Các thành viên Ủy ban Tài chính Thượng viện Mỹ trước giờ bỏ phiếu thông qua TPA. (Nguồn: nytimes.com) Ủy ban Tài chính Thượng viện Mỹ sáng 23/4 (giờ Việt Nam) đã bỏ phiếu thông qua dự luật “Quyền thúc đẩy thương mại” (TPA), thường gọi là quyền đàm phán nhanh.
Trong một cuộc tranh luận nước rút tối 22/4 (giờ địa phương), ủy ban này đã xem xét hàng chục điều khoản sửa đổi của dự luật TPA. Tuy nhiên, văn kiện thông qua với 20 phiếu ủng hộ và 6 phiếu chống chỉ bao gồm một điều khoản sửa đổi duy nhất, liên quan đến vấn đề thúc đẩy quyền con người.
Các đề xuất đưa các điều khoản chống thao túng tiền tệ vào tiến trình đàm phán về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) của nghị sỹ đảng Cộng hòa Rob Portman và nghị sỹ đảng Dân chủ Debbie Stabenow đã không được đưa vào dự luật sửa đổi này.
Theo Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện, nghị sỹ đảng Cộng hòa Orrin Hatch, quyền đàm phán nhanh sẽ hứa hẹn mang lại những thỏa thuận thương mại "chất lượng cao" trong tương lai.
Cuộc bỏ phiếu của ủy ban trên đã bị lùi lại vài giờ đồng hồ sau khi tiến trình thảo luận của Thượng viện đã phải hoãn lại do các nhà lập pháp đảng Dân chủ lên tiếng phản đối và gây trì hoãn.
Với việc được Ủy ban Tài chính Thượng viện thông qua, dự luật TPA sẽ được đưa ra bỏ phiếu tại Quốc hội trong vài tuần tới; cơ quan lập pháp này sẽ chỉ được thông qua hoặc bác bỏ mà không được phép sửa đổi các điều khoản đã được ủy ban nhất trí.
Giới quan sát nhận định dự luật này sẽ vấp phải sự trở ngại ở cả hai viện Quốc hội Mỹ. Dự kiến Ủy ban Thuế và An sinh xã hội Hạ viện Mỹ sẽ xem xét dự luật này vào ngày 23/4. Người đứng đầu ủy ban này, Hạ nghị sỹ Dân chủ Sander Levin, cũng phản đối dự luật mà Tổng thống Obama ủng hộ này.
Trong khi đó, Hạ nghị sỹ Cộng hòa Tom Cole ước tính TPA sẽ được Hạ viện thông qua với tỷ lệ sít sao; khoảng 200 nghị sỹ Cộng hòa và 30 nghị sỹ Dân chủ sẽ ủng hộ dự luật.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh các trưởng đoàn đàm phán từ 12 nước tham gia đàm phán TPP có kế hoạch nối lại cuộc thương thảo này tại Mỹ vào ngày 23/4 nhằm đạt được một bước nhảy vọt trong tiến trình đàm phán.
Quyền đàm phán nhanh nếu được thông qua sẽ cho phép chính quyền của Tổng thống Obama đẩy nhanh việc hoàn tất đàm phán về TPP và các hiệp định thương mại tự do khác, sau đó trình lên Quốc hội phê chuẩn, không có bổ sung các điều khoản hoặc chậm trễ về mặt thủ tục.
Thúc đẩy buôn bán với nước ngoài là chủ đề hợp tác hiếm hoi giữa Nhà Trắng và phe Cộng hòa nắm quyền chi phối lưỡng viện Quốc hội, song chính quyền Obama lại gặp phải sự phản đối từ trong nội bộ đảng Dân chủ.
Thượng nghị sỹ Chuck Schumer và Thượng nghị sỹ Elizabeth Warren, đều của đảng Dân chủ, cho rằng các hiệp định thương mại tự do chỉ giúp mang lại nhiều tiền bạc hơn cho thiểu số những người giàu có nhất, trong khi làm mất việc làm của người lao động Mỹ. Một số nghị sỹ Dân chủ khác lại bày tỏ quan ngại một số nước có thể có hành động thao túng tiền tệ khi thực hiện chính sách hạ lãi suất để giữ giá đồng tiền thấp nhằm thúc đẩy xuất khẩu, gây ảnh hưởng xấu đến các đối tác kinh doanh./.
