Trước nhiều kiến nghị nên sớm thực hiện điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị giá tăng, bên lề Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho biết, Bộ sẽ nghiên cứu kỹ trên cơ sở cập nhật tình hình và đảm bảo cân đối ngân sách Nhà nước.
“Ngân sách năm nay dựa trên cơ sở các chính sách từ năm ngoái xây dựng, vì bây giờ nếu đưa vào các khoản giãn, giảm, miễn… thì sẽ ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách Trung ương mà còn ảnh hưởng đến thu cân đối ngân sách địa phương,” ông Huệ nhấn mạnh.
- Có nhiều kiến nghị nên sớm thực hiện đề xuất điều chỉnh với thuế thu nhập cá nhân? Quan điểm của ông về vấn đề này?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Tùy thuộc vào việc Luật ban hành vào thời điểm nào. Nếu Luật thuế thuế thu nhập cá nhân cuối năm nay mới cho ý kiến, kỳ sau (tháng 6 năm 2012) mới thông qua và Luật có hiệu lực sau 6 tháng ban hành. Nếu Luật này tạo được sự đồng thuận cao, có thể thông qua ngay trong một kỳ thì có thể thực hiện sớm hơn.
- Có chính sách nào để thúc đẩy sớm hơn không thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Chính phủ đang giao cho Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, cập nhật tình hình, cả về đời sống, lạm phát, khó khăn của doanh nghiệp và trong kỳ họp tháng 6 có thể trình Chính phủ xem xét, để báo cáo lên Quốc hội, bao gồm các chính sách cả về thuế thu nhập cá nhân, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế giá trị gia tăng… Tuy nhiên đề xuất gì thì đề xuất, nhưng phải trên cơ sở diễn biến thực tế.
Ví dụ như khi chúng ta đưa ra gói giảm, giãn thuế, lạm phát lên tới hơn 20%, nhưng trong điều kiện hiện nay thì lạm phát đã được kiểm soát còn có 2,6% từ đầu năm đến nay. Tuy mặt bằng giá vẫn còn cao, nhưng biện pháp đó với tình huống như bây giờ thì có khác. Nhưng cũng không loại trừ là phải tiếp tục xem xét trong diễn biến.
Thứ hai, đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng để giảm giá một số mặt hàng nào đó, nếu thực hiện sớm hơn lộ trình giảm thuế thu nhập cá nhân thì cũng phải nghiên cứu kỹ trên cơ sở cập nhật tình hình và đảm bảo cân đối ngân sách Nhà nước. Bởi vì cân đối ngân sách năm nay dựa trên cơ sở các chính sách từ năm ngoái xây dựng. Nên nếu năm nay đưa vào các khoản giãn, giảm, miễn… thì sẽ ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách Trung ương mà còn ảnh hưởng đến thu cân đối ngân sách địa phương. Mà nhiệm vụ chi cũng không giảm được, thậm chí chi an sinh xã hội còn tăng lên, không cân đối sẽ dẫn đến bội chi tăng lên, mà bội chi thì Quốc hội đã khống chế rồi. Cho nên phải tính toán rất kỹ.
- Đã có đề xuất nâng mức khởi điểm chịu thuế lên 9 triệu đồng, vậy ý kiến của Bộ trưởng về đề xuất này?
Thực tế vấn đề này chưa có một công bố thông gì cả, còn phải trình thường trực Chính phủ trong tháng 6 này.
Tất cả mọi thứ đang đặt trên bàn và Bộ Tài chính vẫn tiếp tục lắng nghe, tiếp tục bàn để trình thường trực Chính phủ trong tháng 6.
