Cờ Anh (phía dưới) và cờ EU (phía trên) tại thủ đô London, Anh. (Ảnh: AFP/ TTXVN) Theo trang mạng theguardian.com/bussinessinsider.com, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã cảnh báo giới lãnh đạo doanh nghiệp Đức rằng các cuộc đàm phán Brexit đang có nguy cơ đổ vỡ.
Trong bối cảnh các cuộc đàm phán tại Brussels bế tắc khi chỉ còn vài tháng nữa là các bên phải đạt được một thỏa thuận, Thủ tướng Đức đã có sự can thiệp hiếm hoi tại một hội nghị ở Frankfurt (Đức).
Cụ thể, ngày 4/9, bà nói với các lãnh đạo trong giới tài chính Đức rằng “chúng tôi không muốn các cuộc thảo luận bị đổ vỡ. Chúng tôi sẽ sử dụng tất cả sức mạnh và sự sáng tạo của mình để đảm bảo đạt được một thỏa thuận. Chúng tôi không muốn các cuộc đàm phán sụp đổ. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng đó bởi vì chúng tôi vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể nào.”
Liên minh châu Âu (EU) cho biết họ cần đạt được một thỏa thuận về hiệp định “rời khỏi EU,” trong đó bao gồm các quyền của công dân, “hóa đơn li dị” trị giá 39 tỷ bảng và biên giới Ireland, cùng với tuyên bố chính trị về thỏa thuận tương lai, ít nhất là đến tháng 11 này.
Thủ tướng Đức nhìn chung đóng một vai trò không nổi bật trong các cuộc đàm phán, “chỉ can thiệp vào những thời điểm khó khăn” trong các hội nghị thượng đỉnh của EU.
Các nhà lãnh đạo EU sẽ nhóm họp tại Brussels vào tháng 10 tới, nhưng một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp cũng đang được lên kế hoạch vào ngày 13/11 tới trong trường hợp các cuộc đàm phán cần thêm vài tuần để đạt được thỏa thuận.
Các nhà lãnh đạo EU cũng sẽ gặp nhau tại Salzburg (Áo) vào cuối tháng này, tại đây 27 nước thành viên EU đang lên kế hoạch về một biện pháp tiếp cận “củ cà rốt và cây gậy” đối với Brexit, đề nghị Thủ tướng Anh Theresa May có những lời lẽ ôn hòa về các đề xuất Chequers trong cuộc họp của đảng bảo thủ, đồng thời cảnh báo rằng họ (Vương quốc Anh) cần có một kế hoạch về Bắc Ireland trong những tuần tới.
Tuyên bố “kép” từ các nhà lãnh đạo EU sẽ tìm cách đưa cho thủ tướng Anh một vài bằng chứng về sự tiến bộ trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại tương lai khi bà tìm cách chống trả sự đe dọa của các nghị sỹ chống đối.
Tuy nhiên, theo những kế hoạch đang được thảo luận trong 27 nước thành viên EU, họ dường như sẽ cố gắng gây sức ép với bà May về vấn đề Bắc Ireland, vốn khiến các quan chức và các nhà ngoại giao ngày càng trở nên nản lòng.
[Liệu 'chiếc cầu mềm' Brexit có phải là giải pháp kỳ diệu?]
Bà May đã cam kết hồi tháng 12/2017, và một lần nữa vào tháng 3 năm nay, về việc thực hiện một kế hoạch để tránh rơi vào tình trạng một “biên giới cứng” giữa Ireland và Bắc Ireland.
Điều này sẽ xảy ra nếu một thỏa thuận thương mại hay đơn thuần chỉ là giải pháp kỹ thuật không thể đạt được vào cuối thời kỳ chuyển tiếp, ngày 31/12/2020.
Nội các Anh ngày 4/9 cho biết kế hoạch Chequers của bà May đã nhận được phản hồi “tích cực” từ các thủ đô châu Âu trong thời gian của cuộc tấn công ngoại giao Brexit vào mùa hè này.
Phố Downing (Phủ Thủ tướng) cho biết bà May sẽ tăng cường vận động trực tiếp các nhà lãnh đạo châu Âu khi các cuộc đàm phán bước vào giai đoạn cuối, thậm chí kể cả khi bà nỗ lực cứu vãn những đề nghị của mình khỏi sự chỉ trích dữ dội ở Vương quốc Anh.
Động thái này sẽ củng cố thêm giả thuyết cho rằng chính phủ Anh có kế hoạch “qua mặt” Chủ tịch EU để bảo đảm một thỏa thuận. Phố Downing đã không bác bỏ giả thuyết này.
