Tổng thống Vladimir Putin trong bài phát biểu tại thành phố Sochi ngày 3/12/2019. (Nguồn: AFP/TTXVN) Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 5/12 cho biết Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (còn gọi là START-3) sắp hết hạn, song Moskva tới nay chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào của đối tác về đề nghị gia hạn thỏa thuận kiểm soát vũ khí này.
Ông Putin một lần nữa nhắc lại Nga sẵn sàng gia hạn START-3 trước cuối năm nay mà không cần bất cứ điều kiện tiên quyết nào.
Phát biểu trước các quan chức trong một cuộc họp, Tổng thống Putin nêu rõ Nga không muốn khởi xướng một cuộc chạy đua vũ trang hay triển khai tên lửa ở những nơi mà chúng đang không hiện diện. Nga sẵn sàng gia hạn START 3, sớm nhất có thể, trước cuối năm nay mà không cần bất cứ điều kiện tiên quyết nào.
START mới sẽ hết hạn vào tháng 2/2021. Nga đã đề nghị Mỹ thảo luận việc gia hạn hiệp ước này, song chưa nhận được câu trả lời. Nga nhiều lần cảnh báo Mỹ rằng việc từ chối gia hạn START mới sẽ gây thêm nhiều hiểm họa và bất ổn cho an ninh thế giới.
[Nga: Không đủ thời gian soạn thảo thỏa thuận thay thế START-3]
Cùng ngày, Thứ trưởng phụ trách chính sách của Bộ Quốc phòng Mỹ John Rood khẳng định Mỹ có đủ thời gian để đàm phán nhằm gia hạn START mới, cảnh báo một hiệp ước vội vàng sẽ làm giảm tác dụng đòn bẩy đối với Nga và Trung Quốc.
Quan chức Lầu Năm góc trên khẳng định: “START mới sẽ hết hạn vào tháng 2/2021, vì vậy Mỹ có thời gian cho tới thời điểm đó, và theo các điều khoản của hiệp ước, nó có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên. Không cần phải đàm phán lại các phần của hiệp ước."
Ngoài ra, ông Rood cũng cho rằng sẽ không cần tiến hành nhiều các cuộc đàm phán nếu như các nước đồng ý gia hạn hiệp ước, đồng thời cảnh báo nếu Mỹ đồng ý gia hạn hiệp ước ngay tại thời điểm này, điều đó sẽ khiến Washington có ít khả năng thuyết phục được Nga và Trung Quốc tham gia đàm phán một thỏa thuận rộng hơn.
Theo ông Rood, việc Trung Quốc không tham gia thỏa thuận hiện nay làm hạn chế việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến lược và thực thi một chế độ kiểm chứng mạnh mẽ, đồng thời tái khẳng định Tổng thống Mỹ Donald Trump mong muốn một thỏa thuận có sự tham gia của cả Nga và Trung Quốc.
START-3, được Mỹ và Nga ký năm 2010, có hiệu lực vào năm 2011 và dự kiến sẽ kéo dài ít nhất đến năm 2021.
Hiệp ước quy định mỗi bên cắt giảm kho vũ khí tấn công chiến lược của mình để sau 7 năm kể từ ngày hiệp ước có hiệu lực và trong tương lai, tổng số lượng vũ khí không vượt quá 700 tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa đạn đạo bố trí trên tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng, cũng như 1.550 đầu đạn và 800 thiết bị phóng tên lửa đã được triển khai và chưa được triển khai.
Hiệp ước cũng bắt buộc Nga và Mỹ trao đổi thông tin về số lượng đầu đạn và phương tiện phóng 2 lần mỗi năm. Nga coi START mới là "hòn đá tảng đối với an ninh thế giới," song Mỹ nhiều lần đề cập khả năng không gia hạn hiệp ước này./.
