Theo AFP, ba thập kỷ sau khi Ronald Reagan triển khai kế hoạch "Chiến tranh giữacác vì sao," chương trình phòng thủ tên lửa (NMD) tốn kém đã trở thành trụ cộttrong chiến lược của Mỹ cho dù còn tồn tại nhiều nghi ngờ dai dẳng vềmặt kỹ thuật đối với hệ thống này.
Không còn được thiết kế để đốiphó với một cuộc tấn công hạt nhân từ Xôviết, mạng lưới chống tên lửacủa Mỹ hiện nay được cho là nhằm ngăn chặn một "cuộc tấn công hạn chế"từ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên hoặc Iran. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã đặt câu hỏirằng liệu hệ thống này có thực sự hiệu quả hay không.
Mặc dù kếhoạch của cựu Tổng thống Reagan đã gây ra một cuộc tranh cãi gay gắt vàonhững năm 1980, song cho tới nay, kế hoạch này được Washington kiênquyết bảo vệ. Tuy nhiên, nó vẫn đòi hỏi một kỳ tích về côngnghệ, đó là bắn hạ một tên lửa đạn đạo bay bên ngoài bầu khí quyển bằngmột tên lửa khác.
Với sự hỗ trợ của radar hiện đại, các tên lửa đánhchặn SM-3 đặt trên boong của 26 tàu hải quân và các tên lửa đánh chặnđặt trên mặt đất ở Alaska và California được thiết kế để chặn đứng nhữngtên lửa tầm xa, bao gồm các tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) khinhững tên lửa này đang bay với vận tốc cực lớn ngoài không gian.
Trungtướng Richard Formica - Chỉ huy lực lượng phòng thủ tên lửa và khônggian thuộc quân đội Mỹ - tuyên bố với các nghị sỹ Mỹ hồi tháng Năm rằng:"Chúng tôi tin tưởng hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo có thể bảo vệ Mỹtrước một cuộc tấn công hạn chế từ cả Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và Iran."
Cơquan Phòng thủ Tên lửa Mỹ cho biết các tên lửa đánh chặn SM-3 - loại vũkhí được sử dụng trong lá chắn chống tên lửa của NATO - đã hoạt độngthành công trong 25 trên tổng số 30 cuộc thử nghiệm, trong khi đó cáctên lửa đánh chặn đặt trên mặt đất chỉ thất bại trong hai cuộc thử nghiệmcuối cùng. Cả Bình Nhưỡng và Tehran vẫn chưa phát triển được ICBM cókhả năng vươn tớn Mỹ. Một số nhà khoa học cho rằng dự án phòng thủ tênlửa chỉ là một sự ảo tưởng về kỹ thuật.
Trong một báo cáo năm 2010, giáo sư George Lewis - một nhà vật lý tại Đại học Cornell - và TheodorePostol - giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts, viết rằng mặc dù đãbỏ ra nhiều tỷ USD vào dự án này, song không có dấu hiệu cho thấy "bấtkể vấn đề cơ bản chưa được giải quyết nào, có liên quan tới việc phòngthủ chống lại các tên lửa đạn đạo bay ở độ cao lớn so với mặt nước biển,đã được tháo gỡ."
Theo Lewis và Postol, các cuộc kiểm tra của Lầu NămGóc chỉ cho thấy "vẻ bề ngoài của thành công" bởi đường bay, thời gianphóng và loại tên lửa được bắn đi đều được biết trước. Họ cho rằng cáccuộc kiểm tra được tổ chức "theo những kịch bản được dàn xếp cẩn thận,vốn được thiết kế để che dấu những lỗi cơ bản."
Những báo cáo vềcác cuộc kiểm tra của Lầu Năm Góc trong những năm gần đây thừa nhận rằngcác tên lửa đánh chặn đặt trên mặt đất - mỗi tên lửa trị giá 70 triệuUSD - cho tới nay mới chỉ "thể hiện khả năng hạn chế trong việc chốnglại một mối đe dọa đơn giản" do công nghệ chưa hoàn chỉnh.
Nhữngngười hoài nghi về kế hoạch này nói rằng kẻ thù có thể vô hiệu hóa hệthống này bằng cách phóng đi hàng loạt tên lửa, tấn công các hệ thốngradar hoặc đơn giản là sử dụng vật nghi trang để đánh lừa hệ thống này.
Các chuyên gia nói rằng các quả bóng bằng nhôm hoặc một số lượng lớn cácthanh kim loại nhỏ cũng đủ để khiến hệ thống này bị rối tung lên.
Nhàvật lý Yousaf Butt, làm việc tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Monterey, nóivới hãng tin AFP: "Chúng ta có thể dễ dàng tạo ra những vật nghi trang,ví dụ như những quả bóng. Rất khó để phân biệt đâu là đầu đạn thật sự".Ngay cả những người ủng hộ mạnh mẽ chương trình này, bao gồm cả các sỹquan hải quân phục vụ trong các tàu phòng thủ tên lửa, nói rằng các vậtnghi trang là một thách thức rất lớn.
Mặc dù hiệu quả của hệ thốngnày vẫn chưa rõ ràng và xuất hiện nhiều lời phàn nàn từ phía Nga rằng hệthống này phá hoại những nỗ lực kiểm soát vũ khí, song các loại vũ khíchống tên lửa vẫn được bán cho các nước đồng minh và được ủng hộ rộngrãi tại Quốc hội - nơi ngành công nghiệp quốc phòng đã thực hiện cáchoạt động "vận động hành lang" nhằm duy trì kế hoạch này.
Theo cáccon số chính thức, kể từ khi được khởi động năm 1980, kế hoạch này đãtiêu tốn ít nhất 158 tỷ USD, song nhiều ước tính khác cho rằng con sốnày còn cao hơn thế. Một cuộc khủng hoảng ngân sách cũng khó có thể gâytác động tới kế hoạch này. Lầu Năm Góc đã đề xuất chi 9,2 tỷ USD cho hệthống này vào năm 2014 và 45,7 tỷ USD trong 5 năm tiếp theo. Một số thượng nghị sỹ còn đang thúc đẩy gây quỹ để xây dựng một hệ thống đánhchặn mới ở Bờ Đông.
Tuy nhiên, đối với những người hoài nghi, hệthống này vẫn chưa được chứng minh là có hiệu quả. Theo nhà vật lý Butt,nỗ lực bắn hạ một đầu đạn đang bay đến trong không gian "là điều rấtkhó"./.
(Vietnam+)