Tỷ phú Donald Trump tiếp tục dẫn đầu cuộc đua bên phía đảng Cộng hòa. (Ảnh: Getty Images) Ngày 31/1, các ứng cử viên tổng thống Mỹ tiềm tàng của cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã hoàn tất những hoạt động vận động cuối cùng trước khi diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên trong cuộc đua vào Nhà Trắng 2016. Cuộc bầu cử sơ bộ sẽ diễn ra vào ngày 1/2 (giờ Mỹ) tại tiểu bang Iowa.
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, kết quả thăm dò dư luận của các hãng tin địa phương Des Moines Register/Bloomberg Politics vào ngày cuối cùng trước khi diễn ra cuộc bầu cử cho thấy tỷ lệ ủng hộ của cử tri tại bang Iowa dành cho các ứng cử viên đảng Dân chủ gồm cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton và Thượng nghị sỹ bang Vermont - Bernie Sander lần lượt là 43%, và 42%.
Tỷ phú Donald Trump tiếp tục dẫn đầu cuộc đua bên phía đảng Cộng hòa với 28% số phiếu ủng hộ, song hai ứng cử viên tiềm năng khác là Thượng nghị sỹ Ted Cruz và Thượng nghị sỹ Marco Rubio cũng đang bám khá sát với tỷ lệ ủng hộ lần lượt là 23% và 15% tại bang đầu tiên này.
Thăm dò của các hãng truyền thông nổi tiếng khác như NBC/WSJ/Marist, PPP và CNN mặc dù có sự chênh lệnh nhỏ về tỷ lệ phần trăm, song đều khẳng định xu hướng ủng hộ của cử tri theo thứ tự như trên.
Trước đó, hôm 30/1, tờ New York Times đã chính thức tuyên bố ủng hộ bà Hillary Clinton đại diện cho đảng Dân chủ ra ứng cử tổng thống. Ở phía bên đảng Cộng hòa, báo này chọn Thống đốc bang Iowa John Kasich.
Tờ báo loại bỏ ứng viên Donald Trump vì cho rằng tỷ phú này “thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh quốc gia, quốc phòng hoặc thương mại thế giới.” Đây là động thái có lợi cho hai ứng cử viên Hillary và Kasich vì New York Times là một trong những nhật báo uy tín nhất nước Mỹ và luôn có những bài xã luận quan trọng về các sự kiện chính trị lớn như bầu cử.
Tiến trình bầu cử Tổng thống Mỹ chính thức bắt đầu với các cuộc bầu cử sơ bộ, một hình thức chạy đua nội bộ để chọn ra một ứng cử viên sáng giá nhất đại diện cho mỗi đảng. Dù chỉ đứng thứ 26 về mặt diện tích và thứ 30 về dân số, song trong hơn 100 năm qua, tiểu bang Iowa luôn được lựa chọn là nơi nổ “phát súng lệnh” trong các cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.
Mỹ áp dụng hai hình thức bầu cử sơ bộ gồm “caucus” (tạm dịch là “họp kín”) và “primary” (tạm dịch là “bỏ phiếu kín”).
Theo hình thức “họp kín”, các cử tri thường tập trung từng nhóm nhỏ tại các địa điểm khác nhau để thảo luận về các ứng viên, sau đó bầu ra những người đại diện cho mình để họ đi bầu ứng cử viên tổng thống tại đại hội đảng toàn quốc.
Trong khi đó, theo hình thức “bỏ phiếu kín”, cử tri của mỗi đảng sẽ tới các hòm phiếu để bỏ phiếu trực tiếp cho ứng cử viên tổng thống mà họ ủng hộ.
Việc chọn hình thức “bỏ phiếu kín” hay “họp kín” tại các tiểu bang tùy thuộc vào mỗi đảng. Trong chiến dịch bầu cử tổng thống năm 2016, tại bang Iowa sẽ diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ theo hình thức họp kín (caucus) đầu tiên, còn tại tiểu bang New Hampshire sẽ diễn ra cuộc bầu cử theo hình thức bỏ phiếu kín (primary) đầu tiên.
Dù có số phiếu đại cử tri không lớn, nhưng đây luôn là hai bang quan trọng, có truyền thống định hướng xu hướng bỏ phiếu của cử tri đối với các ứng cử viên tổng thống.
Thống kê những kỳ bầu cử tổng thống Mỹ gần đây cho thấy người trở thành tổng thống Mỹ thường là ứng cử viên dẫn đầu trong cuộc đua nội bộ đảng tại bang Iowa./.
