Ngày 26/10, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghịphòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và nhập lậu gia cầm qua biên giới với sựtham gia của 32 tỉnh từ Thừa Thiên-Huế trở ra.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Diệp Kỉnh Tầnnhấn mạnh, tình hình dịch bệnh và nhập lậu gia súc, gia cầm vẫn diễn biến phứctạp do không kiểm soát được làm cho ngành chăn nuôi đã khó khăn lại càng khókhăn.
Dịch bệnh khó "tránh"
Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y cho biết: Dịch bệnh gia súc, gia cầm vẫnxảy ra trên diện rộng và diễn biến rất phức tạp, nhất là dịch lở mồm, long móng,tai xanh và cúm gia cầm. Nguyên nhân để xảy ra tình hình dịch là do một số địaphương tiêm phòng vắcxin không triệt để, quá trình triển khai không nghiêm túc,có nơi không tiêm hoặc đạt tỉ lệ tiêm thấp.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giámsát, phát hiện bệnh, thống kê, phân loại gia súc, gia cầm mắc bệnh phải tiêu hủyở địa phương còn chậm và yếu. Công tác chỉ đạo chống dịch cũng chưa quyết liệtvà triệt để dẫn đến khi công bố dịch đã lan rộng không chỉ gây khó khăn trongviệc khoanh vùng tiêm phòng bao vây mà còn cần thời gian và kinh phí lớn để dậpdịch.
Chi cục Thú y Bắc Giang nêu ý kiến, trước mắt để công tác phòng chống dịch hiệuquả, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y chủ động trongcông tác phân bổ vắc xin để địa phương có thể hỗ trợ người chăn nuôi trong côngtác phòng chống dịch.
Theo ông Đoàn Duy Ái, Chi cục trưởng Chi cục Thú y Quảng Ninh, để việc tiêmphòng vắcxin đạt hiệu quả, tránh lãng phí cũng cần phải đưa vào Luật để các địaphương thực hiện. Bên cạnh đó, kinh phí vắcxin tai xanh tương đối đắt cần sự hỗtrợ của Trung ương thì địa phương mới có thể làm tốt công tác phòng chống dịch.
Ông Nguyễn Đức Trọng, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi cho rằng, không giải quyếtđược tình trạng nhập lậu thì dịch bệnh bùng phát là khó tránh khỏi vì gia súc,gia cầm nhập lậu qua biên giới không được kiểm dịch nên nguy cơ truyền nhiễm virus dịch bệnh là rất cao. Nhiều mẫu xét nghiệm cho thấy mẫu vi rút cúm gia cầm ởViệt Nam tương đồng với các mẫu vi rút cúm gia cầm của Trung Quốc.
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Diệp Kỉnh Tầnthừa nhận: Vi rút cúm gia cầm biến đổi thời gian qua nguyên nhân sâu sa chính làdo việc nhập lậu gia cầm không kiểm soát được, làm cho dịch bệnh bùng phát.Trong 2 năm qua liên lục xuất hiện virus mới gây khó khăn trong công tác phòngchống dịch và làm cho ngành chăn nuôi điêu đứng. Vì vậy, cần kiểm soát nhập lậuđể không biến nước ta từ đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước tiến tới xuấtkhẩu mà có khả năng phải nhập khẩu thịt.
Cũng theo Thứ trưởng Diệp Kỉnh Tần, việc virus biến đổi quá nhanh đã làm chovắc xin không thích nghi kịp, đồng nghĩa với việc vắcxin tiêm phòng không hiệuquả, không chỉ gây lãng phí cho ngân sách mà khi dịch xuất hiện thì bùng phátrất mạnh, gây khó khăn trong phòng chống dịch, vì vậy, cần theo dõi sát diễnbiến vi rút để có giải pháp chỉ đạo phòng chống dịch tốt nhất.
Kiểm soát quyết liệt tình trạng nhập lậu
Ông Nguyễn Đức Trọng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi thừa nhận, gia cầm từ TrungQuốc được nhập lậu vào Việt Nam diễn ra trong thời gian dài làm ảnh hưởng đến nềnkinh tế nói chung và ngành chăn nuôi nói riêng.
Tình trạng nhập lậu khó kiểmsoát do các tỉnh tiếp giáp với Trung Quốc có đường biên giới quá dài, nhiều vùngđồi núi hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn là điều kiện để các đối tượng lợidụng nhập lậu. Ngoài ra, sự chênh lệch về giá gia cầm giữa Việt Nam và TrungQuốc là siêu lợi nhuận làm cho các đầu nậu bất chấp mọi thủ đoạn, sử dụng nhiềuhình thức vận chuyển khác nhau, thay đổi phương tiện vận chuyển, địa điểm và nơitập kết hàng gây khó khăn trong công tác kiểm soát. Bên cạnh đó, lực lượng biênphòng, quản lý thị trường, thú y quá mỏng cộng với chế tài xử lý còn nhẹ và chưanghiêm khắc, chưa đủ răn đe... nên không thể kiểm soát triệt để tình trạng nhậplậu gia cầm.
Hiện tình trạng nhập lậu diễn ra phổ biến tại các tỉnh phía Bắc như Lai Châu,Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh... nhưng mạnh nhất là tại các cửa khẩuChi Ma, Tân Thanh (Lạng Sơn) và Móng Cái (Quảng Ninh). Ước số lượng nhập lậu vàothời kỳ cao điểm qua Quảng Ninh có thể lên đến 100-200 tấn/ngày, ước lượng gàthải loại Trung Quốc vào Việt Nam có thể lên đến 70.000-100.000 tấn/năm. Congiống gia cầm được nhập lậu đến khoảng 15-30 triệu con các loại.
Để kiểm soát tình trạng nhập lậu, ông Nguyễn Đức Trọng kiến nghị: Cần tăng cườnglực lượng tuần tra, kiểm soát liên ngành; tăng cường các trạm, chốt kiểm dịch,kiên quyết xử lý, tịch thu phương tiện vận chuyển, tiêu huỷ và xử phạt nặng cáctrường hợp buôn lậu, nhập lậu gia cầm và sản phẩm gia cầm. Đặc biệt, tại các chợđầu mối lớn như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội... cần tăng cường kiểm tra, kiểmdịch tại chốt kiểm dịch
Ông Cấn Xuân Bình, Quyền Chi cục trưởng Chi cục Thú y Hà Nội chia sẻ: Thực tếcho thấy việc kiểm soát nhập lậu khó và phức tạp, để bắt hàng lậu cần sự phốihợp liên ngành vì chỉ lực lượng thú y thì không làm được. Khi bắt được hàng lậuthì thường không bắt được chủ hàng mà chỉ giữ chủ xe phạt hành chính, còn hànghóa thì thực hiện tiêu hủy. Bên cạnh đó, kinh phí tiêu hủy thường rất lớn, nếuđịa phương không có kinh phí thì không thể thực hiện được. Ngoài ra, để tránh sựkiểm soát, các đối tượng buôn lậu có thể lách luật, xé nhỏ số lượng dưới 50 con,thay đổi địa bàn nên khó khăn trong công tác kiểm soát.
Ông Nông Ngọc Tăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lạng Sơncho rằng, công tác kiểm soát nhập lậu tại địa bàn làm không xuể vì khi triểnkhai tích cực thì yên ắng cho đến khi sự phối hợp trùng xuống thì tái trở lạitình trạng này. Theo ông Tăng, để giải quyết vấn đề nhập lậu cần có chiến lượccấp quốc gia , để hai nước cùng có trách nhiệm phối hợp thực hiện.
Là địa bàn “nóng” về tình trạng nhập lậu, ông Đoàn Duy Ái, Chi cục trưởng Chicục Thú y Quảng Ninh khẳng định: Thực trạng kiểm soát nhập lậu mới chỉ giảiquyết được “phần nổi” vì số lượng thực tế nhập lậu lớn hơn rất nhiều so với báocáo. Vì vậy, cần làm thường xuyên, liên tục, xử lý triệt để các đầu nậu mới hyvọng giải quyết được tình trạng nhập lậu. Ông Ái cho rằng, xảy ra tình trạngnhập lậu do các ngành chức năng thực sự làm việc chưa hết trách nhiệm. Theo kinhnghiệm chống buôn lậu tại địa bàn, để giải quyết tận gốc vấn đề cần làm rõ tráchnhiệm cơ quan chức năng, của địa phương từ huyện tới xã, sai đâu xử lý đến đấyvà làm thật quyết liệt.
Cũng theo ông Ái, chống nhập lậu gia cầm không chỉ là trách nhiệm của các tỉnhbiên giới mà còn có trách nhiệm của tuyến sau. Điều này cho thấy cần sự chungtay vào cuộc của tất cả các Bộ, ngành, địa phương mới hy vọng giải quyết triệtđể tình trạng nhập lậu.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Diệp Kỉnh Tần khẳng định, tình trạng nhập lậu gia cầmhoàn toàn có thể giải quyết được chỉ có điều các địa phương có làm quyết liệthay không, có giải quyết, xử lý triệt để các đầu nậu hay không. Nếu không giảiquyết được tình trạng nhập lậu là có thể có sự tiếp tay, dung túng của các cánbộ trong quá trình thực hiện. Vì vậy, các địa phương cần nghiêm túc, kiểm điểmxử lý các cán bộ thoái hóa, biến chất, để ngăn chặn tình trạng nhập lậu gia súc,gia cầm trong thời gian tới./.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Diệp Kỉnh Tầnnhấn mạnh, tình hình dịch bệnh và nhập lậu gia súc, gia cầm vẫn diễn biến phứctạp do không kiểm soát được làm cho ngành chăn nuôi đã khó khăn lại càng khókhăn.
Dịch bệnh khó "tránh"
Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y cho biết: Dịch bệnh gia súc, gia cầm vẫnxảy ra trên diện rộng và diễn biến rất phức tạp, nhất là dịch lở mồm, long móng,tai xanh và cúm gia cầm. Nguyên nhân để xảy ra tình hình dịch là do một số địaphương tiêm phòng vắcxin không triệt để, quá trình triển khai không nghiêm túc,có nơi không tiêm hoặc đạt tỉ lệ tiêm thấp.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giámsát, phát hiện bệnh, thống kê, phân loại gia súc, gia cầm mắc bệnh phải tiêu hủyở địa phương còn chậm và yếu. Công tác chỉ đạo chống dịch cũng chưa quyết liệtvà triệt để dẫn đến khi công bố dịch đã lan rộng không chỉ gây khó khăn trongviệc khoanh vùng tiêm phòng bao vây mà còn cần thời gian và kinh phí lớn để dậpdịch.
Chi cục Thú y Bắc Giang nêu ý kiến, trước mắt để công tác phòng chống dịch hiệuquả, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y chủ động trongcông tác phân bổ vắc xin để địa phương có thể hỗ trợ người chăn nuôi trong côngtác phòng chống dịch.
Theo ông Đoàn Duy Ái, Chi cục trưởng Chi cục Thú y Quảng Ninh, để việc tiêmphòng vắcxin đạt hiệu quả, tránh lãng phí cũng cần phải đưa vào Luật để các địaphương thực hiện. Bên cạnh đó, kinh phí vắcxin tai xanh tương đối đắt cần sự hỗtrợ của Trung ương thì địa phương mới có thể làm tốt công tác phòng chống dịch.
Ông Nguyễn Đức Trọng, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi cho rằng, không giải quyếtđược tình trạng nhập lậu thì dịch bệnh bùng phát là khó tránh khỏi vì gia súc,gia cầm nhập lậu qua biên giới không được kiểm dịch nên nguy cơ truyền nhiễm virus dịch bệnh là rất cao. Nhiều mẫu xét nghiệm cho thấy mẫu vi rút cúm gia cầm ởViệt Nam tương đồng với các mẫu vi rút cúm gia cầm của Trung Quốc.
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Diệp Kỉnh Tầnthừa nhận: Vi rút cúm gia cầm biến đổi thời gian qua nguyên nhân sâu sa chính làdo việc nhập lậu gia cầm không kiểm soát được, làm cho dịch bệnh bùng phát.Trong 2 năm qua liên lục xuất hiện virus mới gây khó khăn trong công tác phòngchống dịch và làm cho ngành chăn nuôi điêu đứng. Vì vậy, cần kiểm soát nhập lậuđể không biến nước ta từ đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước tiến tới xuấtkhẩu mà có khả năng phải nhập khẩu thịt.
Cũng theo Thứ trưởng Diệp Kỉnh Tần, việc virus biến đổi quá nhanh đã làm chovắc xin không thích nghi kịp, đồng nghĩa với việc vắcxin tiêm phòng không hiệuquả, không chỉ gây lãng phí cho ngân sách mà khi dịch xuất hiện thì bùng phátrất mạnh, gây khó khăn trong phòng chống dịch, vì vậy, cần theo dõi sát diễnbiến vi rút để có giải pháp chỉ đạo phòng chống dịch tốt nhất.
Kiểm soát quyết liệt tình trạng nhập lậu
Ông Nguyễn Đức Trọng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi thừa nhận, gia cầm từ TrungQuốc được nhập lậu vào Việt Nam diễn ra trong thời gian dài làm ảnh hưởng đến nềnkinh tế nói chung và ngành chăn nuôi nói riêng.
Tình trạng nhập lậu khó kiểmsoát do các tỉnh tiếp giáp với Trung Quốc có đường biên giới quá dài, nhiều vùngđồi núi hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn là điều kiện để các đối tượng lợidụng nhập lậu. Ngoài ra, sự chênh lệch về giá gia cầm giữa Việt Nam và TrungQuốc là siêu lợi nhuận làm cho các đầu nậu bất chấp mọi thủ đoạn, sử dụng nhiềuhình thức vận chuyển khác nhau, thay đổi phương tiện vận chuyển, địa điểm và nơitập kết hàng gây khó khăn trong công tác kiểm soát. Bên cạnh đó, lực lượng biênphòng, quản lý thị trường, thú y quá mỏng cộng với chế tài xử lý còn nhẹ và chưanghiêm khắc, chưa đủ răn đe... nên không thể kiểm soát triệt để tình trạng nhậplậu gia cầm.
