Thả hoa tưởng niệm các Anh hùng, liệt sỹ và nhân dân anh dũng hy sinh trong trận chiến đấu đánh đuổi tàu Maddox và máy bay Mỹ. (Ảnh: Xuân Tùng/Vietnam+) Ngày 3/8, tại vùng biển lịch sử Cửa Lục, Bãi Cháy, Quảng Ninh, Quân chủng Hải quân đã tổ chức Lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ và nhân dân hy sinh trong trận chiến đấu đánh đuổi tàu khu trục Maddox và đánh trả máy bay của đế quốc Mỹ xâm lược ngày 2 và 5/8/1964.
Đây là chiến thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam và của quân, dân miền Bắc trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta của đế quốc Mỹ. Chiến thắng này có ý nghĩa động viên to lớn với toàn quân, toàn dân, chung sức, chung lòng lập nên những chiến công hiển hách.
Đầu năm 1964, để giảm sức ép cho lực lượng ngụy quân ở miền Nam, đế quốc Mỹ đã chuẩn bị cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam. Cuối tháng 7/1964, tàu biệt kích ngụy bắn phá Hòn Mê (Thanh Hóa) và Hòn Ngư (Nghệ An), đồng thời Mỹ đưa tàu khu trục Maddox tiến sâu vào vịnh Bắc Bộ để khiêu khích, quấy phá.
Ngày 2/8/1964, tàu khu trục USS Maddox đã xâm nhập sâu vào vùng biển Vịnh Bắc Bộ và đụng độ với ba tàu phóng ngư lôi của Hải quân miền Bắc Việt Nam. Biến cố này được biết đến như sự kiện Vịnh Bắc Bộ lần thứ nhất.
Trong trận đầu thử lửa, các tàu Hải quân Nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chặt chẽ với bộ đội phòng không, công an vũ trang, dân quân tự vệ và nhân dân các địa phương chiến đấu vô cùng anh dũng, giáng trả quân xâm lược, bắn rơi tám máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác và bắt sống giặc lái đầu tiên của Mỹ.
Sau sự kiện tàu Maddox bị đánh đuổi khỏi vùng biển Việt Nam ngày 2/8/1964, chính quyền Mỹ đã dựng lên “sự kiện Vịnh Bắc Bộ” lấy cớ để tiến công phá hoại bằng đường không ra miền Bắc.
Ngày 5/8/1964, Mỹ sử dụng hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích tấn công vào các mục tiêu kinh tế, căn cứ quân sự, nơi trú đậu của tàu hải quân ta dọc từ ven biển Sông Gianh, Quảng Bình đến Bãi Cháy, Quảng Ninh.
Chuẩn đô đốc Đinh Gia Thật, Bí thư Chính uỷ Hải quân Nhân dân Việt Nam xúc động phát biểu tại buổi lễ: Chiến thắng ngày 2 và 5/8/1964 đã lùi xa 50 năm, nhưng giá trị lịch sử cùng những bài học kinh nghiệm, cũng như những tấm gương chiến đấu anh dũng của cán bộ, chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam và quân, dân miền Bắc vẫn luôn sống mãi với thời gian, là niềm tự hào của các thế hệ chúng ta hôm nay và mai sau.
Trước tình hình thế giới và khu vực thời gian tới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, đặt ra cho Quân chủng Hải quân những yêu cầu mới, vừa tiếp tục xây dựng lực lượng, vừa duy trì sức chiến đấu, nâng cao khả năng quản lý, bảo vệ vùng biển, đảo của Tổ quốc, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, đồng thời giữ vững môi trường hoà bình ổn định trên các cùng biển, đảo, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước.
Những vòng hoa tri ân, tưởng niệm đã được trân trọng thả xuống vùng biển, nơi 50 năm về trước, những người lính hải quân, dân quân tự vệ và nhân dân địa phương đã chiến đấu và anh dũng ngã xuống để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.
Lễ tưởng niệm còn là dịp những người lính hải quân, dân quân tự vệ tham gia chiến đấu năm xưa gặp gỡ sau bao năm xa cách.
Thắp hương tưởng niệm các Anh hùng, liệt sỹ và nhân dân anh dũng hy sinh trong trận chiến đấu đánh đuổi tàu Maddox và máy bay Mỹ. (Ảnh: Xuân Tùng/Vietnam+) Thiếu tá Đinh Xuân Tòng, phân đội 3, tiểu đoàn 135 là thợ máy trên tàu phóng lôi 339, một trong ba tàu phóng lôi đã đụng độ và đánh đuổi tàu khu trục Maddox xúc động nhớ về trận chiến anh dũng 50 năm về trước và mong muốn nhân dịp này tìm gặp lại được người nữ dân quân tên Đào năm xưa đã cứu mạng ông.
Trận đánh diễn ra rất khốc liệt, tàu khu trục của Mỹ được trang bị rất hiện đại, nhưng trước tinh thần chiến đấu quả cảm của hải quân ta, quân địch đã bất ngờ và nao núng. Trong trận đánh đó, nhiều chiến sỹ trên tàu phóng lôi 339 đã ngã xuống, ông Tòng bị thương nặng nhưng vẫn cố gắng cùng đồng đội sửa máy để cứu con tàu. Sau trận đánh, do bị mất nhiều máu và ngất đi, ông đã được một nữ dân quân tên Đào sơ cứu và đưa đến bệnh viện.
Thiếu tá Đinh Xuân Tòng xúc động chia sẻ: “Nhiều năm qua, tôi vẫn luôn mong muốn gặp lại người nữ dân quân đó để gửi một lời cảm ơn. Giờ trở lại đây, được gặp gỡ nhiều đồng đội năm xưa thực sự là một niềm hạnh phúc lớn lao.”
Thiếu tá Đinh Xuân Tòng tin tưởng rằng các thế hệ Hải quân Nhân dân Việt Nam sẽ luôn tiếp nối truyền thống anh dũng của cha anh, tiếp tục học tập, rèn luyện để giữ vững độc lập, tự do cho Tổ quốc./.
