Chiều 18/9, góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân, đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với thẩm tra của Ủy ban Pháp luật về phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật.
Các ý kiến cho rằng chỉ tập trung vào sửa đổi, bổ sung các vấn đề thật sự cấp bách nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi tiến hành bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016 trong cùng một ngày.
Quy định về Hội đồng bầu cử ở Trung ương được sửa đổi theo hướng bên cạnh một số nhiệm vụ, quyền hạn riêng đối với bầu cử đại biểu Quốc hội, tổ chức này còn có các nhiệm vụ, quyền hạn chung đối với cả bầu cử đại biểu Quốc hội và bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân.
Số lượng cử tri tại mỗi khu vực bỏ phiếu được sửa đổi thống nhất với quy định của Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân là từ 300-4.000 cử tri, bảo đảm cho việc bỏ phiếu của cử tri cũng như việc thành lập các khu vực bỏ phiếu đồng thời không gây quá tải về công việc đối với các tổ bầu cử.
Để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tiễn, Điều 46 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội được sửa đổi theo hướng số người trong danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội ở mỗi đơn vị bầu cử phải nhiều hơn số đại biểu được bầu ở đơn vị đó; nếu đơn vị bầu cử đó được bầu 3 đại biểu thì số người trong danh sách ứng cử phải nhiều hơn số đại biểu được bầu ít nhất là 2 người.
Trường hợp khuyết người ứng cử vì lý do bất khả kháng do Hội đồng bầu cử quyết định.
Các quy định khác về thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử; mẫu thẻ cử tri, phiếu bầu, mẫu biên bản bầu cử, trình tự thủ tục trong ngày bỏ phiếu; thời điểm kết thúc nhiệm vụ của các tổ chức phụ trách bầu cử; thời hạn niêm yết danh sách cử tri, giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri... cũng được sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận, việc thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường tại 10 tỉnh thành phố đang được các cơ quan chức năng khảo sát, kiểm tra thực tế và tổng hợp để trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định. Do đó, nếu đến khi bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp mà vẫn tiếp tục thực hiện thí điểm ở các địa phương này thì nơi đó sẽ không tổ chức bầu đại biểu Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường.
Nếu quyết định không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường trên phạm vi toàn quốc, vấn đề này sẽ được sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan của Hiến pháp, Luật tổ chức Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân, Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân và theo đó, sẽ không bầu đại biểu Hội đồng Nhân dân ở các đơn vị hành chính này.
Lo ngại về số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội và một số tỉnh thành phố lớn khác còn mỏng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước và Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho rằng, hiện ở các tỉnh tổ chức thí điểm và nhất là ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, số đại biểu rất mỏng, không thể giám sát bao quát được hết. Vì vậy nên tăng số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh cho các tỉnh, thành phố lớn có đông dân và đang thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường để có điều kiện thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan dân cử.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thuận lập luận việc tăng số lượng đại biểu là không ổn, tăng với lý do địa phương rộng là không hợp lý.
Để tăng cường năng lực của Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan dân cử khi không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường, vấn đề đặt ra là phải tăng số lượng đại biểu chuyên trách. Trong điều kiện chưa tiến hành sửa đổi cơ bản các luật về bầu cử, nên giữ nguyên quy định về số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp như hiện nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng trong phạm vi sửa đổi lần này, chỉ sửa các vấn đề liên quan đến yếu tố kỹ thuật, có tăng thêm số đại biểu Hội đồng Nhân dân ở nơi thực hiện thí điểm hay những nơi đặc thù hay không thì cần chờ sau khi tổng kết, đánh giá rồi mới tính số lượng cụ thể.
Phát biểu kết thúc phiên họp thứ 34 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh sau một tuần làm việc rất tích cực, khẩn trương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ dự kiến chương trình ban đầu.
Trong phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào 7 dự án Luật và 1 dự thảo Nghị quyết để trình tại kỳ họp thứ 8; tiến hành giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; nghe Chính phủ báo cáo tổng kết bước đầu thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường; nghe và cho ý kiến vào việc chuẩn bị Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 31; cho ý kiến vào định mức phân bổ ngân sách Nhà nước thời kỳ 2011-2015./.
