Thực hiện kế hoạch khảo sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chínhsách, pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tạiViệt Nam,” sáng 16/7, tại Hà Nội, Ủy ban Quốc phòng và An ninh củaQuốc hội tổ chức cuộc họp để nghe các bộ, ngành liên quan theo chứcnăng, nhiệm vụ báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về nhậpcảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Chủ nhiệm Ủyban Quốc phòng và An ninh Nguyễn Kim Khoa chủ trì cuộc họp.
Lượng khách nước ngoài nhập cảnh Việt Nam tăng trung bình 20-30%/năm
Pháplệnh nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Namcó hiệu lực từ ngày 1/8/2000 là văn bản pháp lý cao nhất quy định vềlĩnh vực nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài. Ngay sau khiPháp lệnh được ban hành, các bộ, ngành liên quan đã xây dựng, đề xuấtChính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh và các văn bảnhướng dẫn Pháp lệnh và Nghị định.
Tính từ khi ban hành Pháp lệnh nhậpcảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2000 đếnnay, lượng khách nước ngoài nhập cảnh Việt Nam ngày càng tăng, trungbình hàng năm tăng từ 20-30%.
Tính đến nay có 22.791.327 lượt người nướcngoài vào Việt Nam du lịch, tăng trung bình là 18,57%/năm và đa dạng vềquốc tịch; có 14.489 dự án của 98 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhiều nhấtlà Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và Singapore, được đầu tưtại 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Số người nước ngoài nhập cảnh năm2012 tăng hơn 6 lần so với số người nhập cảnh năm 2000.
Theođánh giá của các bộ, ngành liên quan, Pháp lệnh đã góp phần phục vụ đắclực cho đường lối đối ngoại nhất quán của Đảng là độc lập, tự chủ, hòabình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế.
Các quy định thông thoáng của pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trúcủa người nước ngoài, như đối tượng, điều kiện, thủ tục hành chínhđược cải tiến, đơn giản hóa, đã tháo gỡ những ách tắc, là yếu tố quantrọng thu hút khách nước ngoài đến Việt Nam du lịch, đầu tư, kinh doanh.
Bộc lộ những vướng mắc
Tại cuộc họp, cáccơ quan hữu quan đã nêu lên những khó khăn, vướng mắc trong việc tổ chứcthực hiện chính sách và pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú củangười nước ngoài.
Các đại biểu nhận định, văn bản pháp luậtliên quan đến lĩnh vực nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú, đi lại, hoạt độngcủa người nước ngoài còn chưa thống nhất, đồng bộ, tính ổn định chưacao, chưa sát với thực tế, nên phải thường xuyên bổ sung, sửa đổi hoặcthay thế.
Pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn chưa quy định rõ về tráchnhiệm, quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan tham gia hoạtđộng quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nướcngoài nên có nơi, có lúc, công tác quản lý bị chồng chéo hoặc bỏ mặc;chưa quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trongviệc mời, bảo lãnh người nước ngoài, dẫn đến tình trạng làm thủ tục chokhách nhập cảnh nhưng không quản lý...
Một điểm được nhiềubộ, ngành cùng chung đánh giá là phương tiện kỹ thuật phục vụ công tácquản lý xuất nhập cảnh còn thiếu, hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầuquản lý trong tình hình mới. Việc trao đổi thông tin về xuất nhập cảnhgiữa các cơ quan chưa kịp thời, đặc biệt là việc trao đổi thông tin giữacác cửa khẩu do biên phòng quản lý…
Theo đánh giá của BộCông an, việc cho phép người nước ngoài được chuyển đổi mục đích tạm trúnhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của người nước ngoài, dẫnđến tình trạng cơ quan, tổ chức mời, bảo lãnh người nước ngoài vào ViệtNam nhưng không quản lý, người nước ngoài có thể vào làm việc với cơquan mời trong thời gian ngắn sau đó tìm kiếm việc làm ở cơ quan, tổchức khác, gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý. Một số doanh nghiệpsử dụng tư cách pháp nhân để làm dịch vụ cấp thị thực, gia hạn tạm trú,cấp thẻ tạm trú cho người nước ngoài không làm việc tại doanh nghiệp.
Tại một số địa phương có lao động nước ngoài làm việc đã xuất hiện“doanh nghiệp ma” được thành lập dưới danh nghĩa công ty trách nhiệm hữuhạn, công ty cổ phần, chỉ với mục đích làm dịch vụ kiếm lời từ xin thịthực dài hạn, thẻ tạm trú cho người nước ngoài, sau khi làm xong thủ tụccấp thị thực dài hạn, thẻ tạm trú cho người nước ngoài thì giải tándoanh nghiệp…
Bộ Công an cho biết, các vi phạm pháp luật củangười nước ngoài trong lĩnh vực xuất nhập cảnh chủ yếu là nhập cảnh tráiphép, không khai báo tạm trú, đi lại không mang theo hộ chiếu, thịthực, hoạt động trái mục đích nhập cảnh, nhiều trường hợp cư trú tráiphép đối phó bằng cách vứt hộ chiếu, giấy tờ tùy thân, khi bị phát hiệnthì “chây ỳ” không hợp tác… Từ năm 2000 đến nay, lực lượng quản lý xuấtnhập cảnh đã phát hiện, xử lý 74.441 trường hợp vi phạm trong lĩnh vựcxuất nhập cảnh.
Bộ Quốc phòng nêu thực trạng: Quy định củapháp luật về thời hạn tạm giữ người nước ngoài có vi phạm ngắn, trongkhi đó nhiều đồn biên phòng cửa khẩu ở cách xa trụ sở của các cơ quanchức năng huyện, tỉnh; không có nơi tạm giữ hành chính, nên gặp nhiềukhó khăn trong xử lý, giải quyết vụ việc...
Đề nghị sớm ban hành luật về nhập cảnh, xuất cảnh
Nêu lên đề xuất tại cuộc họp, nhiều bộ đề nghị Quốc hội ban hành LuậtNhập cảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Namtrên cơ sở kế thừa những vấn đề Pháp lệnh đang phát huy tốt, tiếp thu,bổ sung đầy đủ những vấn đề thực tế đang đòi hỏi.
Bộ Công an cho rằngphạm vi điều chỉnh của Luật cần quy định nguyên tắc, điều kiện, trìnhtự, thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại ViệtNam; quyền, nghĩa vụ cơ bản của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cánhân trong hoạt động nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoàitại Việt Nam. Quy định chặt chẽ, cụ thể hơn về đối tượng, điều kiệnngười nước ngoài được giải quyết thường trú tại Việt Nam; quy định ngườinước ngoài vào làm việc tại Việt Nam phải có giấy phép lao động của cơquan quản lý nhà nước về lao động trước khi nhập cảnh.
BộQuốc phòng đề nghị nâng cao trách nhiệm của cơ quan chức năng và chínhquyền các cấp trong công tác đăng ký, kiểm tra và cấp giấy phép laođộng, hành nghề cho người nước ngoài làm ăn tại Việt Nam, tránh nhữngtrường hợp lợi dụng để vi phạm pháp luật. Quy định chặt chẽ trong việcxét duyệt cấp giấy tờ, thị thực Việt Nam cho người nước ngoài nhập cảnhViệt Nam, nhất là những người vào du lịch theo quy chế của Chính phủ,hoạt động kinh doanh, đầu tư vào các ngành công nghệ thông tin, ngânhàng, nhằm ngăn chặn hoạt động sai mục đích nhập cảnh, các trường hợplừa đảo gây tổn thất cho kinh tế Việt Nam…
Bộ Văn hóa, Thểthao và Du lịch đề nghị người nước ngoài xin nhập cảnh du lịch theochương trình do các doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam tổ chức,được cấp thị thực tại cửa khẩu quốc tế Việt Nam.
Theo Bộ, đây làbiện pháp quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tăngcường thu hút khách du lịch. Thị thực Việt Nam có giá trị nhập cảnh,xuất cảnh qua các cửa khẩu quốc tế của Việt Nam nên theo xu hướngthị thực nhiều lần, có giá trị sử dụng nhiều lần trong thời hạn khôngquá 12 tháng…
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh NguyễnKim Khoa cho biết các ý kiến của các bộ, ngành tại cuộc họp đã cung cấpthêm thông tin để Ủy ban Quốc phòng và An ninh thẩm tra dự án Luật Nhậpcảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam trình Ủy banThường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến trong thời gian tới. Theo Chươngtrình, dự án Luật sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ thứ 6 Quốc hội khóaXIII tới đây./.
