Báo cáo PAPI 2020 đã phỏng vấn hơn 14.700 người dân. (Ảnh: UNDP) Báo cáo Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) năm 2020 vừa công bố hôm nay 14/4 cho thấy hiệu quả quản trị và hành chính công trong nhiệm kỳ 2016-2021 của Chính phủ liên tục được cải thiện. Đặc biệt, chỉ số kiểm soát tham nhũng trong khu vực công được cải thiện mạnh mẽ nhất.
Từ năm 2018 đến nay, nghiên cứu PAPI do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (DFAT), Đại sứ quán Ireland và UNDP tại Việt Nam đồng tài trợ. Báo cáo đánh giá trải nghiệm của người dân đối với hiệu quả hoạt động của các cấp chính quyền trong quản trị, hành chính công và cung ứng dịch vụ công.
Kiểm soát tham nhũng được cải thiện đáng kể
Cũng như các năm trước, Báo cáo PAPI 2020 cung cấp kết quả chi tiết về hiệu quả hoạt động của các tỉnh trên tám chỉ số nội dung: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch trong việc ra quyết định; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; thủ tục hành chính công; cung ứng dịch vụ công; quản trị môi trường và quản trị điện tử với điểm PAPI tổng hợp. Năm 2020, không có tỉnh, thành phố nào trong số 63 tỉnh, thành phố nằm trong nhóm đạt điểm cao nhất ở cả tám chỉ số nội dung.
[PAPI 2020: Chỉ số nội dung thủ tục hành chính công đạt điểm cao nhất]
Kết quả trình bày trong báo cáo cho thấy kể từ năm 2016 lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong lĩnh vực công đã được cải thiện đáng kể qua từng năm. Trách nhiệm giải trình với người dân cũng từng bước được cải thiện trong nhiệm kỳ 2016-2021. Ngày càng có nhiều người dân tương tác với chính quyền cấp cơ sở, nhất là với trưởng thôn, tổ trưởng dân phố và đại biểu hội đồng nhân dân. Tuy nhiên, điểm số của những lĩnh vực tham gia của người dân ở cấp cơ sở và thủ tục hành chính công có sự giảm sút so với năm 2019.
Bà Caitlin Wiese, Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết: “Những phát hiện nghiên cứu nổi bật từ Báo cáo PAPI 2020 là hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương trong hai nhiệm kỳ (2011-2016 và 2016-2021); trải nghiệm tiếp cận dịch vụ công của người tạm trú tại các tỉnh tiếp nhận nhiều nhập cư; và quan điểm của cử tri về vai trò lãnh đạo của phụ nữ.”
“Được công bố đúng vào thời điểm Chính phủ bắt đầu một nhiệm kỳ mới, PAPI cung cấp dữ liệu sâu rộng về trải nghiệm người dân trong quá trình tương tác với bộ máy chính quyền các cấp của 63 tỉnh, thành phố. PAPI cũng là thước đo quan trọng để các tỉnh, thành phố xem xét và cải thiện hơn nữa hiệu quả hoạt động ở tám lĩnh vực quản trị và hành chính công,” bà Caitlin Wiese nói.
Báo cáo PAPI năm 2020 cho thấy sự tham gia của người dân và nỗ lực chống tham nhũng có mối liên hệ tích cực với hiệu quả phòng chống đại dịch COVID-19.
Đại sứ Australia tại Việt Nam, bà Robyn Mudie, ghi nhận: “Tôi vui mừng nhận thấy có sự cải thiện trong hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh. Sự cải thiện này có thể đã góp phần giúp Việt Nam ứng phó thành công với đại dịch COVID-19. Báo cáo PAPI 2020 cho thấy có mối tương quan tích cực giữa quản trị tốt và hiệu quả trong ứng phó với đại dịch. Nói cách khác, quản trị tốt rất quan trọng. Trong thời gian tới, với quản trị công tốt, Việt Nam sẽ ứng phó hiệu quả với những tình huống khẩn cấp bất ngờ khác.”
Xây dựng giải pháp từ trải nghiệm của người dân
Hơn 14.700 người dân đã được phỏng vấn cho Báo cáo PAPI 2020. Đây là số lượng người dân tham gia đông nhất kể từ khi khảo sát được thực hiện trên toàn quốc lần thứ nhất vào năm 2011. Đây cũng là lần đầu tiên khảo sát thu thập ý kiến của người dân đăng ký tạm trú. Hơn 300 người di cư đã được khảo sát tại sáu tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Đồng Nai và Bình Dương.
Phỏng vấn cho người dân phục vụ cho nghiên cứu. (Ảnh: UNDP) Thông tin do người dân tạm trú cung cấp giúp các cấp chính quyền hiểu rõ hơn về tác động của di cư trong nước đối với hiệu quả quản trị và hành chính công của tỉnh. Phân tích cho thấy người dân di cư có xu hướng nghèo hơn và có ít tài sản hơn và thu nhập thấp hơn so với người dân thường trú và họ thường là phụ nữ. Vì vậy, trải nghiệm của người dân di cư rất khác so với người dân thường trú trong cùng một địa bàn dân cư. Dữ liệu này rất quan trọng trong việc xây dựng các giải pháp quản trị bao trùm, không để người dân di cư bị bỏ lại phía sau.
[Infographics: Quảng Ninh đạt điểm chỉ số PAPI 2020 cao nhất]
Bà Wiesen nhấn mạnh: “Để thu hẹp những khoảng cách này, các tỉnh tiếp nhận người di cư trong nước cần tập trung giải quyết nhu cầu về thông tin và những mong đợi của tất cả mọi người dân, cả thường trú và tạm trú. Nỗ lực xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cấp thẻ căn cước công dân số hóa hiện nay là những bước đi đúng hướng của Chính phủ. Một mã số nhận dạng thống nhất sẽ tạo điều kiện cho người dân có thể tiếp cận quản trị và dịch vụ công một cách bình đẳng, bất kể nơi cư trú của họ trong phạm vi Việt Nam.”
