Toàn cảnh nhà máy hạt nhân nước nặng Arak. (Nguồn: AFP/TTXVN) Ngày 3/7, tại Geneva (Thụy Sỹ), Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) và Iran sẽ khởi động vòng đàm phán thứ 6 về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước Cộng hòa Hồi giáo này nhằm tìm kiếm một thỏa thuận cuối cùng trước hạn chót là ngày 20/7 tới.
Dự kiến, vòng đàm phán mới này sẽ kéo dài đến ngày 15/7.
Trước thềm vòng đàm phán, giới chức các bên đều tỏ ra thận trọng và không đặt kỳ vọng quá cao vào kết quả đàm phán.
Các bên đều cho rằng việc gia hạn thỏa thuận tạm thời là một lựa chọn phù hợp nhất trong bối cảnh hiện nay.
Hiện phương Tây và Iran còn nhiều bất đồng về số lượng máy li tâm làm giàu urani mà Iran có quyền được giữ lại, cấu trúc của lò phản ứng nước nặng Arak, và thậm chí cả chương trình tên lửa đạn đạo của Tehran.
Mỹ cho rằng vấn đề tên lửa đạn đạo cần phải đưa vào bất cứ thỏa thuận nào giữa Nhóm P5+1 với Iran. Phương Tây vẫn yêu cầu Iran giới hạn hoạt động làm giàu urani dưới mức 5% để không thể chế tạo vũ khí hạt nhân, đồng thời chấp nhận hoạt động thanh sát thường xuyên hơn của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
Ngoài ra, Nhóm P5+1 cũng chưa tìm được tiếng nói chung trong vấn đề chương trình tên lửa đạn đạo của Iran. Nga cho rằng đây là một vấn đề riêng rẽ, không nên đưa vào thỏa thuận về chương trình hạt nhân, trong khi Mỹ có quan điểm hoàn toàn trái ngược.
Thực tế cho thấy mục tiêu mà Tehran đang hướng tới trong tiến trình đàm phán hạt nhân đó là việc phương Tây dỡ bỏ lệnh cấm vận và trừng phạt. Cụ thể, Iran muốn Mỹ và phương Tây dỡ bỏ lệnh phong tỏa đối với nguồn tiền của họ ở nước ngoài và chấm dứt lệnh cấm vận đối với hoạt động xuất khẩu dầu thô.
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho rằng nước này và Nhóm P5+1 đang đứng trước "cơ hội duy nhất để làm lên lịch sử” bằng việc đồng ý về thỏa thuận hạt nhân.
Phát biểu trong một đoạn băng hình được đăng tải trên trang YouTube, ông Zarif nói việc đạt một thỏa thuận sẽ “chấm dứt cuộc khủng hoảng không cần thiết từng làm chúng ta sao nhãng trong việc cùng giải quyết những thách thức chung, chẳng hạn như các sự kiện kinh hoàng trong vài tuần qua ở Iraq.”
Ông Zarif tuyên bố rằng một thỏa thuận có thể đạt được hồi năm 2005 khi ông là nhà đàm phán hạt nhân của Iran, song chính quyền Mỹ khi đó của Tổng thống George W.Bush “đã phá hoại thỏa thuận”./.
