Từ hơn 1 tuần nay, hơn 100 hộ dân của 4 thôn Xuân Khanh, Lễ Khê, An Sơn, Tam Sơn thuộc xã Xuân Sơn, Sơn Tây, Hà Nội đã dựng lều, mắc võng... canh chừng không cho xe chở rác vào đổ tại bãi rác Xuân Sơn.
Hệ quả là, dọc các tuyến đường lớn của thị xã Sơn Tây, đâu đâu người ta cũng thấy rác xếp ven đường. Ngày qua ngày, người dân vẫn đang phải chịu cảnh bãi rác chính thì bị phong tỏa, phế thải thì cứ "phình" dần bốc mùi vô cùng khó chịu.
Dựng lều "canh" bãi rác
Có mặt tại khu vực cửa bãi xử lý phế thải Xuân Sơn chiều ngày 21/7, theo quan sát của chúng tôi, hàng chục hộ dân sống trong vòng bán kính 500m quanh bãi rác vẫn tập trung trước cổng dẫn vào khu xử lý. Cứ nhác thấy bóng chiếc xe tải nào chạy đến, chẳng ai bảo ai, gần chục con người nhao ra, yêu cầu tài xế không được vào khu vực bên trong.
Chỉ tay lên một "núi rác" theo đúng nghĩa đen, anh Bùi Thanh Liên, thôn Xuân Khanh ngao ngán: "Chúng tôi cũng chỉ vì bất đắc dĩ mà phong tỏa đường vào bãi rác. Nguyên nhân chính vì càng ngày, lượng rác càng quá tải. Quy trình xử lý lại không chuẩn nên người dân chúng tôi bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng về mặt sức khỏe."
Nói đoạn, như để chúng tôi được đích mục sở thị môi trường khủng khiếp khu vực này, anh Liên dẫn chúng tôi qua ngồi bên chiếc lán đã được dựng đối diện cổng. Anh cho hay, đây chính là trụ sở chính để bà con túc trực 24/24 nhằm tự bảo vệ cuộc sống của mình.
Vừa bước vào lán, điều đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là... ruồi. Ruồi bâu kín đen mặt phản. Ruồi sà vào cốc nước vừa rót chưa kịp đưa lên miệng. Nhăn nhó cười, anh Liên bảo: "Từ khoảng gần chục năm nay, khi bãi rác Xuân Sơn bắt đầu trở nên quá tải, ruồi trở thành vấn nạn nhức nhối của hơn 120 hộ dân nơi đây. Để chống ruồi, người ta phải giăng mùng để ăn cơm. Giỗ chạp toàn phải cúng đêm nếu không muốn "cúng" ruồi trước.
Không chỉ vậy, sức khỏe hàng ngày của hàng trăm người dân sống quanh khu vực bãi rác cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dẫn chúng tôi về căn nhà nằm ngay cạnh khu xử lý rác thải, anh Vũ Văn Sơn than thở: "Hàng ngày, nước thải từ núi rác ngay cạnh nhà cứ rỉ ra, ngấm vào nguồn nước xung quanh, bốc mùi hết sức khó chịu. Nhà tôi ngay cạnh tường bao khu xử lý nên càng khổ, đóng cửa thì bí mà mở cửa thì không sao thở nổi."
Đấy là chưa kể đến khói thải từ hệ thống lò đốt do ống đốt quá thấp, không đủ tiêu chuẩn nên mỗi lần nhà máy tiến hành thiêu hủy chất thải, người dân lại lĩnh đủ.
"Hầu hết các gia đình ở 4 thôn đều có người mắc các chứng bệnh như phổi, hô hấp, tiêu chảy. Người già và trẻ em được chúng tôi cho đi sơ tán, hoặc ở nhà bà con ở các khu vực xa hơn để tránh ô nhiễm," anh Sơn cho biết.
Sự việc lên đến đỉnh điểm khi vừa qua, sau khi đổ rác vào bãi phế thải,do bãi quá tải, một số tài xế đã ngang nhiên "trút" rác xuống dọc đường chạy qua cửa nhà dân quanh đó. Quá bức xúc vì cho rằng mình bị coi thường, hàng trăm hộ dân đã dựng lều, canh bạc, ngăn cấm toàn bộ xe rác chạy vào khu vực này.
"Nguyện vọng của chúng tôi chỉ là Nhà nước sớm xem xét di chuyển chúng tôi ra khỏi vùng ô nhiễm. Hành động này cũng chỉ là bất đắc dĩ để tự bảo vệ mình," anh Liên thành thật.
Mắc từ dưới mắc lên
Lý giải về những khúc mắc của nhân dân, ông Trương Minh Phương, Bí thư Đảng Ủy xã Xuân Sơn thừa nhận, thực tế, bãi rác tại địa bàn của xã đang ngày càng trở nên quá tải và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt của các hộ dân xung quanh.
"Ban đầu, đây chỉ là bãi rác để phục vụ riêng cho nhu cầu của thị xã Sơn Tây. Tuy nhiên, khi Hà Tây sáp nhập về Hà Nội, Xuân Sơn trở thành điểm tập kết phế thải chung cho cả các khu vực như Ba Vì, Thạch Thất, Phúc Thọ, thậm chí cả Từ Liêm và Hà Đông. Do đó, việc bãi rác Xuân Sơn bị quá tải, gây ảnh hưởng đến cuộc sống nhân dân là khó tránh," ông Phương nhận xét.
Cũng theo ông Phương, đây không phải là lần đầu tiên bà con tiến hành phong tỏa đường vào bãi rác Xuân Sơn. Bản thân chính quyền cũng đã nhiều lần tiến hành vận động nhân dân cũng như đang khẩn trương tiến hành các biện pháp tháo gỡ.
"Theo chỉ đạo mới nhất của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, toàn bộ các hộ dân trong bán kính 500m quanh khu vực bãi phế thải sẽ được tiến hành di dời trong năm 2012," ông Phương cho hay.
Tuy nhiên, ông Phương cũng thừa nhận, trước đó, theo quyết định của của Thị xã Sơn Tây, người dân đáng ra đã phải được di dời ngay trong tháng 6/2011. Thế nhưng, nguyên nhân chậm trễ một phần là do công tác đo đạc, cắm mốc... của cấp xã vẫn chưa tốt. Vì vậy, các bên chưa thống nhất được mức tiền bồi thường, hỗ trợ.
"Trước mắt, chúng tôi vẫn tiến hành hỗ trợ độc hại cho các hộ dân, đồng thời tiến hành khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí. Về lâu dài, xã cũng như Thị xã Sơn Tây sẽ khẩn trương tiến hành đo đạc, lên mức giá đền bù để di dời dân ra khỏi vùng ô nhiễm," ông Phương khẳng định./
Sơn Bách - Xuân Dũng (Vietnam+)
