Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir ngày 10/6 cho biết sẽ đề nghị Liên minh châu Phi(AU) làm trung gian hòa giải với Sudan xung quanh tranh cãi về dầu mỏ, đồng thờituyên bố sẽ không để đất nước một lần nữa rơi vào chiến tranh.
Phát biểu với báo giới, Tổng thống Nam Sudan Kiir cam kết “sẽ không đểngười dân Nam Sudan quay trở lại tình trạng chiến tranh một cách không cầnthiết."
Ông Kiir kêu gọi người dân nước này giữ bình tĩnh và kiên nhẫn trong khichính phủ phối hợp với các nhà trung gian hòa giải AU giải quyết bế tắc với nướcláng giềng phía Bắc, đồng thời hối thúc các nước trong khu vực và thế giới candự về mặt ngoại giao với Sudan để bảo vệ cuộc sống của nhân dân hai nước cũngnhư khuyến khích chính quyền Khartoum tham gia đối thoại hòa bình với lực lượngnổi dậy trong nước.
Cùng ngày, Bộ trưởng Dầu mỏ Nam Sudan Stephen Dhieu Dau tuyên bố nước nàyvẫn tiếp tục xuất khẩu dầu thô qua lãnh thổ của Sudan, bất chấp thông báo ngày9/6 của Khartoum về việc ngừng chín thỏa thuận an ninh và kinh tế, trong đó cóthỏa thuận dầu mỏ ký kết hồi tháng Ba vừa qua, với cáo buộc Juba hỗ trợ phiếnquân chống Sudan.
Theo ông Dhieu Dau, Nam Sudan vẫn tiếp tục sản xuất dầu mỏ vì chưa nhậnđược thông tin chính thức nào từ Chính phủ Sudan.
Từ khi khôi phục hoạt động sản xuất dầu hồi tháng Tư vừa qua, Nam Sudan đãxuất khẩu khoảng 7 triệu thùng dầu thô qua lãnh thổ của Sudan. Theo tiết lộ củacác quan chức Nam Sudan, sản lượng khai thác dầu tại mỏ Palouge ở bang ThượngNile đạt khoảng 200.000 thùng dầu/ngày.
Ngày 8/6 vừa qua, Tổng thống Sudan Omar al-Bashir đã ra lệnh đóng cửatuyến đường ống xuất khẩu dầu mỏ của Nam Sudan qua lãnh thổ Sudan do Juba vẫntiếp tục hỗ trợ lực lượng phiến quân Mặt trận Cách mạng.
Khartoum và Juba đã nhất trí nối lại hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của NamSudan thông qua các đường ống dẫn dầu của Sudan như một phần của việc thực hiệncác thỏa thuận hợp tác, được ký tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia năm 2012.
Trong cuộc đàm phán tại Ethiopia cuối tháng Ba vừa qua, hai nước đã đạtđược thỏa thuận về kế hoạch nối lại hoạt động xuất khẩu dầu cũng như thực hiệntám thỏa thuận quan trọng khác.
Nếu hoạt động xuất khẩu dầu mỏ được khôi phục bình thường, mỗi ngày sẽ cótừ 250.000-350.000 thùng dầu được bơm từ Nam Sudan qua Sudan, đem lại hàng tỷUSD doanh thu cho hai quốc gia đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế này.
Tuy nhiên, Khartoum lâu nay cáo buộc Nam Sudan huận thuẫn phiến phân tạicác bang Nam Kordofan, Nile Xanh và Dafour, điều mà Juba luôn bác bỏ./.
(TTXVN)