Hiện nay, hệ thống đô thị quốc giađang phát triển nhanh với mạng lưới lên tới 752 đô thị. Ngoài hai đô thị đặcbiệt là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, cả nước có 9 đô thị loại I, 12 đô thịloại II, 45 đô thị loại III , 41 đô thị loại IV, nhiều nhất là đô thị loại V(643 đô thị) chiếm tới 86%.
Những con số này đã cho thấy sự phân bố mất cân đốigiữa các loại đô thị, đặc biệt là giữa đô thị loại IV và V.
Theo đại diện Bộ Xâydựng, báo cáo tình hình phát triển đô thị giai đoạn đến 2015 và 2025 nhằm thựchiện điều chỉnh định hướng quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị ViệtNam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050 do các địa phương tập hợp về vẫn cònnhiều số liệu chưa chuẩn xác.
Có địa phương sau 15 năm không có tăng trưởng vềsố lượng đô thị như Điện Biên, Hải Dương, Hòa Bình, Hà Giang, Thái Nguyên, QuảngNinh...
Trong khi đó, ở một số nơi, số lượng đô thị lại tăng đột biến như VĩnhPhúc, Bình Thuận, Bến Tre, Tiền Giang, Bình Định...
Các chuyên gia cho rằng, các số liệu này chủ yếu dựavào quy hoạch xây dựng vùng, tỉnh, do đó cần phải rà soát lại các đồ án quyhoạch xây dựng vùng, tỉnh đã được phê duyệt.
Hiện một số thành phố trựcthuộc Trung ương chưa sẵn sàng lập quy hoạch phân khu và quy hoạch chuyên ngành(giao thông, cấp thoát nước, quản lý chất thải rắn, cây xanh...) nên thời giantới cần ban hành hướng dẫn về hai loại quy hoạch mới này.
Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, cũng cần chú ýtriển khai lập quy hoạch phân khu và các loại quy hoạch chuyên ngành ngay saukhi quy hoạch chung được phê duyệt để nâng cao chất lượng đô thị; các cơ quanchức năng cần sớm phối hợp, nghiên cứu soạn thảo Luật Đô thị.
Phó giáo sư, Tiếnsỹ Lưu Đức Hải - Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho rằng: Trongcông tác nâng loại đô thị, các địa phương cần giảm bớt sự mất cân đối trong hệthống đô thị, nhất là chú ý xây dựng đồng bộ để các đô thị nhỏ (loại V) sớm đạttiêu chuẩn đô thị loại IV.
Ông Hải cũng nêu ra một số mô hình cần được bàn luậnthêm trong phát triển đô thị. Cụ thể, tại văn bản số 229/VP-CP ngày 24/9/2009của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh địa giới cấp huyện, cấp xã xuất hiệnkhuynh hướng chuyển toàn huyện thành thị xã (thị xã Chí Linh, Hương Thủy...),chuyển cả tỉnh thành đô thị lớn (Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Thừa Thiên Huế...).
Ở cácthành phố trực thuộc Trung ương thì trong thành phố có đô thị vệ tinh cấp thị xã(Sơn Tây là đô thị loại III thuộc thành phố Hà Nội).
Trong khi đó, Hiến pháp lạichưa quy định trong thành phố trực thuộc Trung ương có thể có thành phố, thị xã,thị trấn. Vì vậy, cần sớm nghiên cứu hệ thống đô thị trong các thành phố loạiđặc biệt trực thuộc Trung ương như mô hình thành phố trong thành phố./.
Thu Hằng (TTXVN/Vietnam+)