Để thu hút nhà đầu tư BOT (xây dựng – kinh doanh – chuyển giao), dự án mở rộng Quốc lộ 1 được Bộ Giao thông Vận tải cắt thành nhiều đoạn nhỏ và xen kẽ với các dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ.
Nhiều người dân lo ngại, sau khi trục Quốc lộ này mở rộng xong các đoạn vào 2016, tuyến trọng yếu này sẽ dày đặc trạm thu phí đường bộ làm tăng thêm gánh nặng về phí.
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường, theo Thông tư 90 của Bộ Tài chính, cứ 70km sẽ được lập một trạm thu phí BOT. Như vậy, nếu tính ra với tổng số 1.700km sẽ có khoảng 24 trạm.
Thông tin trên được đưa ra trong cuộc họp báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ quý I năm 2013 của Bộ Giao thông Vận tải vào chiều tối nay (2/4).
Sẽ có 24 trạm phí “án ngữ” Quốc lộ 1
Theo Thứ trưởng Trường, Quốc lộ 1 từ Hà Nội- Thành phố Hồ Chí Minh dài hơn 1.700 km là tuyến đường huyết mạch Bắc – Nam. Đến nay, lượng xe đi lại đã quá tải, nhiều đoạn không đáp ứng được.
Khảo sát của Bộ Giao thông cho thấy, một số đoạn mật độ phương tiện quá lớn, trung bình từ 20-30.000 xe/ngày đêm nên không đáp ứng được về năng lực vận tải, chất lượng đường xuống cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông.
Do đó, Dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1 đã được phê duyệt, với phương án 4 làn xe. Đến năm 2016, mở rộng xong các đoạn, tuyến trọng yếu và cơ bản hoàn thành vào năm 2020. Tổng số vốn dự toán phải dùng cho Dự án này khoảng 120.000 tỷ đồng.
[Mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Bình Định đến Phú Yên]
[30.000 tỷ xây dựng Quốc lộ 1A Hà Nội – Cần Thơ]
Thừa nhận thực tế số tiền bỏ ra để đầu tư quá lớn trong bối cảnh Ngân sách Nhà nước eo hẹp, khó khăn như hiện nay, Thứ trưởng Trường khẳng định: “Để đủ kinh phí thực hiện Dự án mở rộng Quốc lộ 1 thì phải huy động nguồn lực của xã hội qua hình thức BOT và PPP. Ngay sau khi Bộ Giao thông đề xuất, Chính phủ đã đồng ý cho đầu tư tuyến đường này.”
Theo Thứ trưởng Trường, với chiều dài Quốc lộ 1 dài 1.700km, khoảng 1.000km sẽ được đầu tư theo hình thức BOT, còn 700km sẽ được đầu tư bằng tiền ngân sách Nhà nước.
“Để huy động nguồn lực xã hội và giảm gánh nặng ngân sách. Bộ sẽ xây dựng đề án đặt trạm BOT thu phí,” Thứ trưởng Trường khẳng định.
Cụ thể, theo Thứ trưởng Trường, Bộ Giao thông tính toán mức thu phí 20.000 đồng/xe con qua trạm ứng với bao nhiêu km thì nhà đầu tư có thể chấp nhận được. Những đoạn tuyến mật độ xe lớn cần nâng cấp mở rộng thì nhà đầu tư BOT có thể đảm nhận và điều chỉnh mức thu xe qua trạm.
“Theo Thông tư 90 của Bộ Tài chính, cứ 70km sẽ được lập một trạm thu phí BOT. Các trạm thu phí này sẽ tồn tại khoảng 25 năm để thu phí hoàn vốn cho nhà đầu tư. Như vậy, toàn tuyến Quốc lộ 1 khi hoàn thành xong sẽ có khoảng 24 trạm,” Thứ trưởng Trường cho biết.
Đề cập đến việc tuyến đường được đầu tư theo hình thức BOT sẽ dày đặc trạm thu phí, Thứ trưởng Trường lý giải, liên Bộ Giao thông, Tài chính đã phê duyệt xong Đề án đặt trạm BOT theo đúng cự ly của Thông tư 90 của Bộ Tải Chính nên không có chuyện dày đặc trạm thu.
Đặt câu hỏi đến việc có quá nhiều trạm thu sẽ dẫn đến thực trạng phí chồng phí, Thứ trưởng Trường cũng bổ sung, tại Nghị định 18 có quy định, sau khi Quỹ bảo trì đường bộ đi vào hoạt động sẽ vẫn duy trì trạm BOT. Những trạm này dùng tiền BOT để duy tu sửa chữa tuyến đường do BOT xây dựng chứ không dùng nguồn quỹ bảo trì nên không có chuyện phí chồng phí.
Xe gánh phí trạm BOT tăng tới 3,5 lần
Nhiều ý kiến cho rằng, việc nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 là cần thiết nhưng khi dự án này kết thúc, các trạm thu phí được lập lên sẽ là một mối lo về gánh nặng phí đè lên ngành vận tải. Hơn nữa, mức phí tại các trạm có thể điều chỉnh tăng tới 3,5 lần để hoàn vốn BOT cho nhà đầu tư.
