Mọi cặp mắt đang đổ dồn về CHDCND Triều Tiên trong ngày 15/4 khi nước này sẽ kỷ niệm sinh nhật nhà lãnh đạo quá cố Kim Nhật Thành với khả năng phóng tên lửa, bất chấp những ồn ào về việc làm giảm căng thẳng từ Seoul và Washington. Triều Tiên có thói quen tiến hành các vụ thử nghiệm quân sự gây nhiều chú ý trong những ngày lễ quan trọng của nước này. Sinh nhật 100 năm của ông Kim Nhật Thành vào năm ngoái được chào mừng với một cuộc thử tên lửa tầm xa thất bại. Gần một tuần qua, tình báo Hàn Quốc nói Triều Tiên hiện có hai tên lửa tầm trung đã lên bệ và sẵn sàng bắn, với nhiều nhà quan sát tiên liệu dịp lễ thứ Hai này sẽ là ngày phóng. Bộ trưởng ngoại giao Mỹ John Kerry, hiện đang ở Nhật Bản, điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến công du con thoi Đông Bắc Á, đã cảnh báo Triều Tiên khi ông ở Seoul ngày thứ Sáu rằng vụ phóng trong bối cảnh căng thẳng hiện giờ có thể là “một sai lầm tồi tệ”. Bán đảo Triều Tiên đã ở trong tình trạng căng thẳng kể từ khi miền bắc tiến hành vụ thử hạt nhân thứ ba vào tháng 2. Tức giận vì những lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc và các cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn, Bình Nhưỡng nhiều tuần qua đã đe dọa sẽ tiến hành chiến tranh, bắn tên lửa và cả sử dụng vũ khí hạt nhân. Trong những chuyến đi tới Seoul, Bắc Kinh và Tokyo, ông Kerry đã bày tỏ thái độ cứng rắn về giọng điệu “không thể chấp nhận” của Triều Tiên, nhưng cũng tìm cách hạ nhiệt với việc ủng hộ đối thoại với Bình Nhưỡng và nói ông sẵn sàng nói chuyện với Triều Tiên. Ông cũng hối thúc nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un đưa nước ông trở lại bàn đàm phán. “Chúng tôi sẵn sàng nói chuyện, nhưng chúng tôi cần thời điểm thích hợp, những hoàn cảnh thích hợp”, ông Kerry nói ngày Chủ nhật. Tại Seoul, ông bày tỏ sự ủng hộ công khai từ Washington với tân tổng thống Hàn Quốc Park Geun-Hye, người mà vài ngày qua đã phát đi tín hiệu về sự cần thiết mở một cuộc đàm phán và “lắng nghe xem Triều Tiên nghĩ gì”. Bà Park đã vận động tranh cử với lời hứa thúc đẩy quan hệ với Bình Nhưỡng, nhưng bà bị trói tay vì những chỉ trích quốc tế với việc thử hạt nhân của Triều Tiên và sự gia tăng căng thẳng thời gian vừa qua.
Đứng từ đảo Yeonpyeong của Hàn Quốc cũng có thể nhìn thấy dòng chữ chúc mừng sinh nhật cố lãnh tụ Kim Nhật Thành được đặt trên ngọn núi ở bờ biển phía Tây Triều Tiên (Nguồn: AFP)
Triều Tiên đã đáp lại một cách tiêu cực những bình luận mới đây của bà Park, khi một người phát ngôn từ Ủy ban thống nhất hòa bình Triều Tiên của miền bắc nói cuộc đối thoại bà Park đề cập là một “âm mưu nham hiểm”. “Chúng tôi coi đề nghị đó là một hành động vô nghĩa”, người phát ngôn này nói trong một cuộc phỏng vấn ngày Chủ nhật với hãng tin nhà nước Triều Tiên KCNA. “Nếu Hàn Quốc thực sự muốn thương lượng… họ nên từ bỏ lập trường đối đầu”, ý nhắc tới những cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn. Nhưng lễ ăn mừng ngày thứ Hai ở Bình Nhưỡng thường đi kèm với việc biểu dương lực lượng quân sự. Những tên lửa được triển khai ở Triều Tiên được cho là các mẫu tên lửa chưa phóng bao giờ Musudan với tầm bắn lên đến 4.000 km. Tầm bắn đó đồng nghĩa với nó có thể vươn tới bất cứ mục tiêu nào ở Hàn Quốc và Nhật Bản, hay thậm chí những căn cứ quân sự của Mỹ tại đảo Guam, Thái Bình Dương. Các lực lượng Triều Tiên và Mỹ đã được đặt trong tình trạng báo động nhiều ngày liên, và Nhật Bản đã triển khai các hệ thống đánh chặn tên lửa Patriot xung quanh Tokyo đồng thời khẳng định bắn hạ bất cứ tên lửa nào mà họ cho là có thể đe dọa lãnh thổ. Tại Bắc Kinh ngày thứ Bảy, Kerry đã gây sức ép với các nhà lãnh đạo Trung Quốc về một lập trường cứng rắn hơn với Triều Tiên. Trung Quốc là đồng minh và nước ủng hộ lớn duy nhất của Bình Nhưỡng, đồng thời được coi là nhân tố duy nhất đủ sức gây ảnh hưởng đủ mạnh lên Triều Tiên. Quả bóng bây giờ, theo các nhà phân tích, ở bên phần sân Triều Tiên, với việc họ quyết định có phóng tên lửa nữa hay không./.
Trần Trọng (Vietnam+)
