Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội khẳng định trong tháng 6/2013, thành phố sẽ hoàn thành phê duyệt quy hoạch di tích quốc gia làng cổ Đường Lâm; trong đó chú trọng tiếp thu có chọn lọc để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình, từng giai đoạn.
Sáng 21/5, tại buổi làm việc với chính quyền, nhân dân xã Đường Lâm và Ủy ban Nhân dân thị xã Sơn Tây, ông Phạm Quang Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, các cấp ban ngành phải luôn xem di tích là của nhân dân và việc quản lý, bảo vệ di tích cũng phải do dân và vì dân.
Tới đây cần tìm cơ chế quản lý phù hợp, có thể đưa Ban quản lý di tích này về cho chính quyền, nhân dân xã Đường Lâm, để việc thu chi được chủ động, minh bạch, rõ ràng, cũng như đảm bảo các quyền lợi thu được từ di tích cho người dân sở tại.
Sự việc một số hộ dân ký vào đơn đề nghị trả lại danh hiệu di tích quốc gia Dường Lâm đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Vì vậy, cuộc làm việc hôm nay có sự tham dự của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng nhiều sở, ban, ngành Hà Nội; các nhà nghiên cứu, khoa học, lịch sử và phóng viên báo chí nhằm tìm ra các giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho di tích Đường Lâm.
Có hai vấn đề chính được “mổ xẻ” bởi người dân quan tâm nhất hiện nay là nhiều ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi ở đây đang xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa được sửa chữa và từ khi được công nhận là Di tích quốc gia đến nay đã 7 năm, cũng là từng ấy năm cuộc sống người dân bị đảo lộn do không được cơi nới, sửa chữa, xây mới nhà cửa, dẫn tới bức bách trong sinh hoạt.
Chị Giang Tú Anh, người dân xã Đường Lâm cho biết thanh niên trong làng lớn lên cưới vợ, gả chồng, sinh con nhưng vẫn phải ở chung trong một căn nhà không được phép cơi nới nên rất chật chội. Vì vậy, đề nghị cần sớm giải quyết chế độ tái định cư.
Về vấn đề này, ông Phạm Hồng Sơn, Trưởng Ban quản lý di tích Đường Lâm đã đứng ra xin lỗi nhân dân, đồng thời lý giải rằng, lẽ ra Ban cần tổ chức các cuộc hội thảo và lấy ý kiến của cơ quan quản lý, nhà khoa học tìm giải pháp sớm để không xảy ra tình trạng như hiện nay.
Bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng, thời gian qua Hà Nội cũng đã có rất nhiều chính sách cho Đường Lâm nhưng vẫn chưa cụ thể và chi tiết. Vì vậy, tới đây cần đẩy nhanh phê duyệt quy hoạch tổng thể, làm cơ sở phê duyệt dự án thành phần; trong đó ưu tiên cho hai dự án gồm “Bảo tồn khẩn cấp” và “Giãn dân.”
Bên cạnh đó, vì đây là một trong 5 ngôi làng cổ đặc biệt trên thế giới và duy nhất ở nước ta nên Hà Nội cần tính đến cơ chế đặc thù.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định trong tháng 6/2013 thành phố sẽ hoàn thành phê duyệt quy hoạch; trong đó chú trọng tiếp thu có chọn lọc để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình, từng giai đoạn, không thể một lúc đầu tư hết cho Đường Lâm, trong khi thành phố có 5.000 di tích với 580 di tích xuống cấp nghiêm trọng đang cần sửa chữa khẩn cấp.
Ông Lưu Minh Trí, Chủ tịch Hội di sản Thăng Long đưa ra giải pháp cần bảo vệ nghiêm ngặt các ngôi nhà cổ; trong đó 37 ngôi nhà cổ giá trị đặc biệt có niên đại 200 – 400 năm, Nhà nước cần hỗ trợ 100% kinh phí; 74 nhà niên đại trên 100 năm cần hỗ trợ 50%, còn lại xã hội hóa và nhân dân đóng góp.
Bên cạnh đó, cần phân chia các vùng, có nơi thì cho cơi nới, nơi thì xây dựng 2-3 tầng mái ngói theo thiết kế và quy hoạch.
Phó giáo sư-tiến sỹ Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam thì phản biện, có thông tin cho rằng từ khi di tích được xếp hạng, người dân Đường Lâm không được lợi gì là hoàn toàn không chính xác. Vì cái được ở đây là cơ sở hạ tầng, điện, đường, trường, trạm được đầu tư nhiều hơn và bộ mặt nông thôn được khởi sắc rõ nét.
Ông Phạm Quang Long, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội đưa ra ý kiến, cần sớm hoàn thiện quy hoạch, đặc biệt là cơ chế quản lý bán vé, vì đây cũng là hoạt động phục vụ trực tiếp nhân dân.
Kết luận tại cuộc làm việc, Bí thư Thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị đề nghị, trước tiên cần phân tích, làm rõ nguyên nhân, cũng như tìm ra sự đặc thù của di tích Đường Lâm. Từ đó, mới có thể đầu tư, áp dụng cơ chế phù hợp và tìm ra các giải pháp sát thực, bởi đây là “di tích sống” có sự riêng biệt rất lớn, gắn với cộng đồng làng xã.
Tuy nhiên, việc đầu tư phải đặt trong bối cảnh tổng thể chung khi thành phố đang còn rất nhiều di tích quan trọng khác cũng đang cấp thiết đầu tư mà nguồn ngân sách thì hạn chế. Bởi vậy dự trù kinh phí đầu tư 500 tỷ đồng cho Đường Lâm trong vài năm tới là không khả thi.
Bí thư Thành ủy chỉ rõ di tích là tài sản của nhân dân, của quốc gia, người dân là người sử dụng hàng ngày nên hơn ai hết người dân phải có ý thức tự bảo vệ, gìn giữ. Tuy nhiên, không vì thế mà phó mặc cho nhân dân, để người dân cam chịu vì họ còn thiếu kiến thức, thiếu kinh phí nên Nhà nước cũng cần hỗ trợ và đặc biệt là hướng dẫn họ cách làm. Áp dụng các mô hình học tập được từ thế giới và trong nước vào nhưng phải đảm bảo giữ được hồn cốt riêng biệt của Đường Lâm.
Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị cũng đã xin lỗi người dân vì để xảy ra sự chậm trễ trong bảo tồn và đề nghị các cấp tới đây cần đối thoại nhiều chiều, lắng nghe những bức xúc, cho dù là số ít của người dân, để kịp thời giải quyết những ý kiến kiến nghị chính đáng. Đặc biệt, cần tăng cường phân cấp quản lý, phát huy vai trò của người dân và chính quyền địa phương.
Bí thư Thành ủy Hà Nội yêu cầu không vì quá nặng mục tiêu chạy theo danh hiệu đề nghị Đường Lâm trở thành di sản thế giới mà thực hiện các nhiệm vụ không đạt như mong muốn, kế hoạch đề ra, vì rằng danh hiệu càng cao thì đòi hỏi càng khắt khe, ngặt nghèo./.
Sáng 21/5, tại buổi làm việc với chính quyền, nhân dân xã Đường Lâm và Ủy ban Nhân dân thị xã Sơn Tây, ông Phạm Quang Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, các cấp ban ngành phải luôn xem di tích là của nhân dân và việc quản lý, bảo vệ di tích cũng phải do dân và vì dân.
Tới đây cần tìm cơ chế quản lý phù hợp, có thể đưa Ban quản lý di tích này về cho chính quyền, nhân dân xã Đường Lâm, để việc thu chi được chủ động, minh bạch, rõ ràng, cũng như đảm bảo các quyền lợi thu được từ di tích cho người dân sở tại.
Sự việc một số hộ dân ký vào đơn đề nghị trả lại danh hiệu di tích quốc gia Dường Lâm đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Vì vậy, cuộc làm việc hôm nay có sự tham dự của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng nhiều sở, ban, ngành Hà Nội; các nhà nghiên cứu, khoa học, lịch sử và phóng viên báo chí nhằm tìm ra các giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho di tích Đường Lâm.
Có hai vấn đề chính được “mổ xẻ” bởi người dân quan tâm nhất hiện nay là nhiều ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi ở đây đang xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa được sửa chữa và từ khi được công nhận là Di tích quốc gia đến nay đã 7 năm, cũng là từng ấy năm cuộc sống người dân bị đảo lộn do không được cơi nới, sửa chữa, xây mới nhà cửa, dẫn tới bức bách trong sinh hoạt.
Chị Giang Tú Anh, người dân xã Đường Lâm cho biết thanh niên trong làng lớn lên cưới vợ, gả chồng, sinh con nhưng vẫn phải ở chung trong một căn nhà không được phép cơi nới nên rất chật chội. Vì vậy, đề nghị cần sớm giải quyết chế độ tái định cư.
Về vấn đề này, ông Phạm Hồng Sơn, Trưởng Ban quản lý di tích Đường Lâm đã đứng ra xin lỗi nhân dân, đồng thời lý giải rằng, lẽ ra Ban cần tổ chức các cuộc hội thảo và lấy ý kiến của cơ quan quản lý, nhà khoa học tìm giải pháp sớm để không xảy ra tình trạng như hiện nay.
Bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng, thời gian qua Hà Nội cũng đã có rất nhiều chính sách cho Đường Lâm nhưng vẫn chưa cụ thể và chi tiết. Vì vậy, tới đây cần đẩy nhanh phê duyệt quy hoạch tổng thể, làm cơ sở phê duyệt dự án thành phần; trong đó ưu tiên cho hai dự án gồm “Bảo tồn khẩn cấp” và “Giãn dân.”
Bên cạnh đó, vì đây là một trong 5 ngôi làng cổ đặc biệt trên thế giới và duy nhất ở nước ta nên Hà Nội cần tính đến cơ chế đặc thù.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định trong tháng 6/2013 thành phố sẽ hoàn thành phê duyệt quy hoạch; trong đó chú trọng tiếp thu có chọn lọc để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình, từng giai đoạn, không thể một lúc đầu tư hết cho Đường Lâm, trong khi thành phố có 5.000 di tích với 580 di tích xuống cấp nghiêm trọng đang cần sửa chữa khẩn cấp.
Ông Lưu Minh Trí, Chủ tịch Hội di sản Thăng Long đưa ra giải pháp cần bảo vệ nghiêm ngặt các ngôi nhà cổ; trong đó 37 ngôi nhà cổ giá trị đặc biệt có niên đại 200 – 400 năm, Nhà nước cần hỗ trợ 100% kinh phí; 74 nhà niên đại trên 100 năm cần hỗ trợ 50%, còn lại xã hội hóa và nhân dân đóng góp.
Bên cạnh đó, cần phân chia các vùng, có nơi thì cho cơi nới, nơi thì xây dựng 2-3 tầng mái ngói theo thiết kế và quy hoạch.
Phó giáo sư-tiến sỹ Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam thì phản biện, có thông tin cho rằng từ khi di tích được xếp hạng, người dân Đường Lâm không được lợi gì là hoàn toàn không chính xác. Vì cái được ở đây là cơ sở hạ tầng, điện, đường, trường, trạm được đầu tư nhiều hơn và bộ mặt nông thôn được khởi sắc rõ nét.
Ông Phạm Quang Long, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội đưa ra ý kiến, cần sớm hoàn thiện quy hoạch, đặc biệt là cơ chế quản lý bán vé, vì đây cũng là hoạt động phục vụ trực tiếp nhân dân.
Kết luận tại cuộc làm việc, Bí thư Thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị đề nghị, trước tiên cần phân tích, làm rõ nguyên nhân, cũng như tìm ra sự đặc thù của di tích Đường Lâm. Từ đó, mới có thể đầu tư, áp dụng cơ chế phù hợp và tìm ra các giải pháp sát thực, bởi đây là “di tích sống” có sự riêng biệt rất lớn, gắn với cộng đồng làng xã.
Tuy nhiên, việc đầu tư phải đặt trong bối cảnh tổng thể chung khi thành phố đang còn rất nhiều di tích quan trọng khác cũng đang cấp thiết đầu tư mà nguồn ngân sách thì hạn chế. Bởi vậy dự trù kinh phí đầu tư 500 tỷ đồng cho Đường Lâm trong vài năm tới là không khả thi.
Bí thư Thành ủy chỉ rõ di tích là tài sản của nhân dân, của quốc gia, người dân là người sử dụng hàng ngày nên hơn ai hết người dân phải có ý thức tự bảo vệ, gìn giữ. Tuy nhiên, không vì thế mà phó mặc cho nhân dân, để người dân cam chịu vì họ còn thiếu kiến thức, thiếu kinh phí nên Nhà nước cũng cần hỗ trợ và đặc biệt là hướng dẫn họ cách làm. Áp dụng các mô hình học tập được từ thế giới và trong nước vào nhưng phải đảm bảo giữ được hồn cốt riêng biệt của Đường Lâm.
Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị cũng đã xin lỗi người dân vì để xảy ra sự chậm trễ trong bảo tồn và đề nghị các cấp tới đây cần đối thoại nhiều chiều, lắng nghe những bức xúc, cho dù là số ít của người dân, để kịp thời giải quyết những ý kiến kiến nghị chính đáng. Đặc biệt, cần tăng cường phân cấp quản lý, phát huy vai trò của người dân và chính quyền địa phương.
Bí thư Thành ủy Hà Nội yêu cầu không vì quá nặng mục tiêu chạy theo danh hiệu đề nghị Đường Lâm trở thành di sản thế giới mà thực hiện các nhiệm vụ không đạt như mong muốn, kế hoạch đề ra, vì rằng danh hiệu càng cao thì đòi hỏi càng khắt khe, ngặt nghèo./.
Nguyễn Văn Cảnh (Vietnam+)
