12 quốc gia thuộc vành đai Thái Bình Dương tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) tuyên bố đã đạt được tiến bộ đáng kể sau khi kết thúc các cuộc đàm phán tại Bali, Indonesia ,nhưng việc họ có thể thực hiện được mục tiêu đạt một thỏa thuận về vấn đề này vào cuối năm nay vẫn còn chưa chắc chắn.
Tuyên bố chung của 12 nước tham gia đàm phán TPP tại Bali cho hay các nước đang đi đúng hướng để hoàn tất đàm phán TPP đã đạt được tiến bộ đáng kể trong những tháng gần đây trên tất cả văn bản pháp lý và phụ lục về việc tiếp cận với các hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, mua sắm chính phủ, và mở cửa thị trường tạm thời tương ứng của khu vực.
Các nước nhất trí sẽ tiếp tục giải quyết tất cả vấn đề tồn tại với mục tiêu hoàn thành một hiệp định khu vực toàn diện và cân bằng trong năm nay. Điều này giúp đạt các mục tiêu đã đưa ra ở Honolulu năm 2011, đảm bảo các lợi ích của thỏa thuận được chia sẻ đầy đủ và có tính tới sự đa dạng về trình độ phát triển của các nước.
Tuy vậy, những phát biểu và báo cáo của lãnh đạo 12 nước sau khi cuộc đàm phán TPP kết thúc vẫn không đưa ra số liệu và thời hạn cụ thể cần phải đạt được, trong khi thừa nhận vẫn còn những khó khăn trong một số lĩnh vực như sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp nhà nước, lao động và môi trường.
Đáng chú ý nhất là lãnh đạo các nước tham gia đàm phán TPP cho biết cuộc đàm phán vẫn còn vướng ở vấn đề dỡ bỏ thuế quan đối với "các sản phẩm nhạy cảm nhất" trong bối cảnh mỗi quốc gia liên quan đều có những mặt hàng "nhạy cảm" riêng như gạo đối với Nhật Bản.
Các nước tham gia đàm phán TPP đang xem xét một kế hoạch cho phép thời gian cắt giảm thuế quan lên tới 30 năm, nhiều gấp ba lần so với thời hạn 10 năm của các thỏa thuận thương mại tự do.
Bên cạnh đó, các vấn đề khác cũng phát sinh trong cuộc đàm phán TPP tại Bali, trong đó có việc đề ra các tiêu chuẩn được nới lỏng hơn đối với các nước đang phát triển so với những quốc gia phát triển để có thể giảm bớt những khác biệt về sự đa dạng của các giai đoạn phát triển kinh tế khác nhau.
Thông cáo chung của hội nghị tại Bali cũng kêu gọi hướng tới một thỏa thuận có tính tới sự đa dạng về mức độ phát triển của các nước thành viên bên cạnh những nỗ lực thu hẹp sự chênh lệch giữa các nước đang phát triển và phát triển. Tuy vậy, theo các nhà quan sát, điều này lại đi ngược với mục tiêu cơ bản của TPP là thiết lập các tiêu chuẩn thống nhất giữa các nước thành viên.
Các đàm phán về TPP đã kéo dài ba năm với mục đích thiết lập một khu vực thương mại tự do với 800 triệu dân chiếm 1/3 thương mại toàn cầu và gần 40% sản lượng kinh tế thế giới.
Mục tiêu của Chính phủ Mỹ là TPP sẽ giúp xóa bỏ các rào cản thương mại trong các lĩnh vực như mua sắm chính phủ và đặt tiêu chuẩn cho quyền của người lao động, bảo vệ môi trường và quyền sở hữu trí tuệ.
Kể từ khi vòng đàm phán Doha thất bại, TPP được coi là Hiệp định thương mại tham vọng nhất nhằm đặt ra một “tiêu chuẩn cao” trong việc loại bỏ thuế quan và giải quyết một loạt rào cản phi thuế quan được cho là nguyên ngân hạn chế tăng trưởng.
Đối với Mỹ, TPP hy vọng sẽ tạo thêm nhiều việc làm và là một thành tố quan trọng trong chiến lược “xoay trục,” “tái cân bằng” của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương.
Trong khi đó, Mỹ vẫn hy vọng có thể đạt được thỏa thuận thương mại đầy tham vọng TPP vào cuối năm nay theo đúng kế hoạch bất chấp khó khăn từ một số nước và việc Tổng thống Barack Obama không thể tham gia Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á–Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 21 nhằm giải quyết các khác biệt còn tồn tại trong các cuộc đàm phán TPP.
[Mỹ hy vọng sẽ kết thúc đàm phán TPP vào cuối năm]
Trước đó, phát biểu bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC diễn ra trên đảo Bali, Indonesia, Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman ngày 8/10 cho biết các Bộ trưởng Thương mại thế giới có thể sẽ thảo luận về TPP bên lề Hội nghị của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) bắt đầu vào ngày 3/12 tới để hướng tới đạt được thỏa thuận trước cuối năm nay.
