Tàu quân sự Dondass của Ukraine neo đậu tại cảng Mariupol trên Biển Azov. (Nguồn: AFP/TTXVN) Trong năm qua, đặc biệt là cuối năm, báo chí thế giới và giới chuyên gia quân sự ngày càng nói nhiều đến khả năng chiến tranh thế giới lần thứ ba đang đến gần, đến các ổ chiến tranh tiềm tàng và các kịch bản của thế chiến.
Trên trang mạng Vzglyad.ru, chuyên gia quân sự Aleksey Leonkov, nhận định: "Để xảy ra xung đột toàn cầu cần phải có một loạt mâu thuẫn không tài nào giải quyết bằng con đường đàm phán. Có nghĩa là xung đột xảy ra khi một bên không muốn đàm phán hòa bình mà muốn giải quyết xung đột bằng chiến tranh."
Vậy những điểm nóng nào trên thế giới có thể trở thành lò lửa tiềm tàng của thế chiến thứ ba?
Ukraine
Vụ đụng độ mới đây tại eo biển Kerch và Kiev ban bố tình trạng chiến tranh cho thấy tình hình Ukraine có khả năng bất ổn. Giáo sư Robert Farly cho rằng Nga không muốn phá vỡ nguyên trạng trước thềm cuộc bầu cử Ukraine, còn Kiev không đủ lực để thay đổi cán cân lực lượng trên "mặt đất," song với quan hệ căng thẳng giữa Nga và Mỹ, chỉ cần một rúng động nhẹ cũng có thể phá vỡ cán cân vốn đã mong manh tại Ukraine trong những năm gần đây.
[Reuters dự báo những thách thức an ninh lớn nhất trong năm 2019]
Chuyên gia Koziulin đánh giá: "Mỹ ủng hộ Ukraine, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) thậm chí còn xem xét khả năng hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Việc này tất nhiên khiến tình hình khu vực và cả quan hệ Nga-Mỹ thêm khó lường."
Chuyên gia quân sự Aleksey Leonkov cho rằng chính Ukraine là cuộc xung đột nóng nhất hiện nay. Ngay cả truyền thông Mỹ cũng đưa tin nhiều nhất về Ukraine.
Trung Đông
Chuyên gia Koziulin cho rằng hiện tại nguy cơ nổ ra chiến tranh thế giới lần thứ ba tại Trung Đông không quá cao: "Xung đột tại khu vực này kéo dài suốt nhiều thập kỷ qua, khiến tất cả các bên đều mệt mỏi, Mỹ rút quân khỏi Syria. Tổng thống Donald Trump chuẩn bị cho bầu cử và ông không cần sự bất ngờ nào. Vì vậy tôi cho rằng ông Trump sẽ không có hành động gì."
Theo chuyên gia này, cả chiến tranh ở Yemen cũng đang dần im tiếng. Hiện đang dần lộ rõ mong muốn buộc liên minh Arab phải đàm phán và giải quyết cuộc xung đột ở đây một cách mềm mỏng.
Tuy nhiên, vấn đề Iran vẫn gai góc. Theo giáo sư Koziulin, Mỹ và Israel vẫn đang "giương nanh vuốt" với Iran và Tehran sẵn sàng đáp trả. Mới đây khi tàu sân bay Mỹ xuất hiện tại Vùng Vịnh, Iran đã bắn tên lửa ngay sát gần tàu chiến, qua đó cho thấy vũ khí của họ luôn sẵn sàng. Iran cũng tuyên bố sẵn sàng phong tỏa vùng Vịnh Persic, ngừng mọi cung cấp dầu. Đây cũng là khu vực có lợi ích đan xen và tiềm ẩn xung đột.
Còn chuyên gia Aleksey Leonkov cho rằng Iran có đồng minh hữu hảo là Nga và Trung Quốc, trong đó Nga là cường quốc vũ khí hạt nhân. Vì vậy, xung đột hoàn toàn có thể leo thang thành chiến tranh toàn cầu.
Bán đảo Triều Tiên
Bất chấp thỏa thuận giữa Trung Quốc và Mỹ, Triều Tiên vẫn không ngừng và thậm chí còn không giảm tốc độ sản xuất vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo. Do đó, theo giáo sư Farly, quan hệ giữa Washington và Bình Nhưỡng có thể bị phá hỏng bất kỳ lúc nào, nếu giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim Jong-un nảy sinh điều gì không hài lòng về nhau. Ngoài ra, vấn đề Triều Tiên cũng động chạm đến quyền lợi của Trung Quốc và Nhật Bản.
Binh sỹ tham gia cuộc tập trận đổ bộ chung của Hải quân Hàn Quốc-Mỹ tại Pohang, Hàn Quốc. (Nguồn: AFP/TTXVN) Ông Koluizin nói: "Nguy cơ xung đột ở đây chắc chắn vẫn hiện hữu. Đây là câu chuyện vĩnh cửu, một bước tới hòa bình rồi lại một bước tới chiến tranh." Tuy nhiên, chuyên gia này nhận xét căng thẳng xung quanh Triều Tiên đã giảm mạnh, vì hiện tại vấn đề này không có lợi cho Tổng thống Trump. Ông không thể giành được gì ở đây, vì Triều Tiên hẳn không chịu giải giáp hạt nhân, họ quá biết cái giá của lời hứa Mỹ!
Chuyên gia Leonkov cho rằng: "Dù nghe lạ, song bây giờ điểm bình yên nhất là Triều Tiên."
Trung Á
Khu vực Trung Á với tình hình Afghanistan vẫn là lò lửa xung đột trong năm 2019, chuyên gia Leonkov nhận định. Từ lâu, Mỹ đã không có khả năng giải quyết cuộc xung đột này, và không rõ rút cục nó sẽ bị biến thành điều gì. Chuyên gia này cho rằng Afghanistan vẫn là điểm nóng để Mỹ lợi dụng, ví dụ tạo nên một lò lửa căng thẳng nữa trên thế giới.
Vùng Cực
Một điểm cọ sát lợi ích khác của các cường quốc thế giới là Bắc Cực. Năm 2018, NATO tuyên bố muốn củng cố các căn cứ quân sự của mình ở Bắc Cực và tiến hành tập trận. Mỹ nói rằng Washington đã thua Moskva trong cuộc chạy đua giành Cực Bắc và cần phải "sửa chữa" tình hình này, kể cả đưa quân tới Na Uy.
Giáo sư Koziulin cho rằng Cực Bắc đang dần trở thành điểm căng thẳng mới, nơi đây lợi ích của nhiều quốc gia đang va chạm nhau. Phó Chủ tịch Học viện các vấn đề địa chính trị Nga Konstantin Sivkov nói: "Mỹ có thể có hành động khiêu khích giống như Ukraine trên vịnh Kerch, và công khai ra vào vùng lãnh hải của Nga để cho thấy con đường hàng hải phía Bắc thuộc về cả thế giới. Nga sẽ buộc phải có biện pháp ngăn cản sự vi phạm lãnh hải của mình và dẫn đến xung đột tại chỗ giữa Hải quân Nga và Mỹ."
Venezuela
Một lò lửa xung đột nữa là khu vực châu Mỹ Latinh. Ông Koziulin cho rằng có thể là Venezuela, nơi tình hình kinh tế rất bi đát và chịu sức ép từ Mỹ. Các nước láng giềng Nam Mỹ cũng bị Washington thúc giục gây áp lực với Caracas.
Ở đây có thể xảy ra xung đột trong nước nước hoặc bên ngoài, và hoàn toàn có thể vượt ra ranh giới khu vực./.
