Trụ sở WTO ở Geneva, Thụy Sĩ. (Nguồn: THX/TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đang trong cơn khủng hoảng. Các nhà lãnh đạo trên thế giới đã cam kết cải cách tổ chức này, nhưng giải quyết tình hình thế nào vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp.
Đại sứ Didier Cham Uppery, Trưởng Phái đoàn Thường trực Thụy Sĩ bên cạnh WTO, chia sẻ quan điểm về cải cách WTO:
Năm 2018 được đánh dấu bởi một số thách thức đối với hệ thống thương mại đa phương và thương mại quốc tế nói chung. Căng thẳng gia tăng giữa một số cường quốc thương mại, kéo theo gia tăng các biện pháp đối phó, ảnh hưởng đến phát triển thương mại.
Tại WTO, hệ thống giải quyết tranh chấp đang trong tình trạng khủng hoảng, với việc Mỹ ngăn chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán mới của Cơ quan phúc thẩm.
Tình trạng này có thể khiến cơ quan này bị tê liệt vào cuối năm 2019 vì không đủ số lượng thẩm phán tối thiểu để ký vào các phán quyết.
Về chức năng đàm phán của WTO, việc ký kết các thỏa thuận đa phương mới trở nên vô cùng khó khăn. Những khác biệt đáng kể vẫn tồn tại, đặc biệt là các vấn đề đang còn nhiều tranh cãi trong chương trình nghị sự của WTO như nông nghiệp, dịch vụ và các sản phẩm công nghiệp.
Bên cạnh vấn đề các lợi ích khác nhau của các thành viên, không ít thành viên còn hoài nghi về năng lực đóng góp của thương mại vào sự phát triển kinh tế quốc gia.
[Cải cách WTO là chủ đề trọng tâm ở hội nghị bộ trưởng thương mại]
Để khắc phục những vướng mắc này, cần phải cải tổ WTO vừa nhằm mục đích cải thiện chức năng của tổ chức, vừa để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các thành viên.
Mặc dù vẫn chưa có sự đồng thuận về nội dung của một cải cách như vậy, nhưng việc thừa nhận sự cần thiết của cải cách đã được đề cập tại Hội nghị cấp cao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) vào tháng 12/2018.
Những ý kiến, thảo luận về cải cách vẫn còn mang tính thăm dò và được tiến hành tại nhiều diễn đàn, đặc biệt trong khuôn khổ Sáng kiến của Canada, với sự tham gia tích cực của Thụy Sĩ.
Những vấn đề này là trọng tâm của Hội nghị Bộ trưởng không chính thức do Thụy Sĩ tổ chức, quy tụ 32 thành viên WTO vào ngày 25/1/2019 tại Davos.
Bên cạnh các vấn đề này, còn các thách thức khác trong chương trình nghị sự của năm nay, như đàm phán về việc xóa bỏ một số hình thức trợ cấp thủy sản, vốn đang góp phần dẫn đến tình trạng khai thác, đánh bắt cá quá mức, theo các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
Vấn đề hiện đại hóa các quy tắc cũng liên quan đến đàm phán các quy định mới trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Thụy Sĩ và 75 quốc gia khác- trong đó có Mỹ, các nước EU và Trung Quốc - đã thông qua một tuyên bố về vấn đề này vào tháng 1/2019 tại Davos.
Hệ thống thương mại đa phương là một trong những trụ cột chính của chính sách kinh tế đối ngoại của Thụy Sĩ. WTO đảm bảo các điều kiện giao dịch thuận lợi và là công cụ tốt nhất để chống lại “luật của kẻ mạnh nhất.”
Việc bảo vệ uy tín của WTO và cải thiện sự vận hành của bộ máy WTO là vấn đề thiết yếu.
Với quan điểm này, Thụy Sĩ đang tích cực tham gia vào các nỗ lực cải cách nhằm đạt được kết quả cụ thể, nhất là trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12, sẽ diễn ra vào tháng 6/2020 tại Astana (Kazakhstan)./.
