Ngày 11/1, tại Siem Riep, Campuchia, đã diễn ra Hội nghị hẹp các Bộ trưởng ngoại giao ASEAN.
Đây là hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đầu tiên trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2012 của Campuchia. Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị.
Với chủ đề “ASEAN: một Cộng đồng, một Vận mệnh,” tại hội nghị, Campuchia - nước Chủ tịch ASEAN 2012 - đã đề xuất và được hội nghị tán thành các ưu tiên và trọng tâm của ASEAN trong năm, tập trung vào đẩy nhanh nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội; tăng cường kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển; thúc đẩy đoàn kết trong hiệp hội; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ đối ngoại của ASEAN.
Chia sẻ các ưu tiên và trọng tâm nước chủ tịch đề ra, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN khẳng định hiệp hội cần tiếp tục phát huy và nhân lên các kết quả và thành tựu đã đạt được trong các năm 2010 và 2011 vừa qua, cùng phấn đấu xây dựng một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và liên kết chặt chẽ; đồng thời nâng cao hơn nữa vị thế, tiếng nói và vai trò quan trọng ở khu vực và trên trường quốc tế.
Về triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và liên kết khu vực, các Bộ trưởng nhất trí ASEAN cần tiếp tục dành nguồn lực cần thiết và triển khai hiệu quả các kế hoạch đã đề ra; tăng cường hơn nữa công tác giám sát và điều phối thực thi ở cả cấp độ quốc gia và khu vực, bảo đảm đúng tiến độ; tăng cường kết nối ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác thời gian tới.
Bên cạnh đó, hiệp hội cần không ngừng quảng bá hình ảnh ASEAN, tuyên truyền về ASEAN nhằm huy động sự tham gia và đóng góp tích cực của người dân vào tiến trình xây dựng một Cộng đồng ASEAN thật sự là của người dân ASEAN.
Các Bộ trưởng tiếp tục đề cao việc tăng cường đoàn kết và phối hợp lập trường thống nhất trong ASEAN, nhất là trong bối cảnh khu vực và thế giới đang chứng kiến nhiều diễn biến và thay đổi nhanh chóng, tác động nhiều chiều đến khu vực.
ASEAN cần tiếp tục tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin cũng như đẩy mạnh xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, phát huy hiệu quả các công cụ, cơ chế hợp tác chính trị-an ninh khu vực hiện có như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á phi vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)…, vì các mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác ở khu vực.
Hội nghị cũng nhất trí cần tăng cường hơn nữa hợp tác nhằm ứng phó với các thách thức đang nổi lên như biến đổi khí hậu, môi trường, thiên tai, an ninh lương thực, năng lượng, tội phạm xuyên quốc gia và các vấn đề an ninh phi truyền thống khác, kể cả an ninh, an toàn hàng hải.
ASEAN cần thúc đẩy triển khai hiệu quả Hiệp định ASEAN về quản lý thiên tai và ứng phó khẩn cấp (AADMER), trong đó có việc sớm đưa Trung tâm điều phối trợ giúp nhân đạo về quản lý thiên tai (AHA) đi vào hoạt động; củng cố và phát triển Diễn đàn Biển ASEAN (AMF) thành khuôn khổ hợp tác sâu rộng hơn về các vấn đề trên biển; sớm triển khai Hiệp định Quỹ dự trữ gạo khẩn cấp ASEAN+3 (APTERR)… Đồng thời, ASEAN cần đẩy mạnh phối hợp lập trường và hành động về các thách thức đang nổi lên tại các diễn đàn quốc tế và khu vực rộng lớn hơn, một mặt tranh thủ sự hỗ trợ và giúp đỡ của cộng đồng quốc tế cho ASEAN, mặt khác nhằm nâng cao vai trò và tiếng nói của ASEAN trên trường quốc tế.
Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các bộ trưởng nhất trí ASEAN cần đẩy mạnh triển khai các kết quả đã đạt được trong năm 2011, nhất là thực hiện hiệu quả các chương trình, kế hoạch hành động và dự án hợp tác cụ thể trên tất cả các lĩnh vực.
Đồng thời, thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, chủ động định hướng, đề ra các sáng kiến và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực và trong các khuôn khổ như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), ARF…, khuyến khích sự tham gia tích cực và đóng góp xây dựng của các đối tác vào các mục tiêu chung của khu vực là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Về Biển Đông, các bộ trưởng khẳng định lại tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển năm 1982 của Liên hợp quốc (UNCLOS), thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, hướng tới xây dựng một Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), nhất là trong năm 2012 kỷ niệm 10 năm DOC.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh bày tỏ ủng hộ chủ đề của ASEAN trong năm 2012 do nước chủ tịch Campuchia đề xuất; khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với Campuchia vì thành công chung của ASEAN.