Lượng khách nước ngoài nhập cảnh Việt Nam tăng trung bình 20-30%/năm
Pháplệnh nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Namcó hiệu lực từ ngày 1/8/2000 là văn bản pháp lý cao nhất quy định vềlĩnh vực nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài. Ngay sau khiPháp lệnh được ban hành, các bộ, ngành liên quan đã xây dựng, đề xuấtChính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh và các văn bảnhướng dẫn Pháp lệnh và Nghị định.
Tính từ khi ban hành Pháp lệnh nhậpcảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2000 đếnnay, lượng khách nước ngoài nhập cảnh Việt Nam ngày càng tăng, trungbình hàng năm tăng từ 20-30%.
Tính đến nay có 22.791.327 lượt người nướcngoài vào Việt Nam du lịch, tăng trung bình là 18,57%/năm và đa dạng vềquốc tịch; có 14.489 dự án của 98 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhiều nhấtlà Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và Singapore, được đầu tưtại 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Số người nước ngoài nhập cảnh năm2012 tăng hơn 6 lần so với số người nhập cảnh năm 2000.
Theođánh giá của các bộ, ngành liên quan, Pháp lệnh đã góp phần phục vụ đắclực cho đường lối đối ngoại nhất quán của Đảng là độc lập, tự chủ, hòabình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế.
Các quy định thông thoáng của pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trúcủa người nước ngoài, như đối tượng, điều kiện, thủ tục hành chínhđược cải tiến, đơn giản hóa, đã tháo gỡ những ách tắc, là yếu tố quantrọng thu hút khách nước ngoài đến Việt Nam du lịch, đầu tư, kinh doanh.
Bộc lộ những vướng mắc
Tại cuộc họp, cáccơ quan hữu quan đã nêu lên những khó khăn, vướng mắc trong việc tổ chứcthực hiện chính sách và pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú củangười nước ngoài.
Các đại biểu nhận định, văn bản pháp luậtliên quan đến lĩnh vực nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú, đi lại, hoạt độngcủa người nước ngoài còn chưa thống nhất, đồng bộ, tính ổn định chưacao, chưa sát với thực tế, nên phải thường xuyên bổ sung, sửa đổi hoặcthay thế.
Pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn chưa quy định rõ về tráchnhiệm, quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan tham gia hoạtđộng quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nướcngoài nên có nơi, có lúc, công tác quản lý bị chồng chéo hoặc bỏ mặc;chưa quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trongviệc mời, bảo lãnh người nước ngoài, dẫn đến tình trạng làm thủ tục chokhách nhập cảnh nhưng không quản lý...
Một điểm được nhiềubộ, ngành cùng chung đánh giá là phương tiện kỹ thuật phục vụ công tácquản lý xuất nhập cảnh còn thiếu, hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầuquản lý trong tình hình mới. Việc trao đổi thông tin về xuất nhập cảnhgiữa các cơ quan chưa kịp thời, đặc biệt là việc trao đổi thông tin giữacác cửa khẩu do biên phòng quản lý…
Theo đánh giá của BộCông an, việc cho phép người nước ngoài được chuyển đổi mục đích tạm trúnhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của người nước ngoài, dẫnđến tình trạng cơ quan, tổ chức mời, bảo lãnh người nước ngoài vào ViệtNam nhưng không quản lý, người nước ngoài có thể vào làm việc với cơquan mời trong thời gian ngắn sau đó tìm kiếm việc làm ở cơ quan, tổchức khác, gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý. Một số doanh nghiệpsử dụng tư cách pháp nhân để làm dịch vụ cấp thị thực, gia hạn tạm trú,cấp thẻ tạm trú cho người nước ngoài không làm việc tại doanh nghiệp.
