Không chỉ các nhà thầu trong nước chậm tiến độ thi công mà ngay cả các nhà thầu nước ngoài cũng bị chậm tiến độ công trình, dự án giao thông nghiêm trọng, thậm chí tại một số gói thầu còn chưa đạt chất lượng… bởi năng lực nhà thầu yếu.
Thông tin trên được Bộ Giao thông Vận tải đưa ra tại Hội nghị đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo chất lượng một số dự án hạ tầng giao thông với sự tham gia của Nhà thầu nước ngoài ngày 6/6, tại Hà Nội.
Chậm tiến độ vì… thời tiết
Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, các dự án đường giao thông lớn như dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai, dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây; dự án xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Lào Cai… khối lượng xây lắp do các nhà thầu nước ngoài trúng thầu và thực hiện chiếm gần 90% khối lượng xây lắp của cả dự án.
“Mặc dù Bộ Giao thông Vận tải đã kiểm tra, chỉ đạo nhưng hiện các dự án trên vẫn đang chậm tiến độ, ảnh hưởng đến việc hoàn thành theo kế hoạch như đã đề ra,” ông Dương Viết Roãn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình cho biết.
Chứng minh cho vấn đề này, ông Roãn đưa ra con số cụ thể tại các gói thầu chậm tiến độ thi công như dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai có chiều dài 244km dù được khởi công từ cách đây 3 năm, trong đó nhà thầu nước ngoài đảm nhiệm 7 gói xây lắp. Nhưng đến nay giá trị sản lượng do các nhà thầu nước ngoài thực hiện mới đạt 26,9% giá trị giải ngân (kể cả tạm ứng) đạt 28,9%. Cụ thể, gói thầu A1 đạt 42,9%, chậm 46,11%; gói thầu A2 đạt 26,5%, chậm 28,35%; gói thầu A3 đạt 18,9%, chậm 48,59%...
Tương tự, tại Dự án xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng cũng có tới 9/10 gói thầu xây lắp do nhà thầu nước ngoài đảm nhiệm gồm nhà thầu Hàn Quốc trúng 5 gói, nhà thầu Trung Quốc trúng 4 gói. Từ khi thực hiện đến nay giá trị sản lượng do các nhà thầu nước ngoài thực hiện không đạt yêu cầu về tiến độ thi công theo đúng hợp đồng xây lắp đã ký kết. Các gói thầu cũng đều chậm ít nhất từ 13% cho đến nhiều nhất hơn 55%.
Với Dự án xây dựng đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây (được chia làm hai dự án thành phần), với tổng mức đầu tư 15.010 tỷ đồng. Dự án thành phần 2 từ Vành Đai 2-Long Thành-Dầu Giây với 7 gói thầu xây lắp lại đáng chú ý dù được tổ chức đấu thầu rộng rãi quốc tế theo hướng dẫn của ADB và JICA. Dự án gồm có nhà thầu Hàn Quốc trúng 3 gói thầu, nhà thầu Trung Quốc trúng gói thầu số 1A. Công trình này được khởi công từ tháng 6/2010 nhưng từ khi thực hiện đến nay giá trị sản lượng do các Nhà thầu nước ngoài thực hiện mới đạt 50,4%, chậm 3,32% so với tiến độ tổng thể của dự án.
Ông Mai Tuấn Anh, Tổng giám đốc Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, nhà thầu thi công yếu kém về năng lực, phương tiện huy động ra hiện trường không đầy đủ theo yêu cầu, năng lực tài chính của các nhà thầu tại ba dự án trên đều không như công bố.
Theo ông Tuấn Anh, khi đấu thầu, tất cả các nhà thầu đều có cam kết về tài chính có thể đảm bảo thực hiện dự án. Thế nhưng, khi đi vào thi công thì các nhà thầu đều thiếu vốn, tài chính hoàn toàn phụ thuộc vào tiền tạm ứng của chủ đầu tư, hoặc chiếm dụng vốn của nhà thầu phụ.
Lý giải cho sự chậm trễ của các gói thầu nước ngoài, ông Lee Sen Hoon, Giám đốc Công ty Posco E&C đang thi công dự án đường Nội Bài – Lào Cai cho biết, các công trình có sự chậm trễ tiến độ trên là do việc giải phóng mặt bằng chậm, cộng với thời tiết Việt Nam thất thường, mưa gió nhiều, khó thi công.
Phản biện lại việc nhà thầu viện cớ lý do chậm tiến độ, ông Frahcisco Favier de Bonifaz, Tư vấn trưởng Tư vấn giám sát Gentisa (Tây Ban Nha) cho rằng, có sự chậm trễ ở các gói thầu là do họ ký hợp đồng với quá nhiều nhà thầu phụ.
Theo ông Frahcisco Favier de Bonifaz, việc đổ lỗi cho thời tiết của các nhà thầu là không đúng, bởi khi tham gia đấu thầu, các nhà thầu phải nghiên cứu và cân nhắc về điều kiện khí hậu của Việt Nam.
“Thậm chí, nhiều gói thầu đã có mặt bằng nhưng các nhà thầu không chịu làm. Nhà thầu cứ dựa vào mặt bằng như một cái cớ để khiếu nại cho sự chậm của mình là không thỏa đáng,” ông Frahcisco nhấn mạnh.
Phát biểu tại hội nghị, đại diện Bộ Giao thông Vận tải nhấn mạnh về công tác quản lý chất lượng ở các nhà thầu ngoại thông qua việc thi công, tư vấn giám sát chưa thực hiện đúng chức năng chỉ dẫn kỹ thuật, sử dụng vật liệu vào công trình chưa đúng…
Tiến độ là danh dự của nhà thầu
Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, để xảy ra tình trạng trên, trách nhiệm lớn nhất vẫn thuộc về các nhà thầu.
“Tiến độ của ba dự án đều không thay đổi. Vì vậy, nhà thầu không thể lấy cớ thời tiết mưa gió nhiều mà chậm tiến độ. Nhà thầu nào không làm được phải chịu trách nhiệm theo hợp đồng đã ký,” Bộ trưởng Thăng bày tỏ quan điểm.
Bộ trưởng Thăng cũng khẳng định: “Hiện nay, Việt Nam đang là nước phát triển, còn nhiều công trình giao thông phải xây dựng. Nếu tại ba dự án này, các nhà thầu để mất tín nhiệm thì khó có thể tham gia các dự án khác. Tiến độ chính là danh dự của nhà thầu.”
Cũng theo Bộ trưởng Thăng, một số dự án hiện nay được đấu thầu giá quá thấp để bằng mọi giá trúng thầu nhưng khi được rồi, giá thấp quá không làm được lại bỏ bê, hoặc thuê các nhà thầu phụ năng lực yếu kém.
Để đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng các dự án, Bộ trưởng Thăng đề nghị, các Ban Quản lý dự án nếu thấy nhà thầu nào năng lực quá yếu, không thể đáp ứng thì thay thế đồng thời kiến nghị tới nhà tài trợ cung ứng vốn trong việc bỏ giá thầu và lựa chọn nhà thầu./.
Thông tin trên được Bộ Giao thông Vận tải đưa ra tại Hội nghị đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo chất lượng một số dự án hạ tầng giao thông với sự tham gia của Nhà thầu nước ngoài ngày 6/6, tại Hà Nội.
Chậm tiến độ vì… thời tiết
Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, các dự án đường giao thông lớn như dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai, dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây; dự án xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Lào Cai… khối lượng xây lắp do các nhà thầu nước ngoài trúng thầu và thực hiện chiếm gần 90% khối lượng xây lắp của cả dự án.
“Mặc dù Bộ Giao thông Vận tải đã kiểm tra, chỉ đạo nhưng hiện các dự án trên vẫn đang chậm tiến độ, ảnh hưởng đến việc hoàn thành theo kế hoạch như đã đề ra,” ông Dương Viết Roãn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình cho biết.
Chứng minh cho vấn đề này, ông Roãn đưa ra con số cụ thể tại các gói thầu chậm tiến độ thi công như dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai có chiều dài 244km dù được khởi công từ cách đây 3 năm, trong đó nhà thầu nước ngoài đảm nhiệm 7 gói xây lắp. Nhưng đến nay giá trị sản lượng do các nhà thầu nước ngoài thực hiện mới đạt 26,9% giá trị giải ngân (kể cả tạm ứng) đạt 28,9%. Cụ thể, gói thầu A1 đạt 42,9%, chậm 46,11%; gói thầu A2 đạt 26,5%, chậm 28,35%; gói thầu A3 đạt 18,9%, chậm 48,59%...
Tương tự, tại Dự án xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng cũng có tới 9/10 gói thầu xây lắp do nhà thầu nước ngoài đảm nhiệm gồm nhà thầu Hàn Quốc trúng 5 gói, nhà thầu Trung Quốc trúng 4 gói. Từ khi thực hiện đến nay giá trị sản lượng do các nhà thầu nước ngoài thực hiện không đạt yêu cầu về tiến độ thi công theo đúng hợp đồng xây lắp đã ký kết. Các gói thầu cũng đều chậm ít nhất từ 13% cho đến nhiều nhất hơn 55%.
