Tối 7/12, Bộ Ngoại giao phối hợp với Liên hợp quốc tổ chức Hội nghị quốc tế "Tăng cường vai trò của Phụ nữ trong xây dựng và củng cố hòa bình: Từ cam kết tới kết quả" với hình thức trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến từ hơn 70 quốc gia.
Tiếp tục khẳng định cam kết thúc đẩy bình đẳng giới
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh năm 2020 đánh dấu 75 năm thành lập Liên hợp quốc, vừa là dịp kỷ niệm sự ra đời của hàng loạt văn kiện quốc tế quan trọng về bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ như Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ năm 1979, Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh năm 1995.
Đặc biệt, năm nay cũng đánh dấu tròn hai thập kỷ kể từ khi vấn đề "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" trở thành một chương trình nghị sự toàn cầu, đặt nền móng bởi Nghị quyết 1325 được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua vào năm 2000.
Theo Phó Thủ tướng, phụ nữ trên thế giới đang tiếp tục khẳng định mạnh mẽ vai trò của mình trong ngăn ngừa, giải quyết và tái thiết hậu xung đột; tham gia tích cực trong thiết lập, gìn giữ và kiến tạo hòa bình; đi đầu trong định hướng, thúc đẩy phát triển và tiến bộ xã hội.
Tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" không chỉ trở thành một trọng tâm trong chương trình nghị sự với 10 Nghị quyết liên quan được thông qua kể từ năm 2000, mà còn được được lồng ghép trong hầu hết các văn kiện của Hội đồng Bảo an.
[Việt Nam kêu gọi xóa bỏ rào cản, định kiến đối với phụ nữ]
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh lưu ý sinh mạng và phẩm giá của phụ nữ còn bị đe dọa, nhiều bé gái không được tới trường do nhiều quốc gia, khu vực vẫn lâm vào hoàn cảnh chiến tranh, xung đột, đói nghèo, dịch bệnh và bạo lực về giới tiếp tục là vấn nạn.
Người phụ nữ còn phải đối mặt với nhiều rào cản về chính trị, kinh tế và văn hóa, thiếu sự hỗ trợ cần thiết để phát huy đầy đủ vai trò hoặc thậm chí bị gạt ra bên lề sự phát triển của xã hội.
Đại dịch COVID-19 đang đe dọa những tiến bộ trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững, tước đi những nguồn lực dành cho việc bảo vệ và thúc đẩy quyền của phụ nữ trên toàn cầu.
Chính vì vậy, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết thông qua hội nghị này, Việt Nam mong muốn cộng đồng quốc tế tiếp tục khẳng định cam kết thúc đẩy bình đẳng giới, đề ra các biện pháp và thu hút các nguồn lực cần thiết để tạo điều kiện cho phụ nữ tham gia thiết thực hơn nữa trong xây dựng, củng cố hòa bình và an ninh.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị hội nghị tập trung thảo luận về những kết quả đã đạt được trong triển khai chương trình nghị sự toàn cầu về "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" trong 20 năm qua; kiểm điểm tình hình thực hiện Nghị quyết 1325 và các Nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an; đánh giá những khó khăn, thách thức; chia sẻ những kinh nghiệm và thực tiễn tốt; tìm ra cách tiếp cận mới cũng như khẳng định cam kết trong phối hợp, định hướng chính sách và hành động liên quan trong thời gian tới.
Nhấn mạnh trong tiến trình lịch sử Việt Nam có sự hy sinh, đóng góp vô cùng to lớn của nhiều thế hệ phụ nữ, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định Việt Nam coi thúc đẩy bình đẳng giới và tăng cường vai trò, đóng góp của phụ nữ trong xây dựng hòa bình là những ưu tiên chính sách quan trọng cả ở trong nước và trên trường quốc tế, đặc biệt là tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc và ASEAN.
Việt Nam là nước sớm phê chuẩn và nội luật hóa các quy định của Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ năm 1979. Việt Nam cũng đã nỗ lực triển khai Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh, thực hiện thành công nhiều Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và Mục tiêu Phát triển bền vững, trong đó có các mục tiêu về thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.
Trên cương vị Ủy viên Không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam đã cùng các nước xây dựng và thúc đẩy Nghị quyết 1889 năm 2009 của Hội đồng Bảo an về vai trò của phụ nữ sau xung đột và sẽ tiếp tục thúc đẩy vấn đề "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" trong nhiệm kỳ 2020-2021.
"Các nữ chiến sỹ Việt Nam đã hiện diện và sẽ còn hiện diện nhiều hơn nữa, trong màu áo của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định.