- Như vậy, người lao động vẫn có cơ hội được hưởng mức khởi điểm chịu thuế lên 9 triệu đồng?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Việc tỷ lệ động viên và khoan sức dân không chỉ ở mức khởi điểm chịu thuế, giảm trừ gia cảnh mà còn tính đến cả giãn biểu thuế. Như vậy một phần bậc thuế đáng lẽ phải nộp ở bậc cao giờ được chuyển xuống nộp ở bậc thấp. Cho nên người dân có thu nhập sẽ được hưởng cả ở hai nơi nên chúng ta sẽ giảm sức dân, giảm động viên ngân sách cả ở giảm trừ gia cảnh, cả ở giãn các khoảng cách của các biểu thuế.
- Nhưng tỷ lệ người có thu nhập cao để được giãn mức thuế rất thấp. Nên việc nâng khởi điểm chịu thuế sẽ có tác động thực tế đến số đông người có thu nhập?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Tôi đã nói sau khi dự án Luật này trình Chính phủ, tôi sẽ trao đổi cặn kẽ và thấu đáo về chuyện này. Bản thân trong giới chuyên môn cũng chưa hiểu một cách thấu đáo, thế nào là giảm trừ gia cảnh. Giảm trừ gia cảnh không phải là mức để đảm bảo đời sống tối thiểu, mà phần còn lại sau khi đánh thuế mới là đảm bảo đời sống. Cho nên sau khi Luật này được Chính phủ thông qua, trình Quốc hội, sẽ có những đối thoại cặn kẽ và toàn diện.
- Phương án miễn thuế giá trị gia tăng cho một số đối tượng mới đây chưa được Ủy ban Tài chính ngân sách Quốc hội ủng hộ. Quan điểm của Bộ Tài chính như thế nào?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Riêng thuế giá trị gia tăng trong cân đối ngân sách vào khoảng 245 – 246.000 tỷ đồng, chưa kể thuế giá trị gia tăng của nhập khẩu. Nếu đề xuất miễn 50% số thuế này, thì lập tức thu ngân sách giảm ngay 130 – 135.000 tỷ đồng, chúng ta lấy gì để bù? Không cắt được khoản chi nào hết khi Quốc hội đã quyết định rồi. Bội chi cũng đã có quyết định rồi. Cho nên mọi giải pháp về thuế phải xem xét đến cân đối về ngân sách.
Và không chỉ ngân sách Trung ương mà còn ngân sách của địa phương nữa, mà ngân sách địa phương là do Hội đồng Nhân dân quyết định, cho nên phải tiếp tục nghiên cứu, tiếp tục cập nhật. Tất cả các chính sách đều phải có trước niên độ ngân sách một năm. Ví dụ mình làm ngân sách của năm 2013, khi có thay đổi về chính sách là phải xảy ra năm 2012 thì mới có thể xây dựng dự toán ngay từ đầu năm được, vì chu trình làm ngân sách là từ tháng 6 đã làm ngân sách của năm sau rồi. Nếu bây giờ, ngay trong năm 2012, với ngân sách mà Quốc hội đã quyết định như vậy, chúng ta lấy gì để bù?
Hơn nữa thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, mình giảm thuế giá trị gia tăng trong điều kiện của 2008, 2009 khi đó lạm phát rất cao, nhưng bây giờ điều kiện lại khác. Thêm nữa, mục tiêu giảm thuế gia trị gia tăng là để các doanh nghiệp giảm giá bán. Nhưng đặt ra một trường hợp là chúng ta giảm thuế mà doanh nghiệp không giảm giá bán thì liệu có cơ chế gì để ràng buộc các doanh nghiệp hay không, ta không thể nào quản lý được, cho nên vấn đề này phải bàn rất kỹ.
- Năm 2009 mình cũng giảm thuế giá trị gia tăng nhưng thực sự việc giảm thuế này chưa đến được với người tiêu dùng, Bộ trưởng vừa nó cần phải có cơ chế giàng buộc, Bộ trưởng có thể giải thích rõ hơn?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Bây giờ phải đánh giá quá trình thực hiện. Nếu có giải pháp đó phải rút kinh nghiệm từ giai đoạn trước. Như giai đoạn năm 2009, chúng ta giảm thuế, nhưng thực chất là doanh nghiệp hưởng chứ người tiêu dùng không được hưởng./.
“Ngân sách năm nay dựa trên cơ sở các chính sách từ năm ngoái xây dựng, vì bây giờ nếu đưa vào các khoản giãn, giảm, miễn… thì sẽ ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách Trung ương mà còn ảnh hưởng đến thu cân đối ngân sách địa phương,” ông Huệ nhấn mạnh.
- Có nhiều kiến nghị nên sớm thực hiện đề xuất điều chỉnh với thuế thu nhập cá nhân? Quan điểm của ông về vấn đề này?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Tùy thuộc vào việc Luật ban hành vào thời điểm nào. Nếu Luật thuế thuế thu nhập cá nhân cuối năm nay mới cho ý kiến, kỳ sau (tháng 6 năm 2012) mới thông qua và Luật có hiệu lực sau 6 tháng ban hành. Nếu Luật này tạo được sự đồng thuận cao, có thể thông qua ngay trong một kỳ thì có thể thực hiện sớm hơn.
- Có chính sách nào để thúc đẩy sớm hơn không thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Chính phủ đang giao cho Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, cập nhật tình hình, cả về đời sống, lạm phát, khó khăn của doanh nghiệp và trong kỳ họp tháng 6 có thể trình Chính phủ xem xét, để báo cáo lên Quốc hội, bao gồm các chính sách cả về thuế thu nhập cá nhân, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế giá trị gia tăng… Tuy nhiên đề xuất gì thì đề xuất, nhưng phải trên cơ sở diễn biến thực tế.
Ví dụ như khi chúng ta đưa ra gói giảm, giãn thuế, lạm phát lên tới hơn 20%, nhưng trong điều kiện hiện nay thì lạm phát đã được kiểm soát còn có 2,6% từ đầu năm đến nay. Tuy mặt bằng giá vẫn còn cao, nhưng biện pháp đó với tình huống như bây giờ thì có khác. Nhưng cũng không loại trừ là phải tiếp tục xem xét trong diễn biến.
Thứ hai, đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng để giảm giá một số mặt hàng nào đó, nếu thực hiện sớm hơn lộ trình giảm thuế thu nhập cá nhân thì cũng phải nghiên cứu kỹ trên cơ sở cập nhật tình hình và đảm bảo cân đối ngân sách Nhà nước. Bởi vì cân đối ngân sách năm nay dựa trên cơ sở các chính sách từ năm ngoái xây dựng. Nên nếu năm nay đưa vào các khoản giãn, giảm, miễn… thì sẽ ảnh hưởng không chỉ đến thu ngân sách Trung ương mà còn ảnh hưởng đến thu cân đối ngân sách địa phương. Mà nhiệm vụ chi cũng không giảm được, thậm chí chi an sinh xã hội còn tăng lên, không cân đối sẽ dẫn đến bội chi tăng lên, mà bội chi thì Quốc hội đã khống chế rồi. Cho nên phải tính toán rất kỹ.
- Đã có đề xuất nâng mức khởi điểm chịu thuế lên 9 triệu đồng, vậy ý kiến của Bộ trưởng về đề xuất này?
Thực tế vấn đề này chưa có một công bố thông gì cả, còn phải trình thường trực Chính phủ trong tháng 6 này.
Tất cả mọi thứ đang đặt trên bàn và Bộ Tài chính vẫn tiếp tục lắng nghe, tiếp tục bàn để trình thường trực Chính phủ trong tháng 6.
- Như vậy, người lao động vẫn có cơ hội được hưởng mức khởi điểm chịu thuế lên 9 triệu đồng?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Việc tỷ lệ động viên và khoan sức dân không chỉ ở mức khởi điểm chịu thuế, giảm trừ gia cảnh mà còn tính đến cả giãn biểu thuế. Như vậy một phần bậc thuế đáng lẽ phải nộp ở bậc cao giờ được chuyển xuống nộp ở bậc thấp. Cho nên người dân có thu nhập sẽ được hưởng cả ở hai nơi nên chúng ta sẽ giảm sức dân, giảm động viên ngân sách cả ở giảm trừ gia cảnh, cả ở giãn các khoảng cách của các biểu thuế.
- Nhưng tỷ lệ người có thu nhập cao để được giãn mức thuế rất thấp. Nên việc nâng khởi điểm chịu thuế sẽ có tác động thực tế đến số đông người có thu nhập?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Tôi đã nói sau khi dự án Luật này trình Chính phủ, tôi sẽ trao đổi cặn kẽ và thấu đáo về chuyện này. Bản thân trong giới chuyên môn cũng chưa hiểu một cách thấu đáo, thế nào là giảm trừ gia cảnh. Giảm trừ gia cảnh không phải là mức để đảm bảo đời sống tối thiểu, mà phần còn lại sau khi đánh thuế mới là đảm bảo đời sống. Cho nên sau khi Luật này được Chính phủ thông qua, trình Quốc hội, sẽ có những đối thoại cặn kẽ và toàn diện.
- Phương án miễn thuế giá trị gia tăng cho một số đối tượng mới đây chưa được Ủy ban Tài chính ngân sách Quốc hội ủng hộ. Quan điểm của Bộ Tài chính như thế nào?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Riêng thuế giá trị gia tăng trong cân đối ngân sách vào khoảng 245 – 246.000 tỷ đồng, chưa kể thuế giá trị gia tăng của nhập khẩu. Nếu đề xuất miễn 50% số thuế này, thì lập tức thu ngân sách giảm ngay 130 – 135.000 tỷ đồng, chúng ta lấy gì để bù? Không cắt được khoản chi nào hết khi Quốc hội đã quyết định rồi. Bội chi cũng đã có quyết định rồi. Cho nên mọi giải pháp về thuế phải xem xét đến cân đối về ngân sách.
Và không chỉ ngân sách Trung ương mà còn ngân sách của địa phương nữa, mà ngân sách địa phương là do Hội đồng Nhân dân quyết định, cho nên phải tiếp tục nghiên cứu, tiếp tục cập nhật. Tất cả các chính sách đều phải có trước niên độ ngân sách một năm. Ví dụ mình làm ngân sách của năm 2013, khi có thay đổi về chính sách là phải xảy ra năm 2012 thì mới có thể xây dựng dự toán ngay từ đầu năm được, vì chu trình làm ngân sách là từ tháng 6 đã làm ngân sách của năm sau rồi. Nếu bây giờ, ngay trong năm 2012, với ngân sách mà Quốc hội đã quyết định như vậy, chúng ta lấy gì để bù?
Hơn nữa thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, mình giảm thuế giá trị gia tăng trong điều kiện của 2008, 2009 khi đó lạm phát rất cao, nhưng bây giờ điều kiện lại khác. Thêm nữa, mục tiêu giảm thuế gia trị gia tăng là để các doanh nghiệp giảm giá bán. Nhưng đặt ra một trường hợp là chúng ta giảm thuế mà doanh nghiệp không giảm giá bán thì liệu có cơ chế gì để ràng buộc các doanh nghiệp hay không, ta không thể nào quản lý được, cho nên vấn đề này phải bàn rất kỹ.
- Năm 2009 mình cũng giảm thuế giá trị gia tăng nhưng thực sự việc giảm thuế này chưa đến được với người tiêu dùng, Bộ trưởng vừa nó cần phải có cơ chế giàng buộc, Bộ trưởng có thể giải thích rõ hơn?
Bộ trưởng Vương Đình Huệ: Bây giờ phải đánh giá quá trình thực hiện. Nếu có giải pháp đó phải rút kinh nghiệm từ giai đoạn trước. Như giai đoạn năm 2009, chúng ta giảm thuế, nhưng thực chất là doanh nghiệp hưởng chứ người tiêu dùng không được hưởng./.
Minh Thúy (Vietnam+)
