Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ 2, trái, phía trước) trong cuộc gặp các nghị sỹ Quốc hội ở Washington DC., ngày 9/1/2019. (Nguồn: AFP/TTXVN) Theo Nytimes.com/AFP/RFI, trong bối cảnh chính trường Mỹ đang “rúng động” bởi sự kiện chính phủ đóng cửa một phần kéo dài kỷ lục, chủ nhân Nhà Trắng Donald Trump lại phải đối mặt với nguy cơ của một “cuộc chiến chính trị toàn diện” cho sự tồn tại của mình.
Liệu Trump đã từng “hoạt động” cho Nga hay không đang là tâm điểm của cơn bão mà giới truyền thông Mỹ cũng như cuộc điều tra của công tố viên Robert Muller đang nhắm vào vị tổng thống này.
Trump có phải là “nhân viên” của Điện Kremlin? Và nếu có thì do tự nguyện hay vì vô tình trúng kế Moskva? Thực hư ra sao chưa rõ, nhưng theo tiết lộ mới nhất của báo chí Mỹ, FBI đã đặt câu hỏi này trước khi nhà tỷ phú địa ốc đắc cử tổng thống. Và giờ những câu hỏi này lại dồn dập đổ vào chủ nhân Nhà Trắng cho dù Trump có giận “điên tiết” đến mức nào.
Nhìn chung, giới nghị sỹ Cộng hòa vẫn “bênh” Trump, khẳng định rằng ông đã tỏ ra cứng rắn đối với Nga hơn là người tiền nhiệm Barack Obama, song một số nghị sỹ vẫn tỏ ra hoài nghi.
“Tôi muốn tìm hiểu thêm điều gì đã xảy ra,” thượng nghị sỹ Ted Cruz chia sẻ trên NBC.
Tờ Washington Post nói rằng Trump đã có những cuộc đối thoại riêng tư, bí mật và kéo dài bất thường với Tổng thống Nga Vladimir Putin, không tiết lộ chi tiết với giới chức cấp cao và thậm chí có lúc còn “tịch thu” sổ ghi chép của thông dịch viên.
Đó là “hồ sơ” thứ nhất. Còn hồ sơ thứ hai liên quan quyết định của Trump cách chức Giám đốc FBI James Comey hồi tháng 5/2017.
Trump và nghi vấn “nhục mạ nhất”
Trong một buổi phỏng vấn chiều 12/1, Fox News đã chẳng nề hà gì khi đặt thẳng câu hỏi với Trump: “Ông hiện hoặc đã từng làm việc cho Nga?”
Trump giận “tím người”, song đáp lại: “Đây là câu hỏi lăng mạ nhất mà tôi từng bị hỏi.”
Trump cũng khẳng định ông không giấu giếm điều gì và cũng không sợ sệt điều gì, và cho rằng mọi chuyện thật nực cười, song ông không trực tiếp bác bỏ thông tin của Washington Post.
Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố thông tin của Washington Post hoàn toàn sai trái.
Tuy nhiên, các nghị sỹ Dân chủ chẳng tin được những bác bỏ này. “Có quá nhiều câu hỏi được đặt ra”, Thượng nghị sỹ Dân chủ Dick Durbin nói trên NBC, “vì sao ông ấy có thể thân thiện với Putin, người từng làm việc cho KGB, chưa từng là bạn với Mỹ, cuỗm mất đồng minh của chúng ta, đe dọa lợi ích của Mỹ trên khắp thế giới, và hủy hoại các cuộc bầu cử Mỹ. Vì sao Putin lại là người bạn tốt nhất của Trump? Tôi không hiểu được.”
[Tổng thống Mỹ thông báo đề xuất nhằm giúp chính phủ mở cửa trở lại]
Nghị sỹ Dân chủ John Delaney gọi hành động của Trump đối với Nga “đầy nghi ngờ” và bình luận “Mỹ chưa từng có một vị tổng thống nào lại ủng hộ Putin trong hàng chục năm qua.”
Trump và cuộc điều tra của Mueller
Những nghi vấn trên được đưa ra trong bối cảnh kết quả cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Muller sắp được công bố trong vài tuần tới.
Cuộc điều tra này nhằm vào các cựu giới chức thân cận Trump như cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, cựu trưởng nhóm vận động tranh cử Paul Manafort và cựu luật sư cá nhân của Trump là Michael Cohen.
Ông Flynn đã thừa nhận “khai man” trước các nhà điều tra về mối quan hệ của ông với Moskva. Manafort bị kết tội vi phạm tài chính liên quan hoạt động chính trị ở Ukraine trước khi diễn ra bầu cử tổng thống năm 2016.
Còn Cohen thì bị phạt tù 3 năm với nhiều tội trạng, trong đó có việc nói dối trước Quốc hội. Cohen thừa nhận ông từng thương lượng để xây dựng một khách sạn thương hiệu Trump ở Moskva cho đến khi Trump được đề cử là ứng cử viên tổng thống cho đảng Cộng hòa năm 2016.
Trump không ngớt lời chỉ trích cuộc điều tra của Mueller là “cuộc săn phù thủy.”
Khi cuộc điều tra này sắp được công bố, Thượng nghị sỹ Dân chủ Mark Warner nói với CNN rằng câu hỏi về việc liệu Trump đã từng hoạt động cho Nga sẽ là trung tâm và là câu hỏi quyết định của cuộc điều tra này.
Cuộc chiến toàn diện
Tờ New York Times bình luận rằng dù chưa thể khẳng định rõ ràng những nghi vấn trên liên quan đến Trump, song những diễn tiến này cho thấy tới đây Washington sẽ phải mất nhiều tháng để tranh cãi về “số phận” tương lai của Trump và đường hướng chính trị tiếp theo của đất nước, trong bối cảnh đã xuất hiện những ứng cử viên sẵn sàng chạy đua với Trump trong năm bầu cử 2020.
“Hai năm tới sẽ là một cuộc chiến chính trị không có hồi kết”, Andy Surabian, chiến lược gia của phe Cộng hòa nhận định.
Xét về “nội lực” của Trump, các đội ngũ thân cận đã dần từ bỏ ông, số người tin cậy còn lại chỉ “đếm trên đầu ngón tay.”
Thêm vào đó, toàn bộ khu vực văn phòng thuộc Cánh Tây của Nhà Trắng đã bị tê liệt vì chính phủ đóng cửa một phần.
Phe Dân chủ thì kiểm soát Hạ viện. Ông Surabian cho rằng đảng Cộng hòa cần nhận ra mối đe dọa hiện hữu và cần ủng hộ Trump.
Theo Surabian, phe Cộng hòa cần hiểu rằng phe Dân chủ ở Quốc hội, không thích lưỡng đảng và sẵn sàng hạ nhục phe Cộng hòa. “Đó là cuộc chiến mà phe Cộng hòa cần thắng,” chỉ nhờ sự hợp lực, đoàn kết và sẵn sàng chiến đấu, ông nói.
Về phần mình, đảng Dân chủ tuyên bố họ muốn Trump thực hiện trách nhiệm giải trình của mình, chứ không muốn “đổ máu.”
Và những ngày tới đây, đảng Dân chủ sẽ “xắn tay áo” thực hiện nỗ lực này./.