Thống nhất nhận thức trong xã hội về vai trò của phụ nữ
Phát biểu dẫn đề, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu rõ: Chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam là luôn phát huy cao độ vai trò và tiềm năng to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao địa vị phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Những định hướng lớn này đã được thể chế hóa trong Hiến pháp, Luật bình đẳng giới và nhiều văn bản trong hệ thống pháp luật Việt Nam, đã có chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội từ nay đến năm 2030, góp phần tăng cường đóng góp của phụ nữ trong thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2045.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và các đại biểu xem nữ nhân viên tái hiện công đoạn rà phá bom mìn trong khuôn khổ Triển lãm Phụ nữ Việt Nam chung tay vì sự an toàn trên những miền đất Việt. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN) Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, thực tiễn đã cho thấy vai trò của phụ nữ, sự tham gia của phụ nữ không chỉ là điều kiện tiên quyết cho hòa bình, an ninh và phát triển tại nhiều quốc gia, khu vực, mà còn đóng góp trực tiếp cho cuộc đấu tranh bền bỉ vì bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trên toàn cầu.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng mặc dù cộng đồng quốc tế đã có những cam kết thúc đẩy vai trò của phụ nữ song từ cam kết đến kết quả vẫn còn một khoảng cách dài trước những khó khăn, thách thức đối với các mục tiêu đề ra trong chương trình nghị sự này.
Những khó khăn, thách thức, đặc biệt đặt trong bối cảnh đại dịch COVID-19, đã cho thấy sự cấp thiết phải tăng cường hơn nữa các nỗ lực nhằm tạo điều kiện và đảm bảo cho phụ nữ tham gia đầy đủ, bình đẳng, có ý nghĩa trong các tiến trình ngăn ngừa, giải quyết, tái thiết hậu xung đột, gìn giữ hòa bình, thúc đẩy phát triển bền vững, gắn kết xã hội - những yếu tố then chốt giúp xây dựng, củng cố một nền hòa bình bền vững, bao trùm.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị hội nghị cần tập trung nỗ lực trên ba phương diện chính.
Thứ nhất, tăng cường và thống nhất nhận thức trong xã hội và ở mọi cấp độ về vai trò của phụ nữ trong các tiến trình hòa bình và tái thiết hậu xung đột, góp phần xóa bỏ các rào cản, định kiến giới cũng như bảo vệ và đáp ứng tốt hơn quyền, lợi ích, nhu cầu thiết yếu của phụ nữ, trẻ em gái trong và sau xung đột.
Thứ hai, phụ nữ cần được đặt ở vị trí quan trọng trong các chính sách, chiến lược, sáng kiến ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế về an ninh, phát triển, bao gồm cả các nỗ lực giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống.
Theo đó, phụ nữ không chỉ là đối tượng trực tiếp thụ hưởng thành quả của hòa bình, tiến bộ xã hội, mà còn được trang bị kiến thức, kỹ năng, trao quyền về kinh tế, chính trị, tạo điều kiện tiếp cận khoa học-công nghệ để tham gia đầy đủ, bình đẳng vào quá trình ra quyết định, xây dựng chính sách.
Thứ ba, cộng đồng quốc tế cần duy trì quyết tâm chính trị, cụ thể hóa các cam kết thực hiện Chương trình nghị sự về Phụ nữ, Hòa bình, An ninh, gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), đồng thời cần tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ nguồn lực, kinh nghiệm để kết nối các nỗ lực, nâng cao hiệu quả triển khai nhằm đạt những kết quả thực chất, bền vững.
Trong tiến trình đó, các nước đang phát triển cần được quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi về tài chính, công nghệ, tiếp cận thị trường để tiến kịp với thời đại.
Trong thông điệp gửi tới hội nghị, bà Phumzile Mlambo-Ngcuka, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Giám đốc điều hành của Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), cho biết đại dịch COVID-19 đang đe dọa những lợi ích mong manh mà phụ nữ đạt được, hòa bình và an ninh, gia tăng nghèo đói, bất bình đẳng, căng thẳng trên khắp thế giới.
Bà Phumzile Mlambo-Ngcuka nhấn mạnh không thể thiếu phụ nữ trong mọi nỗ lực hòa bình và bảo vệ nhân quyền; cần giảm chi tiêu quân sự toàn cầu, chi tiêu nhiều hơn cho bình đẳng giới. Thế giới cần đặt phụ nữ làm trung tâm, lắng nghe, học hỏi từ những người phụ nữ xây dựng hòa bình, bao gồm cả những phụ nữ trẻ, những người có tầm nhìn và sức mạnh là trọng tâm của bình đẳng thế hệ.
Theo chương trình, sau Phiên khai mạc, sẽ diễn ra Phiên toàn thể thứ nhất với chủ đề: "Phụ nữ trong xây dựng hòa bình: Những tiến độ đạt được từ khi thông qua Nghị quyết 1325 (2000) của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong tương lai"./.
