Với điều kiện nhân khẩu học thuận lợi, các nền kinh tế mới nổi sẽ tiếp tụcthúc đẩy tăng trưởng trong tương lai, và trong bối cảnh như vậy châu Phi đangtrở thành điểm đến đầu tư ngày càng hấp dẫn.
Thế giới nói nhiều, nghe nhiều về thành công kinh tế của các thị trườngmới nổi, nhất là sự gia tăng sức mạnh của các nước BRIC (Brazil, Nga, Ấn Độ vàTrung Quốc), nhưng lại biết ít hơn về những thay đổi đang diễn ra ở châu Phi.
Thực tế là "Lục địa Đen" đang thay đổi và mở rộng nhanh chóng. Theo tạpchí Anh The Economist, 10 nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới tronggiai đoạn 2000-2010 đều thuộc về khu vực tiểu sa mạc Sahara ở châu Phi.
Đáng chú ý hơn là sự tăng trưởng nhanh chóng này đang diễn ra trong bốicảnh ổn định chính trị và dân chủ. Do được “trời phú” các nguồn tài nguyên thiênnhiên, nên đầu tư tại châu Phi đã tập trung chủ yếu vào khai thác khoáng sản.
Nhưng đó là trước đây, hiện xu hướng này cũng đang thay đổi khi tầng lớptrung lưu có thu nhập khá ngày một tăng, làm tăng nhu cầu đối với các loại hànghóa và dịch vụ.
Môi trường đầu tư của "Lục địa Đen" vốn bị phàn nàn là chi phícao, thủ tục phiền hà, thiếu cơ sở hạ tầng cũng đã bắt đầu thay đổi.
Nhìn chung, tỷ trọng thương mại giữa châu Phi và các nước đang phát triểnđang gia tăng nhanh chóng và xu hướng này tiếp tục gia tăng. Chẳng hạn, các sảnphẩm của Indonesia, từ thực phẩm, đồ uống, hàng may mặc đến giày dép, đã có mặttrong các cửa hàng, siêu thị ở Tanzania, Nam Phi hay Kenya.
Theo Công ty tư vấn toàn cầu McKinsey, từ năm 1990 đến 2008, thị phần củachâu Á trong thương mại của châu Phi tăng gấp đôi lên 28%, trong khi thị phầncủa các nước Tây Âu tại đây đã giảm từ 51% xuống 28%.
Trao đổi mậu dịch song phương giữa Trung Quốc và châu Phi đã tăng mạnh, từ10,6 tỷ USD năm 2000 lên 160 tỷ USD năm 2010. Với 2.000 doanh nghiệp của mìnhđang có mặt hoạt động tại châu Phi, tích lũy đầu tư của Trung Quốc ở đây hiện đãở mức trên 40 tỷ USD.
Thương mại sẽ tiếp tục là một nguồn quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng,nhưng đầu tư trực tiếp có thể giúp các công ty có chỗ đứng vững chắc, đóng gópthậm chí cho khối lượng thương mại lớn hơn giữa châu Phi và các đối tác kinhdoanh.
Ngoài ra, một số nước châu Á có thể sử dụng lợi thế có cộng đồng kiều dânthiểu số của mình ở châu Phí để tăng cường đầu tư vào đây. Ví dụ, Ấn Độ có kiềudân thiểu số ở miền Đông châu Phi, hay Indonesia hoặc Trung Quốc cũng có lợi thếtương tự.
Tác giả nhấn mạnh rằng hiện là thời cơ thuận lợi để đầu tư vào châu Phi.Bởi trong thế giới toàn cầu hóa, các công ty cần phải có thị trường địa lý đadạng.
Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đã cho thấy sự dễ bị tổn thương nhưthế nào của tăng trưởng dựa chủ yếu vào xuất khẩu sang thị trường các nước côngnghiệp. Hơn nữa, các doanh nghiệp châu Á thích nghi, phù hợp hơn cũng như chiasẻ kinh nghiệm tốt hơn với các đối tác châu Phi đang phát triển như mình.
Trong bối cảnh như vậy, hợp tác Nam-Nam - một thuật ngữ ngày càng được sửdụng để mô tả sự hợp tác giữa các nước đang phát triển - sẽ là một yếu tố quantrọng trong việc xác định sự tách biệt giữa các nền kinh tế mới nổi và các nềnkinh tế quá phụ thuộc vào các nước công nghiệp.
Nhiều thị trường mới nổi đang cố gắng thúc đẩy nhu cầu trong nước và tìmkiếm thị trường mới để đối phó với những tác động bất lợi từ việc nhu cầu củacác nước công nghiệp suy giảm do cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Âu, khó khănkinh tế Mỹ và đình trệ tại Nhật Bản sau thảm họa thiên tai./.