Theo Thứ trưởng Trường, từ năm 2016, mức thu phí tại các trạm sẽ được tăng lên 3,5 lần so với mức giá hiện nay và áp dụng cho từng đoạn tuyến.
Lý giải cho việc này, Thứ trưởng Trường nhìn nhận, Bộ Giao thông đã tham khảo nhiều đề án BOT của các nước Thái Lan, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ... và mức phí của Việt Nam nếu có sự điều chỉnh cũng chỉ ở mức trung bình.
“Lộ trình thực hiện sẽ bắt đầu có sự điều chỉnh tăng mức thu phí trạm từ năm 2016 nhưng không phải đồng loạt hơn 20 trạm thu phí cùng một lúc, một mức, mà có thể từ 2-3,5 lần đối với từng đoạn tuyến,” Thứ trưởng Trường cho hay.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng cho rằng, trạm BOT hình thành liệu có tác động đến giá cước vận tải hay không và vì sao phải đầu tư vào Quốc lộ 1 mà không đầu tư vào một tuyến khác?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Trường cho rằng, đầu tư mở rộng Quốc lộ 1 cần khoảng 120.000 tỷ đồng, đây là một con số không nhỏ với ngân sách hiện nay. Việc phát hành trái phiếu chính phủ đầu tư Quốc lộ 1 là rất khó khăn. Do đó phải sử dụng hình thức BOT. Nếu đợi ngân sách mà làm thì sau năm 2020 may ra cả tuyến đường mới có một số đoạn đường tốt.
“Bộ Giao thông phấn đấu trước sẽ hoàn thành vào năm 2020 nên thời gian đi lại sẽ được rút ngắn lại. Vì thế, các đơn vị vận tải phải đóng thêm phí để bù đắp số tiền đầu tư. Về bản chất, thu phí BOT không làm tăng phí, không làm khó doanh nghiệp mà còn làm thuận lợi, giảm nguy cơ mất an toàn, tăng hiệu ứng vận tải,” ông Trường giải thích.
Lấy dẫn chứng cụ thể, theo Thứ trưởng Trường, cao tốc Sài Gòn – Trung Lương khi đưa vào khai thác lưu lượng xe giảm xuống 40%. Sau 3 tháng, đường Trung Lương cũ tắc nghẽn, lượng xe quay sang đi đường Trung Lương mới rất nhiều do thời gian đi lại sẽ rút ngắn, giảm chi phí xăng dầu.
“Thu phí BOT thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân cũng phải có sự chia sẻ với Chính phủ về thực trạng này,” Thứ trưởng Trường bày tỏ quan điểm./.
Nhiều người dân lo ngại, sau khi trục Quốc lộ này mở rộng xong các đoạn vào 2016, tuyến trọng yếu này sẽ dày đặc trạm thu phí đường bộ làm tăng thêm gánh nặng về phí.
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường, theo Thông tư 90 của Bộ Tài chính, cứ 70km sẽ được lập một trạm thu phí BOT. Như vậy, nếu tính ra với tổng số 1.700km sẽ có khoảng 24 trạm.
Thông tin trên được đưa ra trong cuộc họp báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ quý I năm 2013 của Bộ Giao thông Vận tải vào chiều tối nay (2/4).
Sẽ có 24 trạm phí “án ngữ” Quốc lộ 1
Theo Thứ trưởng Trường, Quốc lộ 1 từ Hà Nội- Thành phố Hồ Chí Minh dài hơn 1.700 km là tuyến đường huyết mạch Bắc – Nam. Đến nay, lượng xe đi lại đã quá tải, nhiều đoạn không đáp ứng được.
Khảo sát của Bộ Giao thông cho thấy, một số đoạn mật độ phương tiện quá lớn, trung bình từ 20-30.000 xe/ngày đêm nên không đáp ứng được về năng lực vận tải, chất lượng đường xuống cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông.
Do đó, Dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1 đã được phê duyệt, với phương án 4 làn xe. Đến năm 2016, mở rộng xong các đoạn, tuyến trọng yếu và cơ bản hoàn thành vào năm 2020. Tổng số vốn dự toán phải dùng cho Dự án này khoảng 120.000 tỷ đồng.
[Mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Bình Định đến Phú Yên]
[30.000 tỷ xây dựng Quốc lộ 1A Hà Nội – Cần Thơ]
Thừa nhận thực tế số tiền bỏ ra để đầu tư quá lớn trong bối cảnh Ngân sách Nhà nước eo hẹp, khó khăn như hiện nay, Thứ trưởng Trường khẳng định: “Để đủ kinh phí thực hiện Dự án mở rộng Quốc lộ 1 thì phải huy động nguồn lực của xã hội qua hình thức BOT và PPP. Ngay sau khi Bộ Giao thông đề xuất, Chính phủ đã đồng ý cho đầu tư tuyến đường này.”
Theo Thứ trưởng Trường, với chiều dài Quốc lộ 1 dài 1.700km, khoảng 1.000km sẽ được đầu tư theo hình thức BOT, còn 700km sẽ được đầu tư bằng tiền ngân sách Nhà nước.
