Tổ chức Electronic Freedom Foundation chuyên vận động cho quyền sử dụng khônggian kỹ thuật số đã thay mặt cho 19 tổ chức trên nộp đơn kiện lên tòa án. Đơnkiện nêu rõ hoạt động do thám bí mật của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) làchương trình theo dõi bất hợp pháp và vi hiến.
Đây là vụ kiện thứ sáu nhằm vào chính phủ Mỹ kể từ khi cựu nhân viên tình báo MỹEdward Snowden tiết lộ nhiều thông tin về chương trình giám sát bí mật của NSA.Các đơn kiện đều nhằm mục đích yêu cầu chính phủ Mỹ phải chấm dứt ngay các hànhđộng thu thập dữ liệu cuộc thoại và Internet trên diện rộng.
Cùng ngày, Tập đoàn phần mềm Microsoft cũng đã gửi đơn lên Tổng chưởng lý đềnghị được công bố rộng rãi về cách thức cung cấp thông tin khách hàng theo đềnghị của NSA. Trong đơn, "đại gia" phần mềm lớn nhất thế giới nói rõ, việc côngbố sẽ giúp Microsoft cải chính những thông tin sai lệch được báo chí đăng tảituần trước, trong đó nói rằng Microsoft cho phép các cơ quan an ninh Mỹ tiếp cậntrực tiếp các tin nhắn, dữ liệu và thư điện tử của khách hàng.
[Công ty Mỹ kiện chính phủ sau tiết lộ của Snowden]
Cũng trong ngày 16/7, Ủy viên Liên minh châu Âu (EU) phụ trách lĩnh vực tàichính Michel Barnier yêu cầu chính phủ Mỹ giải thích rõ ràng về chương trình dothám nhằm vào các đồng minh châu Âu. Ông Barnier cho rằng hành động này của Mỹđã làm sói mòn lòng tin của châu Âu trong bối cảnh hai bên đang nỗ lực thúc đẩyhiệp định thương mại tự do xuyên Đại Tây Dương (TIPP).
Bên cạnh áp lực từ các vụ kiện và yêu cầu của các tập đoàn, tổ chức, chínhphủ của Tổng thống Barack Obama cũng đang đứng trước sức ép rất lớn từ nhiềunghị sỹ Quốc hội và những rủi ro tiềm ẩn liên quan tới an ninh quốc gia. Trongtuyên bố mới nhất ngày 16/7, chính quyền Obama đã buộc phải tiếp tục hối thúcNga và các nước trục xuất, dẫn độ Snowden về Mỹ để xét xử tội hoạt động giánđiệp gây tổn hại nghiêm trọng an ninh quốc gia.
Phát biểu của người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố Snowden khôngphải là một nhà hoạt động nhân quyền, cũng không phải là một nhân vật bất đồngchính kiến, mà là đối tượng bị kết tội "tiết lộ các thông tin mật."
Hiện tại,chính phủ Mỹ và Nga thường xuyên liên lạc về nhiều vấn đề, trong đó có vụSnowden. Tuy nhiên, ông Carney không nói rõ vụ việc này sẽ tác động như thế nàotới quan hệ Mỹ-Nga và Tổng thống Obama vẫn giữ kế hoạch sẽ tới Nga vào thángChín tới để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước phát triển và mới nổi(G-20).
Trước đó, Hạ nghị sỹ Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa của Hạviện, cũng kêu gọi chính quyền Obama gia tăng nỗ lực và sử dụng mọi áp lực, cảngoại giao và kinh tế, để ép Nga bắt giữ Snowden. Vị nghị sỹ đảng Cộng hòa nàycho rằng vụ Snowden đang trở thành "một phép thử" đối với chính sách ngoại giaocủa chính quyền Obama.
Trong khi đó, một nguồn tin từ Cơ quan Di trú Liên bang Nga (FMS) cho biếtSnowden sẽ được cấp giấy chứng nhận lưu lại Nga trong thời gian cơ quan này xemxét đơn xin tị nạn tạm thời của cựu nhân viên tình báo, một quy trình dự kiến sẽkéo dài ba tháng.
Trước đó, luật sư Anatoly Kucherena của Nga cho biết Snowden đã nộp đơn lênSở nhập cư liên bang Nga và chính ông là người giúp Snowden làm các thủ tục giấytờ cần thiết. Trong đơn xin tị nạn, Snowden nói rằng anh ta có thể phải đối mặtvới tra tấn, thậm chí án tử hình, nếu bị dẫn độ về Mỹ.
Hiện tại, Snowden vẫn trú ẩn tại khu vực quá cảnh sân bay Sheremetyevo ở thủđô Mátxcơva kể từ khi bí mật bay sang từ Hongkong (Trung Quốc) hôm 23/6. Cựunhân viên tình báo này đã nộp đơn xin tị nạn chính trị tại 21 nước, nhưng chỉcó ba quốc gia Mỹ Latinh là Bolivia, Nicaragua và Venezuela tuyên bố có thểtiếp nhận. Tuy nhiên, Snowden lại chưa thể rời Nga vì trước đó đã bị chính phủMỹ vô hiệu hóa hộ chiếu./.