Bộ trưởng nhấn mạnh các định hướng ưu tiên của ASEAN về xây dựng Cộng đồng, tăng cường đoàn kết, liên kết, mở rộng quan hệ đối ngoại và phát huy vai trò chủ động của ASEAN đóng góp cho hòa bình và hợp tác phát triển ở khu vực.
ASEAN cần triển khai hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN, gắn với thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng Mekong, thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều ở khu vực.
Chia sẻ đánh giá của các nước về những diễn biến nhanh chóng ở khu vực gần đây đã và sẽ tiếp tục tác động trực tiếp và nhiều chiều đến khu vực, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh ASEAN cần tận dụng hiệu quả và biến các thách thức thành cơ hội, thúc đẩy hợp tác ASEAN trên cả ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội, cũng như giữa ASEAN với các đối tác; đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Theo đó, bên cạnh tiếp tục phát huy hiệu quả các cơ chế và khuôn khổ hợp tác hiện có, ASEAN cần chủ động đề ra các sáng kiến và biện pháp mới cũng như đưa hợp tác trong ASEAN cũng như giữa ASEAN với các đối tác lên tầm cao mới, qua đó giữ vững và phát huy hiệu quả vai trò chủ đạo của ASEAN ở khu vực.
Về Biển Đông, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đánh giá cao vai trò chủ động và đóng góp tích cực, ghi nhận kết quả đạt được giữa ASEAN và Trung Quốc trong việc thông qua Tài liệu hướng dẫn triển khai DOC, đóng góp vào việc triển khai đầy đủ DOC.
Thời gian qua, ASEAN đã thể hiện vai trò quan trọng và đóng góp tích cực trong duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực; đề cao các nguyên tắc về giải quyết các tranh chấp thông qua thương lượng hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS và DOC; khởi động xây dựng COC.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng khẳng định Việt Nam, với vai trò nước điều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc, sẽ phối hợp chặt chẽ với ASEAN tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và hiểu biết lẫn nhau với Trung Quốc, trong đó có nỗ lực hướng tới xây dựng và hoàn thiện COC./.
Đây là hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đầu tiên trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2012 của Campuchia. Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị.
Với chủ đề “ASEAN: một Cộng đồng, một Vận mệnh,” tại hội nghị, Campuchia - nước Chủ tịch ASEAN 2012 - đã đề xuất và được hội nghị tán thành các ưu tiên và trọng tâm của ASEAN trong năm, tập trung vào đẩy nhanh nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội; tăng cường kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển; thúc đẩy đoàn kết trong hiệp hội; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ đối ngoại của ASEAN.
Chia sẻ các ưu tiên và trọng tâm nước chủ tịch đề ra, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN khẳng định hiệp hội cần tiếp tục phát huy và nhân lên các kết quả và thành tựu đã đạt được trong các năm 2010 và 2011 vừa qua, cùng phấn đấu xây dựng một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và liên kết chặt chẽ; đồng thời nâng cao hơn nữa vị thế, tiếng nói và vai trò quan trọng ở khu vực và trên trường quốc tế.
Về triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và liên kết khu vực, các Bộ trưởng nhất trí ASEAN cần tiếp tục dành nguồn lực cần thiết và triển khai hiệu quả các kế hoạch đã đề ra; tăng cường hơn nữa công tác giám sát và điều phối thực thi ở cả cấp độ quốc gia và khu vực, bảo đảm đúng tiến độ; tăng cường kết nối ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác thời gian tới.
Bên cạnh đó, hiệp hội cần không ngừng quảng bá hình ảnh ASEAN, tuyên truyền về ASEAN nhằm huy động sự tham gia và đóng góp tích cực của người dân vào tiến trình xây dựng một Cộng đồng ASEAN thật sự là của người dân ASEAN.
Các Bộ trưởng tiếp tục đề cao việc tăng cường đoàn kết và phối hợp lập trường thống nhất trong ASEAN, nhất là trong bối cảnh khu vực và thế giới đang chứng kiến nhiều diễn biến và thay đổi nhanh chóng, tác động nhiều chiều đến khu vực.
ASEAN cần tiếp tục tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin cũng như đẩy mạnh xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, phát huy hiệu quả các công cụ, cơ chế hợp tác chính trị-an ninh khu vực hiện có như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á phi vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)…, vì các mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác ở khu vực.
