Người dân Cuba tham gia buổi tham vấn về dự thảo Hiến pháp mới tại La Habana. (Nguồn: AFP/TTXVN) Theo Reuters, các nghị sỹ Cuba ngày 22/12 đã nhất trí thông qua bản dự thảo sửa đổi hiến pháp mới, duy trì hệ thống xã hội chủ nghĩa.
Theo truyền thông Cuba, dự thảo hiến pháp mới gồm 229 điều và sẽ thay thế bản hiến pháp có từ thời Chiến tranh Lạnh, vẫn duy trì sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản cũng như sự thống trị của nhà nước trong nền kinh tế.
Tuy nhiên, hiến pháp mới cũng hợp pháp hóa doanh nghiệp tư nhân vốn đã nở rộ trong vòng một thập kỷ qua, thừa nhận tầm quan trọng của đầu tư nước ngoài và mở cửa cho hôn nhân đồng tính.
Ngoài ra, dự thảo hiến pháp mới cũng áp đặt độ tuổi và giới hạn nhiệm kỳ chủ tịch, sau khi cố lãnh tụ Fidel Castro và người em của ông là Raul Castro đã nắm quyền gần sáu thập kỷ, đồng thời quy định vai trò của thủ tướng.
Dự thảo này sẽ được đưa ra trưng cầu ý dân vào ngày 24/2 tới.
[Cuba kết thúc quá trình tham vấn nhân dân về dự thảo Hiến pháp mới]
Trong bài phát biểu kết thúc khóa họp Quốc hội diễn ra hai lần mỗi năm, Chủ tịch Miguel Diaz-Canel nói: "Quá trình này là một minh chứng xác thực và đặc biệt của việc thực thi quyền lực bởi người dân, do đó thể hiện sự tham gia rõ rệt của họ và bản chất dân chủ của hệ thống chính trị của chúng ta."
Chủ tịch Miguel, 58 tuổi, là người kế nhiệm ông Raul Castro hồi tháng Tư vừa qua mặc dù ông Raul vẫn giữ cương vị Tổng bí thư Đảng Cộng sản Cuba cho đến năm 2021.
Những người chỉ trích cho rằng những điểm cơ bản trong hệ thông chính trị của Cuba không bao giờ được mang ra thảo luận và chính phủ chỉ đưa vào những đề xuất mà họ muốn. Một vài nhóm đối lập đã mở chiến dịch kêu gọi người dân bỏ phiếu "không" với hiến pháp mới.
Theo truyền thông Cuba, một trong những điều quy định trong hiến pháp sửa đổi đề cập đến sự tích lũy tài sản. Trong khi bản dự thảo hiến pháp đầu tiên cấm điều này, bản hiến pháp sửa đổi quy định một cách đơn giản rằng nhà nước phải điều phối.
Tuy nhiên, bản dự thảo hiến pháp mới nhất lại lồng ghép mục tiêu "hướng tới chủ nghĩa cộng sản" vốn không được ghi trong dự thảo đầu tiên.
Bên cạnh đó, một điều nữa trong bản dự thảo hiến pháp mới gây tranh cãi là loại bỏ một điều khoản công nhận đời sống hôn nhân như một sự kết hợp của hai con người, đi ngược lại quy định hôn nhân là sự kết hợp giữa đàn ông và đàn bà như trong Hiến pháp Cuba năm 1976. Quy định đó trong hiến pháp đã gây tranh cãi nhiều nhất trong một xã hội vốn đã có nhiều thay đổi về các quyền của người đồng tính, chuyển giới trong những năm gần đây song vẫn giữ thái độ bảo thủ về chủ đề này.
Dự thảo hiến pháp mới xóa bỏ định nghĩa về hôn nhân nói chung, do đó vẫn mở ra cánh cửa đối với hôn nhân đồng giới mặc dù không coi đây là hành động thể hiện sự ủng hộ. Thay vào đó, chính phủ cho biết sẽ cập nhật bộ quy tắc ứng xử trong gia đình và sẽ đưa ra trưng cầu ý dân vào năm tới.
Mariela Castro, con gái của nguyên Chủ tịch Raul Castro, người đấu tranh cho quyền lợi của Cộng đồng những người đồng tính luyến ái nữ (LGBT) tại Cuba trong những năm gần đây, viết trên Facebook: "Cuộc chiến sẽ tiếp tục, không nên bỏ cuộc, hãy đưa ra câu trả lời 'có' cho bản dự thảo hiến pháp mới và sau đó tiến gần đến việc đạt được bộ quy tắc ứng xử trong gia đình như một sự tiến bộ cho bản hiến pháp mới," bà nói.
Tuy nhiên, việc quyết định đưa bộ quy tắc ứng xử trong gia đình để trưng cầu ý dân khiến giới trí thức Cuba nổi giận bởi họ cho rằng quyền cơ bản của con người không nên được đưa ra để lấy ý kiến.
"Quyền bình đẳng trong hôn nhân tại Cuba nên được thông qua bởi sắc lệnh Chủ tịch, không nên được đưa ra trưng cầu ý dân để miễn trừ trách nhiệm nhà nước và mở cửa cho hội chứng kỳ thị người đồng tính bảo thủ," Harold Cardenas - Giáo sư chủ nghĩa Marx và cũng là một nhà văn - bày tỏ./.