[Đột phá trong cải cách thủ tục và bộ máy hành chính nhà nước]
Báo cáo PAPI 2020 bao gồm kết quả của nội dung thành phần và chỉ tiêu cụ thể. Các tỉnh, thành phố cần tìm hiểu phân tích sâu những kết quả này, thay vì chỉ so sánh điểm số tổng hợp để đáp ứng những quan tâm và kỳ vọng của người dân một cách hiệu quả.
Tiến sỹ Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chia sẻ: “Chúng tôi kỳ vọng PAPI sẽ tiếp tục cung cấp dữ liệu cần thiết và đáng tin cậy về hiệu quả công tác điều hành, quản lý nhà nước, cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền, thúc đẩy trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền và đóng góp đáng kể vào quá trình đổi mới tư duy, hướng tới quản trị công hiện đại, đổi mới chính sách dựa trên dẫn chứng từ thực tiễn.”
Quảng Ninh dẫn đầu cả nước về chỉ số PAPI
Đáng chú ý, báo cáo PAPI 2020 ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực trong hiệu quả quản trị và hành chính công của chính quyền các cấp trong nhiệm kỳ 2016-2020. Từ năm 2016 trở đi, chỉ số PAPI được cải thiện tăng đều theo từng năm. Trong đó, năm 2020, chỉ số PAPI đã đạt điểm số cao nhất (37,8 điểm) kể từ khi chương trình nghiên cứu này bắt đầu khảo sát vào năm 2011.
Có tới 60 tỉnh, thành phố ghi nhận những thay đổi tích cực, thể hiện qua tỷ lệ tăng trưởng điểm PAPI gốc thường niên dao động từ 0,1% đến 3,1% trong 10 năm qua. Đặc biệt 4 tỉnh: Bắc Ninh, Trà Vinh, Quảng Ninh và Cao Bằng có tỷ lệ tăng trưởng chỉ số PAPI gốc thường niên đạt trên 2,5%.
Chỉ số tổng hợp PAPI 2020 cấp tỉnh cho thấy, Quảng Ninh đã vượt 2 bậc để vươn lên đứng đầu bảng xếp hạng với tổng số điểm 48,811 điểm. Đáng chú ý, Quảng Ninh dẫn dầu cả nước ở 3 tiêu chí: Công khai, minh bạch (6,5 điểm); Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (8,29 điểm); Cung ứng dịch vụ công (7,71 điểm). Đứng vị trí số 2 là Đồng Tháp với 46,961 điểm. Đứng thứ 3 năm nay thuộc về Thái Nguyên với 46,471 điểm.
Trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương, Hà Nội mặc dù cải thiện ở bốn chỉ số nội dung qua hai năm 2019 và 2020 nhưng vẫn nằm trong nhóm có điểm số thấp nhất với 41,63 điểm, do có nội dung chỉ đạt ở nhóm điểm thấp nhất là quản trị môi trường (2,96 điểm) và thủ tục hành chính công (7,17 điểm).
Phần lớn các tỉnh, thành phố trong nhóm đạt điểm cao nhất phần lớn tập trung ở khu vực phía Bắc và miền Trung, rất ít ở phía Nam. Không có tỉnh, thành phố nào có tên trong nhóm đạt điểm cao nhất ở toàn bộ tám chỉ số nội dung PAPI năm 2020.
Điểm cao nhất cấp tỉnh năm 2020 cao hơn năm 2019 ở sáu nội dung. Điểm thấp nhất cấp tỉnh năm 2020 thấp hơn so với 2019 ở ba chỉ số nội dung: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch trong việc ra quyết định và cung ứng dịch vụ công.
Thái Nguyên là tỉnh duy nhất cải thiện điểm số ở sáu chỉ số nội dung; hai tỉnh (Bắc Ninh và Bình Định) cải thiện ở năm chỉ số nội dung, và ba tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hải Phòng và Đồng Tháp) cải thiện ở bốn chỉ số nội dung qua hai năm 2019 và 2020.
Điểm của Cần Thơ giảm ở năm chỉ số nội dung; trong khi điểm của sáu tỉnh: Sơn La, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Bình Dương và Bến Tre giảm ở bốn chỉ nội dung so với năm 2019.
Theo tiến sỹ Paul Schuler, thành viên nhóm nghiên cứu PAPI, trong số 6 chỉ số lĩnh vực nội dung khảo sát, có hai chỉ số đóng vai trò quan trọng góp phần lớn cải thiện điểm số PAPI trong hai năm 2019, 2020, đó là chỉ số hiệu quả kiểm soát tham nhũng trong khu vực công và chỉ số thực hiện trách nhiệm giải trình với người dân.
Báo cáo PAPI 2020 nhấn mạnh những nỗ lực trên có thể đã và đang đóng góp cho sự thành công của Việt Nam trong việc kiểm soát đại dịch COVID-19. Kết quả phân tích của báo cáo cho thấy, hiệu quả huy động người dân tham gia vào quản trị công ở địa phương cứ tăng lên một điểm thì mức độ sẵn sàng tuân thủ biện pháp giãn cách xã hội nhằm ứng phó với dịch COVID-19 hồi tháng 4/2020 tăng lên 3,1%; hiệu quả kiểm soát tham nhũng cứ tăng lên 1%, mức độ tuân thủ với biện pháp mạnh này tăng lên 1,5%./.
