như với Đức, Nga, Isarel và một số thị trường châu Âu khác.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Australia đã ký Bản ghi nhớ về chương trình lao động nông nghiệp. Trong khuôn khổ chương trình hợp tác này, dự kiến Australia sẽ tiếp nhận lao động Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp với số lượng khoảng 1.000 người/năm, mức lương cơ bản từ 3.200-4.000 AUD/tháng (tương đương 52,8-66 triệu đồng/tháng). Hiện nay, hai bên đang trao đổi để thống nhất về kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện bản ghi nhớ này.
Hiện nay, các chương trình tuyển chọn điều dưỡng viên và hộ lý sang làm việc tại Đức và Nhật Bản được duy trì thực hiện hàng năm đã tạo thêm nhiều cơ hội việc làm thu nhập cao cho lao động Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Gia Liêm, song song với mở thêm các thị trường mới thì việc nâng cao chất lượng người lao động đi làm việc ở nước ngoài cũng sẽ được chú trọng. Cục Quản lý lao động ngoài nước sẽ đẩy mạnh công tác gắn kết giữa doanh nghiệp dịch vụ với các trường, cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong việc chuẩn bị, tạo nguồn lao động đi làm việc ở nước ngoài; tăng cường chất lượng và hiệu quả công tác tuyển chọn và đào tạo người lao động (về ngoại ngữ, tay nghề và ý thức tổ chức kỷ luật) đáp ứng yêu cầu của bên nước ngoài tiếp nhận lao động, tạo vị thế của người lao động ở nước ngoài, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật của người lao động, cũng như phòng tránh tình trạng người lao động bị lạm dụng, cưỡng bức khi đi làm việc ở nước ngoài.
Đặc biệt, trong bối cảnh hàng loạt các thị trường mới mở cửa trở lại dễ phát sinh lừa đảo, để lành mạnh hóa thị trường xuất khẩu lao động, Cục Quản lý lao động ngoài nước cũng sẽ đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền và phổ biến chính sách, pháp luật, thông tin về lĩnh vực người lao động đi làm việc ở nước ngoài để nâng cao nhận thức của người dân và xã hội, qua đó ngăn ngừa, hạn chế tình trạng lừa đảo, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này./.