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry khẳng định Mỹ cam kết tiếp tục các cuộc đàm phán để tiến tới kết thúc đàm phán TPP vào cuối năm 2013./.
Tuyên bố chung của 12 nước tham gia đàm phán TPP tại Bali cho hay các nước đang đi đúng hướng để hoàn tất đàm phán TPP đã đạt được tiến bộ đáng kể trong những tháng gần đây trên tất cả văn bản pháp lý và phụ lục về việc tiếp cận với các hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, dịch vụ tài chính, mua sắm chính phủ, và mở cửa thị trường tạm thời tương ứng của khu vực.
Các nước nhất trí sẽ tiếp tục giải quyết tất cả vấn đề tồn tại với mục tiêu hoàn thành một hiệp định khu vực toàn diện và cân bằng trong năm nay. Điều này giúp đạt các mục tiêu đã đưa ra ở Honolulu năm 2011, đảm bảo các lợi ích của thỏa thuận được chia sẻ đầy đủ và có tính tới sự đa dạng về trình độ phát triển của các nước.
Tuy vậy, những phát biểu và báo cáo của lãnh đạo 12 nước sau khi cuộc đàm phán TPP kết thúc vẫn không đưa ra số liệu và thời hạn cụ thể cần phải đạt được, trong khi thừa nhận vẫn còn những khó khăn trong một số lĩnh vực như sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp nhà nước, lao động và môi trường.
Đáng chú ý nhất là lãnh đạo các nước tham gia đàm phán TPP cho biết cuộc đàm phán vẫn còn vướng ở vấn đề dỡ bỏ thuế quan đối với "các sản phẩm nhạy cảm nhất" trong bối cảnh mỗi quốc gia liên quan đều có những mặt hàng "nhạy cảm" riêng như gạo đối với Nhật Bản.
Các nước tham gia đàm phán TPP đang xem xét một kế hoạch cho phép thời gian cắt giảm thuế quan lên tới 30 năm, nhiều gấp ba lần so với thời hạn 10 năm của các thỏa thuận thương mại tự do.
Bên cạnh đó, các vấn đề khác cũng phát sinh trong cuộc đàm phán TPP tại Bali, trong đó có việc đề ra các tiêu chuẩn được nới lỏng hơn đối với các nước đang phát triển so với những quốc gia phát triển để có thể giảm bớt những khác biệt về sự đa dạng của các giai đoạn phát triển kinh tế khác nhau.
Thông cáo chung của hội nghị tại Bali cũng kêu gọi hướng tới một thỏa thuận có tính tới sự đa dạng về mức độ phát triển của các nước thành viên bên cạnh những nỗ lực thu hẹp sự chênh lệch giữa các nước đang phát triển và phát triển. Tuy vậy, theo các nhà quan sát, điều này lại đi ngược với mục tiêu cơ bản của TPP là thiết lập các tiêu chuẩn thống nhất giữa các nước thành viên.
Các đàm phán về TPP đã kéo dài ba năm với mục đích thiết lập một khu vực thương mại tự do với 800 triệu dân chiếm 1/3 thương mại toàn cầu và gần 40% sản lượng kinh tế thế giới.
Mục tiêu của Chính phủ Mỹ là TPP sẽ giúp xóa bỏ các rào cản thương mại trong các lĩnh vực như mua sắm chính phủ và đặt tiêu chuẩn cho quyền của người lao động, bảo vệ môi trường và quyền sở hữu trí tuệ.
Kể từ khi vòng đàm phán Doha thất bại, TPP được coi là Hiệp định thương mại tham vọng nhất nhằm đặt ra một “tiêu chuẩn cao” trong việc loại bỏ thuế quan và giải quyết một loạt rào cản phi thuế quan được cho là nguyên ngân hạn chế tăng trưởng.
Đối với Mỹ, TPP hy vọng sẽ tạo thêm nhiều việc làm và là một thành tố quan trọng trong chiến lược “xoay trục,” “tái cân bằng” của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương.
Trong khi đó, Mỹ vẫn hy vọng có thể đạt được thỏa thuận thương mại đầy tham vọng TPP vào cuối năm nay theo đúng kế hoạch bất chấp khó khăn từ một số nước và việc Tổng thống Barack Obama không thể tham gia Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á–Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 21 nhằm giải quyết các khác biệt còn tồn tại trong các cuộc đàm phán TPP.
[Mỹ hy vọng sẽ kết thúc đàm phán TPP vào cuối năm]
Trước đó, phát biểu bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC diễn ra trên đảo Bali, Indonesia, Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman ngày 8/10 cho biết các Bộ trưởng Thương mại thế giới có thể sẽ thảo luận về TPP bên lề Hội nghị của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) bắt đầu vào ngày 3/12 tới để hướng tới đạt được thỏa thuận trước cuối năm nay.
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry khẳng định Mỹ cam kết tiếp tục các cuộc đàm phán để tiến tới kết thúc đàm phán TPP vào cuối năm 2013./.
Anh Quân (TTXVN)