“Để huy động nguồn lực xã hội và giảm gánh nặng ngân sách. Bộ sẽ xây dựng đề án đặt trạm BOT thu phí,” Thứ trưởng Trường khẳng định.
Cụ thể, theo Thứ trưởng Trường, Bộ Giao thông tính toán mức thu phí 20.000 đồng/xe con qua trạm ứng với bao nhiêu km thì nhà đầu tư có thể chấp nhận được. Những đoạn tuyến mật độ xe lớn cần nâng cấp mở rộng thì nhà đầu tư BOT có thể đảm nhận và điều chỉnh mức thu xe qua trạm.
“Theo Thông tư 90 của Bộ Tài chính, cứ 70km sẽ được lập một trạm thu phí BOT. Các trạm thu phí này sẽ tồn tại khoảng 25 năm để thu phí hoàn vốn cho nhà đầu tư. Như vậy, toàn tuyến Quốc lộ 1 khi hoàn thành xong sẽ có khoảng 24 trạm,” Thứ trưởng Trường cho biết.
Đề cập đến việc tuyến đường được đầu tư theo hình thức BOT sẽ dày đặc trạm thu phí, Thứ trưởng Trường lý giải, liên Bộ Giao thông, Tài chính đã phê duyệt xong Đề án đặt trạm BOT theo đúng cự ly của Thông tư 90 của Bộ Tải Chính nên không có chuyện dày đặc trạm thu.
Đặt câu hỏi đến việc có quá nhiều trạm thu sẽ dẫn đến thực trạng phí chồng phí, Thứ trưởng Trường cũng bổ sung, tại Nghị định 18 có quy định, sau khi Quỹ bảo trì đường bộ đi vào hoạt động sẽ vẫn duy trì trạm BOT. Những trạm này dùng tiền BOT để duy tu sửa chữa tuyến đường do BOT xây dựng chứ không dùng nguồn quỹ bảo trì nên không có chuyện phí chồng phí.
Xe gánh phí trạm BOT tăng tới 3,5 lần
Nhiều ý kiến cho rằng, việc nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 là cần thiết nhưng khi dự án này kết thúc, các trạm thu phí được lập lên sẽ là một mối lo về gánh nặng phí đè lên ngành vận tải. Hơn nữa, mức phí tại các trạm có thể điều chỉnh tăng tới 3,5 lần để hoàn vốn BOT cho nhà đầu tư.
Theo Thứ trưởng Trường, từ năm 2016, mức thu phí tại các trạm sẽ được tăng lên 3,5 lần so với mức giá hiện nay và áp dụng cho từng đoạn tuyến.
Lý giải cho việc này, Thứ trưởng Trường nhìn nhận, Bộ Giao thông đã tham khảo nhiều đề án BOT của các nước Thái Lan, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ... và mức phí của Việt Nam nếu có sự điều chỉnh cũng chỉ ở mức trung bình.
“Lộ trình thực hiện sẽ bắt đầu có sự điều chỉnh tăng mức thu phí trạm từ năm 2016 nhưng không phải đồng loạt hơn 20 trạm thu phí cùng một lúc, một mức, mà có thể từ 2-3,5 lần đối với từng đoạn tuyến,” Thứ trưởng Trường cho hay.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng cho rằng, trạm BOT hình thành liệu có tác động đến giá cước vận tải hay không và vì sao phải đầu tư vào Quốc lộ 1 mà không đầu tư vào một tuyến khác?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Trường cho rằng, đầu tư mở rộng Quốc lộ 1 cần khoảng 120.000 tỷ đồng, đây là một con số không nhỏ với ngân sách hiện nay. Việc phát hành trái phiếu chính phủ đầu tư Quốc lộ 1 là rất khó khăn. Do đó phải sử dụng hình thức BOT. Nếu đợi ngân sách mà làm thì sau năm 2020 may ra cả tuyến đường mới có một số đoạn đường tốt.
“Bộ Giao thông phấn đấu trước sẽ hoàn thành vào năm 2020 nên thời gian đi lại sẽ được rút ngắn lại. Vì thế, các đơn vị vận tải phải đóng thêm phí để bù đắp số tiền đầu tư. Về bản chất, thu phí BOT không làm tăng phí, không làm khó doanh nghiệp mà còn làm thuận lợi, giảm nguy cơ mất an toàn, tăng hiệu ứng vận tải,” ông Trường giải thích.
Lấy dẫn chứng cụ thể, theo Thứ trưởng Trường, cao tốc Sài Gòn – Trung Lương khi đưa vào khai thác lưu lượng xe giảm xuống 40%. Sau 3 tháng, đường Trung Lương cũ tắc nghẽn, lượng xe quay sang đi đường Trung Lương mới rất nhiều do thời gian đi lại sẽ rút ngắn, giảm chi phí xăng dầu.
“Thu phí BOT thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân cũng phải có sự chia sẻ với Chính phủ về thực trạng này,” Thứ trưởng Trường bày tỏ quan điểm./.
Việt Hùng (Vietnam+)