Người phát ngôn chính thức của bà May nói: “Các cuộc đàm phán đang diễn ra với ủy ban; chúng tôi luôn tôn trọng thực tế đó. Nhưng công bằng mà nói, cuối tiến trình này, một quyết định sẽ phải được thực hiện ở cấp độ chính trị bởi Hội đồng châu Âu, vì thế bạn có thể hy vọng về một sự can dự tiếp tục và mạnh mẽ với các nước châu Âu.”
27 nước thành viên EU lo ngại người Anh đang tìm cách thúc đẩy trở lại cách giải quyết vấn đề biên giới Ireland trong thời gian chuyển tiếp, sau khi Vương quốc Anh rời khỏi EU vào ngày 29/3/2019.
Sự tức giận đã bùng lên trong các cuộc đàm phán gần đây về vấn đề biên giới Ireland và nhiều quốc gia thành viên muốn gửi một lời cảnh báo rõ ràng rằng họ muốn giải quyết dứt điểm vấn đề này.
Các quan chức và nhà ngoại giao cấp cao EU thừa nhận rằng những nội dung trọng tâm trong kế hoạch Chequers của bà May, liên quan đến cả quy định chung về hàng hóa và thỏa thuận hải quan chưa từng có tiền lệ, đã “chết từ trong trứng nước.”
Tuy nhiên, người ta tin rằng đề xuất “thuế quan bằng không, hạn ngạch bằng không” của Donald Tusk - Chủ tịch Hội đồng châu Âu - hồi tháng 3/2018, cùng với cách suy nghĩa mới về việc làm thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho kiểm tra hải quan nhằm giảm sự cọ sát tại biên giới, có thể được phát triển thành một “đề xuất mang tính chất cạnh tranh riêng biệt.”
“Có rất nhiều việc cần phải được làm để giảm thiểu thủ tục kiểm tra,” một nhà ngoại giao EU nói. Các nhà lãnh đạo EU sẽ gặp nhau tại thành phố của Áo vào ngày 19-20/9 tới.
Thủ tướng May có thể sẽ có cơ hội trình bày suy nghĩ của bà trước các nhà lãnh đạo trong bữa tiệc tối của ngày họp đầu tiên. Bà cùng các nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về các vấn đề trọng tâm vào bữa trưa ngày hôm sau.
Theo các nguồn tin EU, kế hoạch Brexit và nội dung về hội nghị thượng đỉnh vẫn chưa được chấp nhuận, nhưng có một sự đồng thuận trong các nước thành viên rằng bà May nên được giúp đỡ trước khi diễn ra một cuộc hội nghị căng thẳng của đảng bảo thủ chưa đầy hai tuần sau đó.
Trong khi đó, theo cuộc thăm dò mới nhất, hơn 2,6 triệu cử tri đã “hủy bỏ” sự ủng hộ Brexit của họ trước đó và nay ủng hộ Anh ở lại EU.
Cuộc thăm dò được thực hiện bởi YouGov cho thấy đã có một sự thay đổi lớn trên khắp Vương quốc Anh trong việc ủng hộ Anh ở lại EU, với 112 đơn vị bầu cử đã thay đổi từ đa số ủng hộ Anh rời khỏi EU sang ủng hộ Anh ở lại EU.
Theo đó, 93% đơn vị bầu cử nay ủng hộ Anh ở lại EU và 341 nghị sỹ ủng hộ ở lại trong EU, so với 291 nghị sỹ muốn rời EU.
Nhiều nghị sỹ đảng Bảo thủ và Công đảng đã lên tiếng ủng hộ về một cuộc trưng cầu dân ý mới trong những tháng gần đây. Tuy nhiên, cả hai đảng đã nhất quyết phản đối một động thái như vậy, bà Theresa May khẳng định rằng điều này sẽ là một “sự phản bội đối với nền dân chủ của chúng ta."
Lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn cũng phản đối một cuộc bầu cử mới vì lo ngại rằng việc ủng hộ một cuộc bỏ phiếu mới sẽ ngăn cản những cơ hội của họ.
Tuy nhiên, Nghị sỹ Công đảng David Lammy, người ủng hộ chiến dịch "Điều tốt đẹp nhất cho nước Anh," nói: "Các thành viên, cử tri và nghị sỹ Công đảng vẫn ủng hộ mạnh mẽ việc ở lại EU… Lãnh đạo của chúng ta cần thức tỉnh bằng cách ủng hộ một cuộc bỏ phiếu cuối cùng của người dân"./.