Với Dự án xây dựng đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây (được chia làm hai dự án thành phần), với tổng mức đầu tư 15.010 tỷ đồng. Dự án thành phần 2 từ Vành Đai 2-Long Thành-Dầu Giây với 7 gói thầu xây lắp lại đáng chú ý dù được tổ chức đấu thầu rộng rãi quốc tế theo hướng dẫn của ADB và JICA. Dự án gồm có nhà thầu Hàn Quốc trúng 3 gói thầu, nhà thầu Trung Quốc trúng gói thầu số 1A. Công trình này được khởi công từ tháng 6/2010 nhưng từ khi thực hiện đến nay giá trị sản lượng do các Nhà thầu nước ngoài thực hiện mới đạt 50,4%, chậm 3,32% so với tiến độ tổng thể của dự án.
Ông Mai Tuấn Anh, Tổng giám đốc Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, nhà thầu thi công yếu kém về năng lực, phương tiện huy động ra hiện trường không đầy đủ theo yêu cầu, năng lực tài chính của các nhà thầu tại ba dự án trên đều không như công bố.
Theo ông Tuấn Anh, khi đấu thầu, tất cả các nhà thầu đều có cam kết về tài chính có thể đảm bảo thực hiện dự án. Thế nhưng, khi đi vào thi công thì các nhà thầu đều thiếu vốn, tài chính hoàn toàn phụ thuộc vào tiền tạm ứng của chủ đầu tư, hoặc chiếm dụng vốn của nhà thầu phụ.
Lý giải cho sự chậm trễ của các gói thầu nước ngoài, ông Lee Sen Hoon, Giám đốc Công ty Posco E&C đang thi công dự án đường Nội Bài – Lào Cai cho biết, các công trình có sự chậm trễ tiến độ trên là do việc giải phóng mặt bằng chậm, cộng với thời tiết Việt Nam thất thường, mưa gió nhiều, khó thi công.
Phản biện lại việc nhà thầu viện cớ lý do chậm tiến độ, ông Frahcisco Favier de Bonifaz, Tư vấn trưởng Tư vấn giám sát Gentisa (Tây Ban Nha) cho rằng, có sự chậm trễ ở các gói thầu là do họ ký hợp đồng với quá nhiều nhà thầu phụ.
Theo ông Frahcisco Favier de Bonifaz, việc đổ lỗi cho thời tiết của các nhà thầu là không đúng, bởi khi tham gia đấu thầu, các nhà thầu phải nghiên cứu và cân nhắc về điều kiện khí hậu của Việt Nam.
“Thậm chí, nhiều gói thầu đã có mặt bằng nhưng các nhà thầu không chịu làm. Nhà thầu cứ dựa vào mặt bằng như một cái cớ để khiếu nại cho sự chậm của mình là không thỏa đáng,” ông Frahcisco nhấn mạnh.
Phát biểu tại hội nghị, đại diện Bộ Giao thông Vận tải nhấn mạnh về công tác quản lý chất lượng ở các nhà thầu ngoại thông qua việc thi công, tư vấn giám sát chưa thực hiện đúng chức năng chỉ dẫn kỹ thuật, sử dụng vật liệu vào công trình chưa đúng…
Tiến độ là danh dự của nhà thầu
Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, để xảy ra tình trạng trên, trách nhiệm lớn nhất vẫn thuộc về các nhà thầu.
“Tiến độ của ba dự án đều không thay đổi. Vì vậy, nhà thầu không thể lấy cớ thời tiết mưa gió nhiều mà chậm tiến độ. Nhà thầu nào không làm được phải chịu trách nhiệm theo hợp đồng đã ký,” Bộ trưởng Thăng bày tỏ quan điểm.
Bộ trưởng Thăng cũng khẳng định: “Hiện nay, Việt Nam đang là nước phát triển, còn nhiều công trình giao thông phải xây dựng. Nếu tại ba dự án này, các nhà thầu để mất tín nhiệm thì khó có thể tham gia các dự án khác. Tiến độ chính là danh dự của nhà thầu.”
Cũng theo Bộ trưởng Thăng, một số dự án hiện nay được đấu thầu giá quá thấp để bằng mọi giá trúng thầu nhưng khi được rồi, giá thấp quá không làm được lại bỏ bê, hoặc thuê các nhà thầu phụ năng lực yếu kém.
Để đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng các dự án, Bộ trưởng Thăng đề nghị, các Ban Quản lý dự án nếu thấy nhà thầu nào năng lực quá yếu, không thể đáp ứng thì thay thế đồng thời kiến nghị tới nhà tài trợ cung ứng vốn trong việc bỏ giá thầu và lựa chọn nhà thầu./.
Việt Hùng (Vietnam+)
