Nghĩa trang cũng... online

Thiếu đất, lập nghĩa trang... trên mạng

Đất thật khó mua, đất “ảo” ra đời đáp ứng một phần nhu cầu trò chuyện, thắp hương cho người đã khuất qua chiếc bàn phím.
Đất đai dành cho người đã khuất ngày càng đắt đỏ trong khi nhu cầu được yên nghỉ khi nhắm mắt xuôi tay là ước nguyện của bất kì ai.

Đất thật khó mua, đất “ảo” ra đời đáp ứng một phần nhu cầu chính đáng này và đã có biết bao nhiêu câu chuyện đầy tính nhân văn xung quanh việc “trò chuyện, thắp hương cho người đã khuất” qua chiếc bàn phím.

Mộ “đồng đẳng”

“Xin thắp nén nhang tâm tưởng người quá cố
Cầu cho Hồng Công được Phật trời phủ độ
An lòng yên nghỉ nơi thuộc cõi vĩnh hằng”.

9 giờ 50 phút ngày 15/9/2009, nhà văn Nguyễn Hồng Công từ trần sau nhiều ngày chống chọi với căn bệnh suy thận.

Chỉ đúng 1 tuần sau, những dòng thơ điếu văn trên cũng như di ảnh của chị đã được đưa vào “an nghỉ” tại nghĩa trang online (www.nhomai.vn). Từ đó đến nay, hầu như ngày nào cũng có người vào thắp nến và xẻ chia cùng hương hồn chị.

Đó là câu chuyện của nghĩa trang ảo đầu tiên và duy nhất của Việt Nam tính tới thời điểm hiện tại.

Ra mắt vào khoảng cuối tháng 1/2008, www.nhomai.vn ngay lập tức thu hút được sự quan tâm của mọi người. Tính đến thời điểm hiện tại, nghĩa trang trên đã có tới hơn 5.000 thành viên từ khắp nơi trong cả nước.

Điều đặc biệt là những ngôi mộ trong khuôn viên nhomai.com rất giản đơn. Một tấm hình, một dòng tên, năm sinh năm mất… hoặc thậm chí vô danh cũng đủ thành mộ chí. Người vào thăm cũng chẳng cần cầu kỳ, phức tạp, chỉ cần thắp nhang cho mộ qua các nút bấm trên màn hình và để lại một vài dòng chia sẻ.

Tuy nhiên, chính sự giản đơn ấy lại khiến cho những câu chuyện tưởng thuộc về cõi khác ấy gần gũi hơn. Bên cạnh đó, khác với ngoài đời thực, nơi mà giá tiền mỗi ngôi mộ tùy thuộc vào “độ dày” của túi tiền thân nhân, khi đã vào khuôn viên nhomai.vn, tất cả mọi người đều bình đẳng. Mỗi ngôi mộ được dành riêng một topic cho các thành viên tưởng nhớ.

Ở đó, nếu muốn, bạn có thể thắp nến cho những nhân vật lẫy lừng trong quá khứ, từ Thái úy Lý Thường Kiệt, Lê Văn Hưu… cho đến Lý Bạch, Che Guevara. Mỗi một mộ phần ảo được chú thích đầy đủ về những điểm nổi bật cũng như những biến cố lớn trong cuộc đời họ.

“Đây là cách tốt nhất để giới trẻ tỏ lòng thành kính đến những vĩ nhân này”, một thành viên của nghĩa trang cho biết.

Ngoài dạng mộ “vĩ nhân” nói trên, nghĩa trang dành phần lớn “đất” để những người có thân nhân qua đời lập mộ. Anh Hoàng Vân, thành viên ban quản trị web cho biết: “Để có thể lập mộ, khách chỉ cần đăng ký nick với diễn đàn. Hoàn toàn không phải trả phí”.

Một ngôi mộ được dựng lên lại nhận được vô vàn lời sẻ chia từ những người vào viếng. Đôi lúc, topic - “mảnh đất” ban quản trị dành ra để ghi những lời tri ân ấy lại hóa thành nơi gặp gỡ của cả một đại gia đình cùng hướng về người đã khuất.

Viếng mộ cô Nguyễn Thị Thúy Hương và đứa con 4,5 tháng tuổi, ngoài 502 ngọn nến được thắp lên (tượng trưng cho 502 người tưởng nhớ) còn có những dòng ngắn ngủi do chính người thân của cô viết.

Bố chồng của Hương nhắn nhủ: “Tuy con là dâu nhưng lúc nào ba cũng xem con như là con ruột của ba. Con hãy ngủ yên. Hai con của con gia đình sẽ chăm sóc và dạy dỗ nên người.”

Một người thân khác với nick CUBI cũng viết: “CUBI đã thắp hương cho mợ rồi. Bé Thu và bé Quỳnh khỏe.”

Những dòng nhắn gửi như thế kéo gần hai thế giới thực và ảo lại gần nhau hơn và cũng khiến nỗi đau vợi đi phần nào.

Và những ngôi mộ có một không hai

Ngoài mộ thông thường, nhomai.vn còn đặc biệt hơn nữa với những ngôi mộ có một không hai của mình.

Nổi bật nhất phải kể đến nghĩa trang tình yêu. Đây là khu vực dành riêng để các thành viên “tưởng nhớ” mối tình đã qua của mình. Bia những ngôi mộ này ghi lại tên mối tình, ngày bắt đầu và kết thúc. Phía dưới là phần tóm tắt sơ qua về mối tình ấy.

Bên cạnh đó, nghĩa trang ảo cũng thu hút được sự quan tâm của mọi người. Đây là “đất” mai táng những nick games và những người trong thế giới ảo. Mặc dù vậy, chính vì mộ được lập cho người trong thế giới ảo nên những lời bình để lại có phần không nghiêm túc.

Nick Mr_strong trong topic “1 thầy chùa nạn nhân của Audition” viết: “Tên: Tây Môn Khánh (biệt danh: caunhocnhay, sever HN). Chết vì tội nhảy quá pro nên đã bị tên Mr_strong (severTP) ám sát ngay tại quán net”.

Thậm chí, có thành viên còn lập mộ một cách vu vơ, không rõ ràng khiến nhiều người nhầm tưởng đó là… mộ thật.

Ấn tượng hơn cả là các ngôi mộ mà các thành viên tự dành ra để chôn quá khứ của chính mình. Phần lớn đó là khoảng thời gian đen tối mà những người lập mộ muốn quên đi, để có thể sống tốt hơn với hiện tại. Nick Boyinlove123 khi lập mộ cho mình đã viết: “xây một cổ mộ... để đánh dấu ngày thằng nhóc khùng điên đã chết... giờ là một người lớn... với những suy nghĩ chín chắn hơn xưa”.

Tuy nhiên, nhiều người trong cộng đồng mạng lo ngại việc để cả mộ chí dành cho người đã khuất chung với mộ dành cho nhân vật ảo như thế sẽ ảnh hưởng tới sự tôn nghiêm chung của cả nghĩa trang./.


 Về vấn đề này, chúng tôi đã có buổi làm việc với tiến sỹ Trịnh Hòa Bình – Viện xã hội học Việt Nam. Ông Bình cho biết: Việc hình thành các nghĩa trang online phản ánh xu hướng khá tự nhiên trong tâm lý người trẻ trong một thế giới năng động hơn, “online hơn”.

“Thế giới đang ngày càng phẳng hơn, vì vậy con người cũng liên kết với nhau theo những cách thức riêng. Đời sống thực và ảo nhiều khi chuyển hóa cho lẫn nhau không còn ranh giới rõ ràng”, ông Bình nói.

Về nhomai.vn, ông Bình cũng cho rằng điểm đáng trân trọng nhất ở đó là những thành viên tham gia coi tất cả mọi người đã nằm xuống đều bình đẳng như nhau. Từ vĩ nhân đến người thường, có danh hoặc vô danh đều được trân trọng thắp hương trong nghĩa trang ảo này. Hơn nữa, theo ông “ngoài việc thể hiện tinh thần bình đẳng, những người tham gia còn góp phần tôn cao những giá trị nhân văn cơ bản của con người”.
Sơn Bách (Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục