Chiến khu Ba Lòng là trung tâm lãnh đạo phong trào cách mạng của tỉnh Quảng Trị trong hai cuộc kháng chiến và cũng là nơi nuôi dưỡng các đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương trưởng thành. Tại đây đã từng diễn ra bốn kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị.
Chiến khu Ba Lòng có vị trí và vai trò lịch sử đặc biệt quan trọng gắn liền với cuộc chiến tranh bảo vệ độc lập dân tộc của quân và dân ta. Thế nhưng, hiện nay khu di tích lịch sử nay đang gần như bị lãng quên bởi sự vô tâm và sự tàn phá khắc nghiệt của thời gian.
Chiến khu Ba Lòng vốn nằm trên địa bàn ba xã Ba Lòng, Triệu Nguyên và Hải Phúc. Di tích lịch sử Chiến khu Ba Lòng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận vào năm 1999.
Năm 2007, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị đã tiến hành xây dựng Khu di tích Chiến khu Ba Lòng tại xã Ba Lòng nhằm ghi dấu chiến công vang dội của quân và dân Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến. Tuy nhiên, do di tích xây dựng đã lâu, quy mô nhỏ, khí hậu khắc nghiệt nên khu di tích bị xuống cấp rất nhanh.
Ông Hà Ngọc Linh (80 tuổi), thôn Mai Sơn, xã Ba Lòng, huyện Đakrông tâm sự: "Cuộc đời tôi nói riêng và hàng nghìn người dân Quảng Trị đã gắn liền với chiến khu trong suốt thời kì kháng chiến đầy gian khổ. Đây là cái nôi của cách mạng, là nơi tạo nên những chiến công thần thánh của quân và dân ta..." Không chỉ riêng ông mà hầu hết mỗi người dân Quảng Trị đều có một mong muốn chính quyền các cấp sẽ có biện pháp trùng tu, tôn tạo di tích bởi lẽ khu di tích sẽ là nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho con cháu đồng thời qua đó quảng bá giới thiệu hình ảnh của quê hương tới du khách trong và ngoài nước.
Ông Phan Minh Lộc, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Ba Lòng, huyện Đakrông, cho biết Khu di tích được xây dựng và bàn giao lại cho xã từ năm 2008. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành do thời tiết khắc nghiệt, công trình hiện nay đã xuống cấp trầm trọng đặc biệt là nhà bia dâng hương cũng như hệ thống tường rào xung quanh đã mục nát.
Hệ thống hàng rào bao quanh đã bị đổ khoảng hơn 80% sau cơn lũ lịch sử năm 2009. Những viên gạch lát trước sân cũng bị vỡ nát, cỏ mọc um tùm, hai bên khu di tích được người dân tận dụng trồng rau màu, cây công nghiệp.
Riêng nhà bia tưởng niệm, nhiều phần bêtông và gạch mái đã bị vỡ. Chiến khu Ba Lòng hiện nay dường như bị lãng quên trong dòng chảy thời gian./.