Các ý kiến cho rằng chỉ tập trung vào sửa đổi, bổ sung các vấn đề thật sự cấp bách nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi tiến hành bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016 trong cùng một ngày.
Quy định về Hội đồng bầu cử ở Trung ương được sửa đổi theo hướng bên cạnh một số nhiệm vụ, quyền hạn riêng đối với bầu cử đại biểu Quốc hội, tổ chức này còn có các nhiệm vụ, quyền hạn chung đối với cả bầu cử đại biểu Quốc hội và bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân.
Số lượng cử tri tại mỗi khu vực bỏ phiếu được sửa đổi thống nhất với quy định của Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân là từ 300-4.000 cử tri, bảo đảm cho việc bỏ phiếu của cử tri cũng như việc thành lập các khu vực bỏ phiếu đồng thời không gây quá tải về công việc đối với các tổ bầu cử.
Để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tiễn, Điều 46 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội được sửa đổi theo hướng số người trong danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội ở mỗi đơn vị bầu cử phải nhiều hơn số đại biểu được bầu ở đơn vị đó; nếu đơn vị bầu cử đó được bầu 3 đại biểu thì số người trong danh sách ứng cử phải nhiều hơn số đại biểu được bầu ít nhất là 2 người.
Trường hợp khuyết người ứng cử vì lý do bất khả kháng do Hội đồng bầu cử quyết định.
Các quy định khác về thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử; mẫu thẻ cử tri, phiếu bầu, mẫu biên bản bầu cử, trình tự thủ tục trong ngày bỏ phiếu; thời điểm kết thúc nhiệm vụ của các tổ chức phụ trách bầu cử; thời hạn niêm yết danh sách cử tri, giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri... cũng được sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận, việc thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường tại 10 tỉnh thành phố đang được các cơ quan chức năng khảo sát, kiểm tra thực tế và tổng hợp để trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định. Do đó, nếu đến khi bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp mà vẫn tiếp tục thực hiện thí điểm ở các địa phương này thì nơi đó sẽ không tổ chức bầu đại biểu Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường.
Nếu quyết định không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường trên phạm vi toàn quốc, vấn đề này sẽ được sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan của Hiến pháp, Luật tổ chức Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân, Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân và theo đó, sẽ không bầu đại biểu Hội đồng Nhân dân ở các đơn vị hành chính này.
Lo ngại về số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội và một số tỉnh thành phố lớn khác còn mỏng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước và Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho rằng, hiện ở các tỉnh tổ chức thí điểm và nhất là ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, số đại biểu rất mỏng, không thể giám sát bao quát được hết. Vì vậy nên tăng số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh cho các tỉnh, thành phố lớn có đông dân và đang thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường để có điều kiện thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan dân cử.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thuận lập luận việc tăng số lượng đại biểu là không ổn, tăng với lý do địa phương rộng là không hợp lý.
Để tăng cường năng lực của Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan dân cử khi không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường, vấn đề đặt ra là phải tăng số lượng đại biểu chuyên trách. Trong điều kiện chưa tiến hành sửa đổi cơ bản các luật về bầu cử, nên giữ nguyên quy định về số lượng đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp như hiện nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng trong phạm vi sửa đổi lần này, chỉ sửa các vấn đề liên quan đến yếu tố kỹ thuật, có tăng thêm số đại biểu Hội đồng Nhân dân ở nơi thực hiện thí điểm hay những nơi đặc thù hay không thì cần chờ sau khi tổng kết, đánh giá rồi mới tính số lượng cụ thể.
Phát biểu kết thúc phiên họp thứ 34 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh sau một tuần làm việc rất tích cực, khẩn trương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ dự kiến chương trình ban đầu.
Trong phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào 7 dự án Luật và 1 dự thảo Nghị quyết để trình tại kỳ họp thứ 8; tiến hành giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; nghe Chính phủ báo cáo tổng kết bước đầu thí điểm không tổ chức Hội đồng Nhân dân huyện, quận, phường; nghe và cho ý kiến vào việc chuẩn bị Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 31; cho ý kiến vào định mức phân bổ ngân sách Nhà nước thời kỳ 2011-2015./.
Chu Thanh Vân (TTXVN/Vietnam+)
