Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida ngày 14/1 một lần nữa kêu gọi Bắc Kinh tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, sau khi quan hệ hai nước gia tăng căng thẳng do chuyến thăm của ông Abe đến ngôi đền gây tranh cãi Yasukuni hồi tháng 12 vừa qua.
Phát biểu tại buổi họp báo, trong bối cảnh các nước láng giềng châu Á của Nhật Bản chỉ trích mạnh mẽ hành động thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Abe, ông Kishida khẳng định nội các của ông Abe đã "kế thừa" quan điểm của các chính phủ tiền nhiệm "về các điểm cơ bản" liên quan tới các hành động của Nhật Bản thời chiến trong thế kỷ trước.
Ông nêu rõ Tokyo "chưa bao giờ phủ nhận tuyên bố năm 1993 của ông Yohei Kono, cũng như tuyên bố năm 1995 của ông Tomiichi Murayama hay những tuyên bố của các nội các tiền nhiệm.
Phát biểu trên của Ngoại trưởng Kishida đề cập tuyên bố ông Kono đưa ra trong thời gian giữ chức Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản và tuyên bố của ông Murayama trong thời gian giữ chức Thủ tướng - những tuyên bố vốn được các nước láng giềng coi là tượng trưng cho sự "ăn năn" của Nhật Bản về những hành động quân phiệt thời chiến. Trong đó, ông Kono thừa nhận trách nhiệm của quân đội Nhật Bản đối với hành động cưỡng ép phụ nữ làm nô lệ tình dục đồng thời xin lỗi các nạn nhân, và ông Murayama xin lỗi về hành động xâm lược của Nhật Bản ở châu Á trong thời chiến.
Kể từ khi ông Abe trở lại cương vị Thủ tướng Nhật Bản tháng 12/2012, chưa có cuộc gặp thượng đỉnh nào giữa ông và các lãnh đạo Trung Quốc. Ngoại trưởng Fumio Kishida nhấn mạnh hy vọng hai nước sẽ sớm hiện thực hóa đối thoại chính trị cấp cao.
Liên quan đến căng thẳng trong khu vực, cùng ngày 14/1, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye kêu gọi các nhà lãnh đạo Nhật Bản nhìn nhận đúng đắn về lịch sử để phát triển quan hệ song phương hướng tới tương lai.
Trang web của Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc ngày 14/1 cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNN, bà Park Geun-hye bày tỏ hy vọng xây dựng quan hệ hướng tới tương lai với Nhật Bản dựa trên quan điểm đúng đắn về lịch sử và mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước. Tổng thống Hàn Quốc cũng hối thúc ban lãnh đạo hiện nay của Nhật Bản tôn trọng những lời xin lỗi trước đây của nội các Nhật Bản.
Cho tới nay, Tổng thống Park Geun-hye chưa có cuộc gặp nào với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, mặc dù những người tiền nhiệm của bà thường chọn Nhật Bản là điểm đến thứ hai trong lịch trình công du nước ngoài sau khi nhậm chức. Tháng 6/2013, bà Park Geun-hye thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước đến Trung Quốc sau khi thăm Mỹ.
Sự chỉ trích mạnh mẽ của Bắc Kinh và Seoul đối với chuyến thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 26/12/2013, trong khi căng thẳng gia tăng tại khu vực Đông Bắc Á do tranh chấp giữa Bắc Kinh và Tokyo về chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, tranh chấp giữa Tokyo và Seoul về quần đảo Takeshima/Dokdo, cũng như việc Trung Quốc đơn phương thiết lập Vùng Nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Hoa Đông vào tháng 11/2013, đang gây cản trở cho những nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán cấp cao và các cuộc gặp thượng đỉnh giữa ba nước Nhật-Trung-Hàn năm 2014./.
