Số liệu thống kê từ các Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thống kê và Bộ Công Thương cho thấy, tình hình xuất nhập khẩu đang có nhiều dấu hiệu tích cực hứa hẹn sự phục hồi.
Xuất khẩu: Hầu hết các mặt hàng chủ lực đều tăng
Tổng cục Thống kê cho biết, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tháng 4/2009 ước đạt 4,5 tỷ USD, giảm 15,3% so với tháng trước và giảm 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, việc kim ngạch xuất khẩu của tháng 4 giảm so với tháng trước không đáng lo ngại bởi không còn yếu tố xuất khẩu vàng. Xuất khẩu kim loại quý, đá quý trong tháng 4 chỉ đạt 15 triệu USD (so với 1,08 tỷ USD tháng 3/2009).
Dấu hiệu tích cực về xuất khẩu đang đến từ nhiều mặt hàng chủ lực, với kim ngạch xuất khẩu đã bắt đầu tăng so với tháng trước như: điện tử máy tính tăng 28 triệu USD, giày dép tăng 21 triệu USD, thủy sản tăng 17 triệu USD, dệt may tăng 11 triệu USD do nhu cầu tiêu thụ những mặt hàng này ở các thị trường chủ lực như Mỹ, EU, Nhật Bản vẫn ổn định.
Bên cạnh đó, xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản đang tăng, thậm chí tăng rất mạnh như sắn và các sản phẩm từ sắn, gạo. Xuất khẩu thủy sản đang có dấu hiệu tăng nhanh trở lại khi nhu cầu tại các thị trường chính đang tăng. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong tháng 4 ước đạt 310 triệu USD, tăng 6% so với tháng trước.
Một yếu tố nữa báo hiệu sự phục hồi của ngoại thương là các loại nguyên vật liệu phục vụ sản xuất tăng nhanh. Theo tổng hợp của Trung tâm Thông tin thương mại và công nghiệp, Bộ Công Thương, nửa cuối tháng 3/2009, kim ngạch nhập khẩu vật liệu và nguyên phụ liệu dệt may đạt tới 213 triệu USD và 103 triệu USD, tăng tới 50% so với 15 ngày đầu tháng. Theo Tổng cục Hải quan, nhập khẩu nguyên liệu làm giày dép, máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện, đồ gỗ cũng gia tăng mạnh. Đây là những cơ sở khá vững để dự đoán xuất khẩu các mặt hàng này sẽ có sự tăng trưởng trong thời gian tới.
Nhập siêu quay trở lại
Theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch hàng hóa nhập khẩu tháng 4/2009 ước đạt 5,2 tỷ USD, tăng 3,1% so với tháng trước. Sau một quý xuất siêu, sang tháng 4, Việt Nam trở lại trạng thái nhập siêu với lượng hàng trị giá 700 triệu USD.
Có nhiều dấu hiệu cho thấy xu hướng nhập siêu tiếp tục tăng mạnh trong các tháng tới. Nhiều doanh nghiệp đang tranh thủ nhập khẩu máy móc thiết bị, dây chuyền sản xuất, dụng cụ phụ tùng giá rẻ ở các nước.
Chỉ riêng tháng 4, giá trị nhập khẩu mặt hàng này đạt đạt 900 triệu USD. Nhóm hàng này được nhập vào Việt Nam chủ yếu có xuất xứ từ châu Á, đặc biệt nhiều nhất có xuất xứ từ Trung Quốc. Điều này đáng lo ngại là các doanh nghiệp đang chạy theo số lượng mà quên đi chất lượng, việc nhập công nghệ nguồn dường như bị lãng quên trong bối cảnh hiện nay.
Một điểm đáng lo ngại khác là sau một thời gian “im hơi lặng tiếng” kim ngạch nhập khẩu ôtô nguyên chiếc đã tăng mạnh trở lại. Theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 3, cả nước nhập khẩu 426.000 chiếc, trong đó loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống là hơn 2.000 chiếc, gấp gần 4 lần so với tháng trước đó. Ước tính, kim ngạch nhập khẩu ôtô nguyên chiếc tháng 4/2009 sẽ tiếp tục tăng lên, đạt khoảng 4.500 chiếc và kim ngạch đạt khoảng 92 triệu USD.
Nhìn chung, bức tranh xuất nhập khẩu có nhiều dấu hiệu tích cực khi tính chung 4 tháng đầu năm 2009, Việt Nam vẫn xuất siêu 801 triệu USD, bằng 4,3% kim ngạch xuất khẩu. Các thị trường lớn tuy rơi vào sự giảm sút chung của cuộc suy thoái kinh tế nhưng nhu cầu nhập hàng Việt Nam vẫn khá ổn định.
Đặc biệt, nhiều thị trường lớn đang mở ra như thị trường Nam Phi với mức tăng trưởng rất cao hơn 100% so với cùng kỳ năm trước. Con đường xuất nhập khẩu từ nay đến hết năm tuy còn nhiều khó khăn nhưng tình hình sẽ được cải thiện hơn nếu những cơ hội đưa lại từ thị trường được các doanh nghiệp tận dụng tốt ngay từ bây giờ./
(TTXVN/Vietnam+)
