Quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ sang chương mới - “Gương vỡ lại lành”

Sự hồ hởi, đầy quyết tâm của lãnh đạo Nga, Thổ Nhĩ Kỳ không làm giới quan sát bất ngờ bởi việc quyết định khôi quan hệ song phương sẽ mang lại lợi ích rõ ràng cho cả hai bên.
Quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ sang chương mới - “Gương vỡ lại lành” ảnh 1Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayip Erdogan. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Sau hơn 9 tháng căng thẳng, quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ đã bước sang trang mới khi tại cuộc gặp lần đầu tiên ngày 9/8 ở cố đô St. Peterburg, Tổng Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayip Erdogan đã đạt được nhiều thỏa thuận quan trọng nhằm khôi phục quan hệ song phương.

Động thái này cho thấy cuộc khủng hoảng đã lùi vào quá khứ và một chương mới về đối thoại và hợp tác trong quan hệ Moskva và Ankara đang được mở ra.

Theo các thỏa thuận mới, Nga sẽ từng bước dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ, khôi phục hoạt động hợp tác kinh tế \-thương mại, thực hiện các dự án hợp tác quan trọng giữa hai nước, trong đó có "Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ" và nhà máy điện hạt nhân Akkuyu...

Việc nối lại hoạt động hàng không tới Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ tạo ra cú hích mạnh mẽ làm hồi sinh "ngành công nghiệp không khói" của nước này mà các hãng máy bay và các công ty lữ hành của Nga cũng được hưởng lợi.

Bên cạnh đó, quyết định hồi sinh dự án "Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ," đường ống dẫn khí đốt từ Nga qua Biển Đen đến Thổ Nhĩ Kỳ, hứa hẹn mang lại lợi ích to lớn cho cả hai bên.

Đối với Thổ Nhĩ Kỳ - khách hàng tiêu thụ khí đốt quan trọng nhất của Nga, đây không chỉ là cơ hội có được nguồn cung khí đốt giá rẻ mà nước này còn trở thành điểm trung chuyển khí đốt vào châu Âu. Trong khi đó, Nga sẽ không còn bị phụ thuộc vào Ukraine để vận chuyển khí đốt sang Lục địa già.

Theo Bộ trưởng Năng lượng Nga Aleksandr Novak, có thể vào tháng 11 tới, Moskva và Ankara sẽ ký kết thỏa thuận liên chính phủ về thực hiện dự án "Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ."

Sự hồ hởi, đầy quyết tâm của lãnh đạo Nga, Thổ Nhĩ Kỳ không khiến giới quan sát cảm thấy bất ngờ, bởi việc quyết định khôi quan hệ song phương sẽ mang lại lợi ích rõ ràng cho cả hai bên.

Tổng thống Erdogan đã nhấn mạnh rằng Ankara mong muốn đưa quan hệ hợp tác với Moskva lên mức trước khủng hoảng, thậm chí cao hơn.

Những lợi ích kinh tế kể trên mặc dù chưa tương xứng so với tiềm năng hợp tác hợp tác giữa hai nước, song có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh Moskva và Ankara đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức.

"Nền kinh tế nguyên liệu" của Nga đang phải "oằn mình" chống chọi sự bao vây, cô lập từ phương Tây, trong khi giá dầu mỏ lao dốc. Trong khi đó, nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ vốn bị ảnh hưởng nặng nề từ các biện pháp trừng phạt của Moskva lại bị bồi thêm âm mưu đảo chính bất thành hôm 15/7 vừa qua, với tổng thiệt hại ước tính lên tới 100 tỷ USD.

Hơn nữa, cùng với chính sách "mạnh tay" trừng trị những đối tượng liên quan đến âm mưu đảo chính, việc Ankara chỉ trích gay gắt các đồng minh phương Tây "hậu thuẫn" cho lực lượng này đang khiến cho mối quan hệ giữa hai bên trở nên căng thẳng. Điều đó đã tác động tiêu cực đến Thổ Nhĩ Kỳ và khiến chính quyền Ankara sốt sắng trong việc nối lại quan hệ với Nga.

Lý giải tốc độ "đảo chiều" trong quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Nga Putin nhấn mạnh rằng "lợi ích của nhân dân hai nước đòi hỏi phải khôi phục quan hệ hợp tác toàn diện."

Việc Nga và Thổ Nhĩ Kỳ bình thường hóa quan hệ được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào việc giải quyết hàng loạt vấn đề khu vực như cuộc nội chiến tại Syria, cuộc chiến chống khủng bố và khủng hoảng người di cư.

Thổ Nhĩ Kỳ hợp tác với Nga, quốc gia đang tiến hành chiến dịch chống khủng bố hiệu quả tại Syria, chắc chắn sẽ tác động tích cực tới tình hình khu vực. Chính Tổng thống Erdogan đã thừa nhận rằng không có sự hợp tác của Nga thì không thể giải quyết được cuộc khủng hoảng tại Syria.

Trong khi đó, bình luận về chuyến công du của ông Erdogan tới St-Peterburg, giới phân tích cho rằng chính cuộc khủng hoảng trong quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ với phương Tây đã buộc Ankara xích lại gần Nga.

Quan hệ giữa Ankara và Liên minh châu Âu (EU) đã bị rạn nứt nghiêm trọng do nhiều nước EU kêu gọi dừng tiến trình đàm phán gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ sau các cuộc trấn áp những phần tử đảo chính vừa qua. Đáp lại, Ankara cảnh báo sẽ không tiếp tục tuân thủ thoả thuận về kiểm soát dòng người di cư vào châu Âu.

Trong khi đó, quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ - vốn bất đồng xung quanh việc Mỹ hậu thuẫn người Kurd ở Syria và Iraq - gần đây lại thêm xích mích mới do Ankara cáo buộc Washington đứng sau vụ đảo chính và đòi dẫn độ giáo sỹ Fethullah Gulen - nhân vật bị cáo buộc là chủ mưu vụ việc.

Câu hỏi đặt ra là trong bối cảnh hiện nay, liệu Ankara có dám đánh đổi quan hệ với các nước đồng minh phương Tây để khôi phục quan hệ hữu nghị với Moskva và có được ngay những lợi ích kinh tế?

Tuy nhiên, chắc chắn rằng sự nồng ấm trong quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tác động tới mối quan hệ giữa Ankara và các nước phương Tây trong thời gian tới.

Rõ ràng, việv “gương vỡ lại lành” trong quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mang lại những lợi ích nhất định cho cả hai nước, góp phần tăng cường an ninh và ổn định trong khu vực, song trong bối cảnh hai nước vẫn còn tồn tại nhiều mâu thuẫn khó có thể giải quyết..., vẫn còn quá sớm để đoán định tương lai của mối quan hệ vốn được coi là ít có tiếng nói chung trong các cuộc khủng hoảng quốc tế.

Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng sự cải thiện quan hệ giữa Moskva và Ankara là một minh chứng nữa cho thấy không thể sử dụng sức mạnh quân sự hay các biện pháp trừng phạt để giải quyết mâu thuẫn mà phải thông qua con đường hòa bình, đối thoại và hợp tác, vì lợi ích chung và riêng của các bên./. 

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục