Chiến sỹ hải quân Việt Nam trên đảo Đá Lát thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN) Ngày 22/11, tại thủ đô Moskva của Liên bang Nga đã diễn ra cuộc hội thảo quốc tế "Tranh chấp trên Biển Đông và nhu cầu tăng cường hợp tác quốc tế" do Hội Luật gia dân chủ quốc tế (IADL), Quỹ Quốc tế "Con đường Hòa bình" của Liên bang Nga và Trung tâm "Luật Hòa bình" phối hợp tổ chức.
Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia về luật, chuyên gia về Biển Đông của Liên bang Nga, Việt Nam, Philippines và Ấn Độ. Đoàn Hội Luật gia Việt Nam tham dự hội thảo do Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Trần Công Phàn dẫn đầu.
Giáo sư, Tiến sỹ luật Irina Umnova, Chủ tịch Quỹ Quốc tế "Con đường Hòa bình" và Luật sư Edre Olalia - Chủ tịch chuyển tiếp, Ủy viên Thường vụ Hội Luật gia dân chủ quốc tế (IADL), Chủ tịch Liên minh Luật sư nhân dân quốc gia Philippines đồng chủ trì cuộc hội thảo.
Hội thảo chia làm hai phần, phiên đầu cập nhật những diễn biến mới nhất ở Biển Đông bao gồm các động thái pháp lý, đối ngoại và thực địa tại Biển Đông trong giai đoạn 2019-2021, sự điều chỉnh chính sách của các nước trong và ngoài khu vực đối với vấn đề Biển Đông trong thời gian qua, cũng như những sự kiện và thay đổi trong môi trường quốc tế có liên quan.
Các chuyên gia đã đưa ra nhiều ý kiến thú vị, đặc biệt trong số này có tham luận của Giáo sư, Tiến sỹ Dmitry Mosyakov, Giám đốc Trung tâm ASEAN, Australia và châu Đại dương với những nhận xét sắc sảo về các tranh chấp tại Biển Đông trong bối cảnh quốc tế hiện nay.
Phiên thứ hai chủ yếu tập trung thảo luận và đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường xây dựng lòng tin, thúc đẩy giải quyết tranh chấp trên Biển Đông, dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982; thúc đẩy các cơ chế hợp tác trong và ngoài khu vực để hỗ trợ giải quyết tranh chấp và tránh leo thang căng thẳng trên Biển Đông.
[ASEAN cần nhất quán về lập trường nguyên tắc trong vấn đề Biển Đông]
Trao đổi với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, Giáo sư, Tiến sỹ luật Irina Umnova cho rằng: "Cuộc hội thảo này có ý nghĩa lớn… và điều quan trọng đối với chúng ta hôm nay là việc khẳng định chúng ta ủng hộ Công ước về luật biển, chúng ta ủng hộ việc làm việc theo luật pháp chung, chúng ta tiếp tục lập ra các biện pháp an ninh cùng chung trách nhiệm ở Biển Đông. Mặt khác chúng ta tiếp tục ủng hộ việc trong khuôn khổ ASEAN thúc đẩy việc thông qua Qui tắc ứng xử chung của các bên ở Biển Đông. Hôm nay chúng ta cũng tìm kiếm cách tiếp cận, con được mới khác để giải quyết những tranh chấp ở Biển Đông."
Trong khi đó luật sư Edre Olalia, Chủ tịch Liên minh Luật sư nhân dân quốc gia Philippines nhận xét: "Hội nghị này rất hữu ích, nhiều thông tin. Nó hữu ích cho không chỉ với các chính phủ hiện nay hay các quốc gia tuyến bố chủ quyền mà điều quan trọng nhất là nó hữu ích với người dân các quốc gia, bởi vì xét cho cùng, chính người dân bị ảnh hưởng bởi tranh chấp. Chẳng hạn, như các ngư dân có thể bị ảnh hưởng đến sinh kế của họ do tranh chấp. Và tất nhiên, vấn đề về tài nguyên cũng là một điều quan trọng, với chúng tôi, những luật sư của nhân dân, chúng tôi cho rằng cuối cùng vẫn cần tính đến người dân trên thế giới khi bạn tìm giải pháp hoặc thậm chí đưa ra đề xuất để giải quyết tranh chấp."
Về phần mình, Tiến sỹ Lại Thái Bình, Phó Viện trưởng Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao Việt Nam cho biết: "Hợp tác quốc tế đóng vai trò rất quan trong trong vấn đề Biển Đông. Chính sách của Việt Nam rất nhất quán từ trước đến nay. Việt Nam luôn chú trọng một là phải kiên trì xử lý các tranh chấp, đặc biệt liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của mình.
Cái thứ hai là chú trọng giữ một môi trường hòa bình để phát triển. Thứ ba là đảm bảo ổn định về chính trị xã hội, trật tự xã hội. Trong tiến trình đấy, tất cả các nước trên thế giới, bao gồm các nước trong và ngoài khu vực đều có thể có những đóng góp tích cực.
Ngoài ra các diễn đàn như ASEAN hoặc các diễn đàn khu vực khác rất quan trọng. Có thể nói rằng với đà hiện nay khi các tổ chức lớn hơn như Liên hợp quốc ngày càng quan tâm đến vấn đề Biển Đông thì việc hợp tác không chỉ trong khu vực mà là đa phương hoặc thậm chí là tiểu đa phương đều có vai trò rất lớn trong việc giúp thúc đẩy phát triển và ổn định hợp tác tại khu vực Biển Đông."./.
