Hãng tin AP (Mỹ) cho rằng vụ tấn công cơ sở hạt nhân Natanz đang phủ bóng đen lớn lên tiến trình nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran nhằm hồi sinh thỏa thuận hạt nhân được ký năm 2015.
Iran cho biết nước này có thể nhanh chóng đảo ngược để quay lại mức làm giàu urani đã được nhất trí trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 nếu các bên cũng tuân thủ nghĩa vụ.
người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran cho biết các cuộc đàm phán đang theo lộ trình đúng hướng và đã đạt được một số tiến triển, song không đồng nghĩa với việc tiến tới giai đoạn cuối.
IAEA xác nhận Iran bắt đầu quá trình làm giàu urani ở mức 60%, thông qua nạp nguyên liệu urani florua 6 (UF6) vào các máy ly tâm IR-4 và IR-6 tại cơ sở hạt nhân Natanz.
Theo ông Vương Quần, các bên còn lại trong thỏa thuận là Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức, Anh và Iran đã có những sự trao đổi "mang tính tích cực và xây dựng" trong vòng hai ngày qua.
Giám đốc Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEIO) Ali Akbar Salehi cho biết hoạt động làm giàu urani ở mức tinh khiết 60% đang được tiến hành tại cơ sở hạt nhân Martyr Ahmadi Roshan ở Natanz.
Trên mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nêu rõ chính quyền Tổng thống Joe Biden “thể hiện cam kết với chính sách gây áp lực tối đa của ông (Donald) Trump.”
Trong một phát biểu được phát sóng trên truyền hình, Tổng thống Rouhani cho rằng châu Âu và Mỹ đã "sai lầm" khi quan ngại động thái này đồng nghĩa với việc Iran có thể làm giàu urani ở mức 90%.
IAEA xác nhận Iran đã gần chuẩn bị xong để bắt đầu quá trình làm giàu urani ở mức 60% tại Natanz và dự kiến bổ sung 1.024 máy ly tâm thế hệ đầu tiên IR-1 dưới lòng đất.
Vào ngày 11/4, một vụ nổ xảy ra tại nhà máy hạt nhân Natanz khiến mạng lưới cấp điện cho nhà máy bị hư hỏng. Iran cáo buộc đây là hành động khủng bố hạt nhân do tình báo Israel thực hiện.
Thông báo có đoạn nêu rõ đây là một diễn biến nghiêm trọng vì việc sản xuất urani được làm giàu ở mức độ cao là một bước quan trọng trong sản xuất vũ khí hạt nhân.
Tổng thống Iran giải thích quyết định làm giàu urani tới độ tinh khiết 60% là nhằm đáp trả "chủ nghĩa khủng bố hạt nhân" của Israel, sau khi Iran cáo buộc Israel tấn công mạng vào cơ sở Natanz.
Các động thái trên diễn ra ngay trước khi các bên tiếp tục cuộc đàm phán ở Vienna (Áo) nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).
Truyền thông và các quan chức Iran thừa nhận các máy ly tâm để làm giàu urani đã bị phá hủy, gọi đây là một vụ "khủng bố hạt nhân'' mặc dù không có thương vong hoặc nguy cơ nhiễm xạ.
Giám đốc Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran cho biết các máy ly tâm bị phá hỏng sẽ được thay thế bằng những máy mạnh hơn để Tehran tiếp tục các hoạt động làm giàu urani tại cơ sở hạt nhân Natanz.
Các máy ly tâm IR-5 và IR-6 sẽ giúp làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn và với số lượng lớn hơn so với các máy ly tâm thế hệ đầu tiên của Iran - loại duy nhất mà Tehran được phép sử dụng theo JCPOA.
Thứ trưởng Ngoại giao Iran cho biết sẽ không ngừng hay thậm chí giảm tốc độ các hoạt động hạt nhân hiện tại, đặc biệt là việc làm giàu urani lên mức 20% tinh khiết.
Iran đã thông báo cho IAEA rằng nước này có kế hoạch sử dụng 6 tổ máy gồm các máy ly tâm IR-2m tại nhà máy làm giàu nhiên liệu dưới mặt đất ở Natanz để sản xuất urani với độ tinh khiết lên tới 5%.
Kênh truyền hình nhà nước Iran ngày 30/3 dẫn lời một quan chức giấu tên của nước này cho biết Tehran sẽ không dừng việc làm giàu urani ở mức độ 20% trước khi Mỹ dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt.
Trung Đông