Hội nghị cũng nhất trí cần tăng cường hơn nữa hợp tác nhằm ứng phó với các thách thức đang nổi lên như biến đổi khí hậu, môi trường, thiên tai, an ninh lương thực, năng lượng, tội phạm xuyên quốc gia và các vấn đề an ninh phi truyền thống khác, kể cả an ninh, an toàn hàng hải.
ASEAN cần thúc đẩy triển khai hiệu quả Hiệp định ASEAN về quản lý thiên tai và ứng phó khẩn cấp (AADMER), trong đó có việc sớm đưa Trung tâm điều phối trợ giúp nhân đạo về quản lý thiên tai (AHA) đi vào hoạt động; củng cố và phát triển Diễn đàn Biển ASEAN (AMF) thành khuôn khổ hợp tác sâu rộng hơn về các vấn đề trên biển; sớm triển khai Hiệp định Quỹ dự trữ gạo khẩn cấp ASEAN+3 (APTERR)… Đồng thời, ASEAN cần đẩy mạnh phối hợp lập trường và hành động về các thách thức đang nổi lên tại các diễn đàn quốc tế và khu vực rộng lớn hơn, một mặt tranh thủ sự hỗ trợ và giúp đỡ của cộng đồng quốc tế cho ASEAN, mặt khác nhằm nâng cao vai trò và tiếng nói của ASEAN trên trường quốc tế.
Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các bộ trưởng nhất trí ASEAN cần đẩy mạnh triển khai các kết quả đã đạt được trong năm 2011, nhất là thực hiện hiệu quả các chương trình, kế hoạch hành động và dự án hợp tác cụ thể trên tất cả các lĩnh vực.
Đồng thời, thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, chủ động định hướng, đề ra các sáng kiến và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực và trong các khuôn khổ như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), ARF…, khuyến khích sự tham gia tích cực và đóng góp xây dựng của các đối tác vào các mục tiêu chung của khu vực là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Về Biển Đông, các bộ trưởng khẳng định lại tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển năm 1982 của Liên hợp quốc (UNCLOS), thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, hướng tới xây dựng một Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), nhất là trong năm 2012 kỷ niệm 10 năm DOC.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh bày tỏ ủng hộ chủ đề của ASEAN trong năm 2012 do nước chủ tịch Campuchia đề xuất; khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với Campuchia vì thành công chung của ASEAN.
Bộ trưởng nhấn mạnh các định hướng ưu tiên của ASEAN về xây dựng Cộng đồng, tăng cường đoàn kết, liên kết, mở rộng quan hệ đối ngoại và phát huy vai trò chủ động của ASEAN đóng góp cho hòa bình và hợp tác phát triển ở khu vực.
ASEAN cần triển khai hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN, gắn với thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng Mekong, thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều ở khu vực.
Chia sẻ đánh giá của các nước về những diễn biến nhanh chóng ở khu vực gần đây đã và sẽ tiếp tục tác động trực tiếp và nhiều chiều đến khu vực, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh ASEAN cần tận dụng hiệu quả và biến các thách thức thành cơ hội, thúc đẩy hợp tác ASEAN trên cả ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội, cũng như giữa ASEAN với các đối tác; đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Theo đó, bên cạnh tiếp tục phát huy hiệu quả các cơ chế và khuôn khổ hợp tác hiện có, ASEAN cần chủ động đề ra các sáng kiến và biện pháp mới cũng như đưa hợp tác trong ASEAN cũng như giữa ASEAN với các đối tác lên tầm cao mới, qua đó giữ vững và phát huy hiệu quả vai trò chủ đạo của ASEAN ở khu vực.
Về Biển Đông, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đánh giá cao vai trò chủ động và đóng góp tích cực, ghi nhận kết quả đạt được giữa ASEAN và Trung Quốc trong việc thông qua Tài liệu hướng dẫn triển khai DOC, đóng góp vào việc triển khai đầy đủ DOC.
Thời gian qua, ASEAN đã thể hiện vai trò quan trọng và đóng góp tích cực trong duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực; đề cao các nguyên tắc về giải quyết các tranh chấp thông qua thương lượng hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS và DOC; khởi động xây dựng COC.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng khẳng định Việt Nam, với vai trò nước điều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc, sẽ phối hợp chặt chẽ với ASEAN tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và hiểu biết lẫn nhau với Trung Quốc, trong đó có nỗ lực hướng tới xây dựng và hoàn thiện COC./.
(TTXVN/Vietnam+)