Tại một số địa phương có lao động nước ngoài làm việc đã xuất hiện“doanh nghiệp ma” được thành lập dưới danh nghĩa công ty trách nhiệm hữuhạn, công ty cổ phần, chỉ với mục đích làm dịch vụ kiếm lời từ xin thịthực dài hạn, thẻ tạm trú cho người nước ngoài, sau khi làm xong thủ tụccấp thị thực dài hạn, thẻ tạm trú cho người nước ngoài thì giải tándoanh nghiệp…
Bộ Công an cho biết, các vi phạm pháp luật củangười nước ngoài trong lĩnh vực xuất nhập cảnh chủ yếu là nhập cảnh tráiphép, không khai báo tạm trú, đi lại không mang theo hộ chiếu, thịthực, hoạt động trái mục đích nhập cảnh, nhiều trường hợp cư trú tráiphép đối phó bằng cách vứt hộ chiếu, giấy tờ tùy thân, khi bị phát hiệnthì “chây ỳ” không hợp tác… Từ năm 2000 đến nay, lực lượng quản lý xuấtnhập cảnh đã phát hiện, xử lý 74.441 trường hợp vi phạm trong lĩnh vựcxuất nhập cảnh.
Bộ Quốc phòng nêu thực trạng: Quy định củapháp luật về thời hạn tạm giữ người nước ngoài có vi phạm ngắn, trongkhi đó nhiều đồn biên phòng cửa khẩu ở cách xa trụ sở của các cơ quanchức năng huyện, tỉnh; không có nơi tạm giữ hành chính, nên gặp nhiềukhó khăn trong xử lý, giải quyết vụ việc...
Đề nghị sớm ban hành luật về nhập cảnh, xuất cảnh
Nêu lên đề xuất tại cuộc họp, nhiều bộ đề nghị Quốc hội ban hành LuậtNhập cảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Namtrên cơ sở kế thừa những vấn đề Pháp lệnh đang phát huy tốt, tiếp thu,bổ sung đầy đủ những vấn đề thực tế đang đòi hỏi.
Bộ Công an cho rằngphạm vi điều chỉnh của Luật cần quy định nguyên tắc, điều kiện, trìnhtự, thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại ViệtNam; quyền, nghĩa vụ cơ bản của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cánhân trong hoạt động nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoàitại Việt Nam. Quy định chặt chẽ, cụ thể hơn về đối tượng, điều kiệnngười nước ngoài được giải quyết thường trú tại Việt Nam; quy định ngườinước ngoài vào làm việc tại Việt Nam phải có giấy phép lao động của cơquan quản lý nhà nước về lao động trước khi nhập cảnh.
BộQuốc phòng đề nghị nâng cao trách nhiệm của cơ quan chức năng và chínhquyền các cấp trong công tác đăng ký, kiểm tra và cấp giấy phép laođộng, hành nghề cho người nước ngoài làm ăn tại Việt Nam, tránh nhữngtrường hợp lợi dụng để vi phạm pháp luật. Quy định chặt chẽ trong việcxét duyệt cấp giấy tờ, thị thực Việt Nam cho người nước ngoài nhập cảnhViệt Nam, nhất là những người vào du lịch theo quy chế của Chính phủ,hoạt động kinh doanh, đầu tư vào các ngành công nghệ thông tin, ngânhàng, nhằm ngăn chặn hoạt động sai mục đích nhập cảnh, các trường hợplừa đảo gây tổn thất cho kinh tế Việt Nam…
Bộ Văn hóa, Thểthao và Du lịch đề nghị người nước ngoài xin nhập cảnh du lịch theochương trình do các doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam tổ chức,được cấp thị thực tại cửa khẩu quốc tế Việt Nam.
Theo Bộ, đây làbiện pháp quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tăngcường thu hút khách du lịch. Thị thực Việt Nam có giá trị nhập cảnh,xuất cảnh qua các cửa khẩu quốc tế của Việt Nam nên theo xu hướngthị thực nhiều lần, có giá trị sử dụng nhiều lần trong thời hạn khôngquá 12 tháng…
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh NguyễnKim Khoa cho biết các ý kiến của các bộ, ngành tại cuộc họp đã cung cấpthêm thông tin để Ủy ban Quốc phòng và An ninh thẩm tra dự án Luật Nhậpcảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam trình Ủy banThường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến trong thời gian tới. Theo Chươngtrình, dự án Luật sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ thứ 6 Quốc hội khóaXIII tới đây./.
Quỳnh Hoa (TTXVN)
