Tác phẩm "Biển chết" của họa sỹ Nguyễn Nhân. (Nguồn: travinh.gov.vn) Liên quan đến việc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ra quyết định cảnh cáo và thu hồi bức tranh “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân, chiều 3/7, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh tổ chức họp báo thông tin về vụ việc.
Tham dự buổi họp báo có gần 20 đại diện cơ quan báo chí trong và ngoài tỉnh.
Tại buổi họp báo, ông Lê Văn Bài, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh khẳng định, Quyết định số 08-QĐ/VHNT “về kỷ luật Hội đối với họa sỹ Nguyễn Nhân” được ban hành đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục, căn cứ vào Điều lệ Hội đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Trà Vinh phê duyệt. Việc xử lý căn cứ vào hành vi xâm phạm quyền tác giả, không liên quan đến các yếu tố khác.
Quyết định này mang tính nội bộ của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, không điều chỉnh hay hạn chế hoạt động nghề nghiệp, hoạt động xã hội của công dân Nguyễn Công Nhân (tên thật của họa sỹ Nguyễn Nhân); đồng thời mong muốn họa sỹ Nguyễn Nhân khắc phục khuyết điểm để tiếp tục hoạt động sáng tạo văn học nghệ thuật.
Những ngày qua, một số cơ quan báo chí và nhiều trang mạng xã hội cho rằng quyết định kỷ luật của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh đối với họa sỹ Nguyễn Nhân là quy kết do tác phẩm thể hiện vấn đề nhạy cảm, mang yếu tố chính trị.
Thông tin chính thức vụ việc, ông Lê Văn Bài cho biết, tháng 4/2016, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh phát động Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016.
Tại buổi chấm giải ngày 5/7/2016, Ban Tổ chức và Ban Giám khảo thống nhất trao giải Ba cho tác phẩm “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân.
Tuy nhiên, khi Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh (số 102 và 103 - Xuân Đinh Dậu 2017) đăng tải các tác phẩm Mỹ thuật được giải năm 2016, Ban Biên tập Tạp chí và Thường trực Hội nhận được nhiều ý kiến phản hồi bức tranh “Biển chết” rất giống với bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết” của nhóm nhà báo PVT- Thành Quang, đăng trên Báo Thanh niên, số ra ngày 21/4/2016.
Bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết” do tác giả Thanh Quang cung cấp. (Nguồn: travinh.gov.vn) Trước thông tin trên, Thường trực Hội và Chi hội Mỹ thuật Trà Vinh đã có buổi làm việc với họa sỹ Nguyễn Nhân.
Tại buổi làm việc, họa sỹ Nguyễn Nhân có viết bản tường trình. Trong tường trình họa sỹ Nguyễn Nhân đã thừa nhận hành vi sai trái của mình: “…. dù đã vẽ lại bằng bút pháp mỹ thuật…nhưng tôi đã một phần nào đó sao chép “bản quyền”. Tôi xin thành thật nhận lỗi với tác giả ảnh mà tôi chưa biết tên”.
Thường trực Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh cho rằng, họa sỹ Nguyễn Nhân đã xâm phạm quyền tác giả theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, chưa được sự cho phép của tác giả và không để tên tác giả của tác phẩm nguyên sinh vào bức tranh.
Ngày 14/3/2017, Ban Chấp hành Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh mở cuộc họp Chi hội, có sự tham dự của họa sỹ Nguyễn Nhân, để xét và lấy ý kiến của các hội viên Chi hội Mỹ thuật về dấu hiệu vi phạm bản quyền của họa sỹ Nguyễn Nhân. Tại cuộc họp, tất cả các ý kiến của các họa sỹ dự họp đều khẳng định tác phẩm bức tranh “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân là sao chép bức ảnh “Điêu dứng vì biển chết” kể cả hình ảnh, bố cục, tên tác phẩm nên rõ ràng đã vi phạm bản quyền tác giả. Các họa sỹ dự họp cũng thống nhất đề nghị Ban Kiểm tra, Ban thường vụ Hội xử lý nghiêm theo quy định, bởi trước đây họa sỹ Nguyễn Nhân đã bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo với hành vi vi phạm bản quyền của người khác (năm 2009, họa sỹ Nguyễn Nhân đã bị cảnh cáo vì hành vi sao chép tác phẩm “Giai điệu mùa Xuân” của họa sỹ Nguyễn Lâm thành tác phẩm “Giai điệu tháng Tư” để đăng trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh). Đồng thời, tại cuộc họp này, họa sỹ Nguyễn Nhân đã thừa nhận mình sai như đã tường trình và chấp nhận mọi hình thức xử lý của Hội.
Ngày 29/3/2017, họa sỹ Uyên Huy - Trưởng Ban Giám khảo và họa sỹ Nguyễn Xuân Đông - thành viên Ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật Trà Vinh năm 2016 có văn bản trả lời với lãnh đạo Hội, thống nhất với kết luận của Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh rằng bức tranh “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân là sao chép, vi phạm bản quyền tác giả và trường hợp này là tái phạm.
Ngày 1/6/2017, Ban Thường vụ Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ký Quyết định số 08-QĐ/VHNT “về kỷ luật Hội đối với họa sỹ Nguyễn Nhân” với hình thức thu hồi chứng nhận và tiền thưởng; tịch thu bức tranh vi phạm làm tang vật; cảnh cáo và thông báo công khai trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến các Chi hội thuộc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, Hội Mỹ thuật Việt Nam, chính quyền địa phương nơi họa sỹ Nguyễn Nhân cư trú.
Ông Lê Văn Bài, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, cho biết thêm, việc thu giữ bức tranh chỉ nhằm đảm bảo nội dung bức tranh không bị làm sai lệch trong quá trình xử lý. Khi việc xử lý hoàn tất, Thường trực Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh sẽ giao trả lại cho họa sỹ Nguyễn Nhân./.
