Đón đầu sự thay đổi của thị trường khi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng ôtô được điều chỉnh, giới kinh doanh ôtô đang có xu hướng chuyển mạnh sang dòng xe 5 chỗ ngồi, không đầu tư nhiều cho loại xe 6-9 chỗ ngồi vốn được đa số người tiêu dùng lựa chọn.
Theo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ 1/4/2009, mức thuế được áp dụng tỷ lệ thuận với dung tích xi lanh, thay vì phân biệt theo số chỗ ngồi như hiện hành. Cụ thể, các loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống sẽ được xếp cùng một nhóm và chịu mức thuế 45% với loại có dung tích xi lanh từ 2.000cc trở xuống, 50% với loại trên 2.000cc và 60% với loại trên 3.000cc.
Như vậy, so với quy định hiện hành, dòng xe nằm trong nhóm tiêu thụ mạnh nhất hiện nay là 6-9 chỗ ngồi sẽ không còn được hưởng mức thuế 30%, thấp hơn so với 50% của dòng xe dưới 5 chỗ ngồi.
Thực tế thời gian qua, mức thuế được coi là khá thấp này là một trong những lý do khiến loại xe 6-9 chỗ ngồi hấp dẫn người tiêu dùng và lượng xe này của các doanh nghiệp sản xuất trong nước luôn trội hơn dòng dưới 5 chỗ.
Việc điều chỉnh tăng thuế sẽ tác động đến sự lựa chọn của người tiêu dùng và đương nhiên ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ôtô.
Là một sản phẩm hiện đạt tỷ lệ nội địa hóa cao nhất, tới 37%, trong dòng xe 6-9 chỗ ngồi nhưng Innova của Toyota đang đứng trước nguy cơ sụt giảm mạnh sản lượng. Đây là điều chỉnh tất yếu của doanh nghiệp, vì “sẽ rất khó tiêu thụ khi mức thuế mới sẽ làm tăng giá bán mỗi chiếc thêm khoảng 9.000 USD” như lời ông Phạm Anh Tuấn, Trưởng phòng Kế hoạch Công ty Toyota Việt Nam. Bởi vậy, ông Anh Tuấn cũng lo ngại “kế hoạch nội địa hóa dòng xe này sẽ phải điều chỉnh, thậm chí dừng lại”.
Không chỉ tác động tới khâu sản xuất, việc điều chỉnh thuế còn khiến các doanh nghiệp nhập khẩu thay đổi cơ cấu mặt hàng. Một chủ cửa hàng kinh doanh ô tô trên đường Đào Duy Anh, Hà Nội cho biết sẽ chỉ nhập khẩu dòng xe 6 - 9 chỗ ngồi khi có đơn đặt hàng.
Ngược với những lo ngại này, ông Vũ Văn Trường, Vụ trưởng Vụ chính sách Thuế (Bộ Tài chính), cho rằng việc điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ chỉ tác động rất nhỏ tới thị trường. Bởi mức thuế chỉ tăng đối với loại xe có dung tích xi lanh từ 2.000 cc đến 3.000 cc, lại giảm đối với loại xe dưới 2.000cc, cơ bản không thay đổi với loại trên 3.000 cc. Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước đều sản xuất đồng thời nhiều chủng loại xe, nên về cơ bản “sản xuất trong nước không bị tác động nhiều bởi sự điều chỉnh thuế”, ông Trường kết luận.
Trước mắt, các nhà sản xuất kinh doanh ô tô trong nước cũng có cơ sở để hy vọng thị trường xe nhích khỏi tình trạng ảm đạm lâu nay, khi sức mua đang có xu hướng tăng vào dịp cuối năm - thời điểm các doanh nghiệp rầm rộ khuyến mãi, giảm giá bán. Cùng với đó, tâm lý người tiêu dùng muốn mua xe “chạy” thuế trước thời điểm áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt mới cũng được dự báo là sẽ làm tăng sức mua đáng kể.
Thống kê tháng 10 của Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho thấy, sản lượng bán hàng của các thành viên Hiệp hội đã chấm dứt đà sụt giảm mạnh suốt 4 tháng trước đó, với mức tăng nhẹ từ 5.180 chiếc của tháng 9 lên 5.679 chiếc. Tuy nhiên so với cùng kỳ năm 2007, tổng sản lượng bán hàng của VAMA tháng 10 vẫn bị sụt giảm 26%./.
(Hồng Hạnh/Vietnam+)