Hiện tình trạng nhập lậu diễn ra phổ biến tại các tỉnh phía Bắc như Lai Châu,Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh... nhưng mạnh nhất là tại các cửa khẩuChi Ma, Tân Thanh (Lạng Sơn) và Móng Cái (Quảng Ninh). Ước số lượng nhập lậu vàothời kỳ cao điểm qua Quảng Ninh có thể lên đến 100-200 tấn/ngày, ước lượng gàthải loại Trung Quốc vào Việt Nam có thể lên đến 70.000-100.000 tấn/năm. Congiống gia cầm được nhập lậu đến khoảng 15-30 triệu con các loại.
Để kiểm soát tình trạng nhập lậu, ông Nguyễn Đức Trọng kiến nghị: Cần tăng cườnglực lượng tuần tra, kiểm soát liên ngành; tăng cường các trạm, chốt kiểm dịch,kiên quyết xử lý, tịch thu phương tiện vận chuyển, tiêu huỷ và xử phạt nặng cáctrường hợp buôn lậu, nhập lậu gia cầm và sản phẩm gia cầm. Đặc biệt, tại các chợđầu mối lớn như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội... cần tăng cường kiểm tra, kiểmdịch tại chốt kiểm dịch
Ông Cấn Xuân Bình, Quyền Chi cục trưởng Chi cục Thú y Hà Nội chia sẻ: Thực tếcho thấy việc kiểm soát nhập lậu khó và phức tạp, để bắt hàng lậu cần sự phốihợp liên ngành vì chỉ lực lượng thú y thì không làm được. Khi bắt được hàng lậuthì thường không bắt được chủ hàng mà chỉ giữ chủ xe phạt hành chính, còn hànghóa thì thực hiện tiêu hủy. Bên cạnh đó, kinh phí tiêu hủy thường rất lớn, nếuđịa phương không có kinh phí thì không thể thực hiện được. Ngoài ra, để tránh sựkiểm soát, các đối tượng buôn lậu có thể lách luật, xé nhỏ số lượng dưới 50 con,thay đổi địa bàn nên khó khăn trong công tác kiểm soát.
Ông Nông Ngọc Tăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lạng Sơncho rằng, công tác kiểm soát nhập lậu tại địa bàn làm không xuể vì khi triểnkhai tích cực thì yên ắng cho đến khi sự phối hợp trùng xuống thì tái trở lạitình trạng này. Theo ông Tăng, để giải quyết vấn đề nhập lậu cần có chiến lượccấp quốc gia , để hai nước cùng có trách nhiệm phối hợp thực hiện.
Là địa bàn “nóng” về tình trạng nhập lậu, ông Đoàn Duy Ái, Chi cục trưởng Chicục Thú y Quảng Ninh khẳng định: Thực trạng kiểm soát nhập lậu mới chỉ giảiquyết được “phần nổi” vì số lượng thực tế nhập lậu lớn hơn rất nhiều so với báocáo. Vì vậy, cần làm thường xuyên, liên tục, xử lý triệt để các đầu nậu mới hyvọng giải quyết được tình trạng nhập lậu. Ông Ái cho rằng, xảy ra tình trạngnhập lậu do các ngành chức năng thực sự làm việc chưa hết trách nhiệm. Theo kinhnghiệm chống buôn lậu tại địa bàn, để giải quyết tận gốc vấn đề cần làm rõ tráchnhiệm cơ quan chức năng, của địa phương từ huyện tới xã, sai đâu xử lý đến đấyvà làm thật quyết liệt.
Cũng theo ông Ái, chống nhập lậu gia cầm không chỉ là trách nhiệm của các tỉnhbiên giới mà còn có trách nhiệm của tuyến sau. Điều này cho thấy cần sự chungtay vào cuộc của tất cả các Bộ, ngành, địa phương mới hy vọng giải quyết triệtđể tình trạng nhập lậu.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Diệp Kỉnh Tần khẳng định, tình trạng nhập lậu gia cầmhoàn toàn có thể giải quyết được chỉ có điều các địa phương có làm quyết liệthay không, có giải quyết, xử lý triệt để các đầu nậu hay không. Nếu không giảiquyết được tình trạng nhập lậu là có thể có sự tiếp tay, dung túng của các cánbộ trong quá trình thực hiện. Vì vậy, các địa phương cần nghiêm túc, kiểm điểmxử lý các cán bộ thoái hóa, biến chất, để ngăn chặn tình trạng nhập lậu gia súc,gia cầm trong thời gian tới./.
Thu Hà (TTXVN)
