Nhân viên dọn dẹp và khử trùng một bệnh viện dã chiến điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, trước khi đóng cửa ngày 8/3/2020. (Ảnh: THX/TTXVN) Theo The Diplomat, phiên họp đặc biệt ASEAN-Trung Quốc về dịch viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 (COVID-19) có thể đánh dấu sự khởi đầu của Trung Quốc trong việc cung cấp hỗ trợ và chuyên môn cho các quốc gia khác để chống lại dịch bệnh này.
Một dịch bệnh có quy mô toàn cầu
Khi virus COVID-19 lây lan khắp thế giới, Trung Quốc và các nước láng giềng hiểu rằng cuộc chiến chống lại dịch bệnh này sẽ đòi hỏi nhiều hơn những nỗ lực của từng quốc gia đơn lẻ.
Do đó, các bộ trưởng ngoại giao của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc đã gặp nhau tại Vientiane, Lào vào ngày 20/2 để thảo luận về các biện pháp chung nhằm chống lại mối đe dọa của dịch COVID-19.
Cuộc họp rất đáng chú ý vì đã giải quyết không chỉ khía cạnh sức khỏe của cuộc khủng hoảng, mà cả các tác động xã hội và kinh tế của nó, cũng như cách công nghệ có thể được khai thác để giảm thiểu ảnh hưởng.
Biến cuộc khủng hoảng thành cơ hội, Bắc Kinh có thể quảng bá khuôn mẫu hợp tác này tới các nước láng giềng Đông Bắc Á, Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng như tới các khu vực khác như Trung Đông và châu Âu, nơi virus SARS-CoV-2 đang lây lan nhanh.
Do sự gần gũi và quan hệ kinh tế, con người chặt chẽ, Đông Nam Á trở thành một biên giới dễ dàng cho virus này. Lưu lượng du lịch hai chiều hàng năm lên tới 65 triệu lượt khách, làm tăng tính dễ bị tổn thương của khu vực.
Như vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi trường hợp COVID-19 được báo cáo đầu tiên bên ngoài Trung Quốc xuất hiện ở Thái Lan và trường hợp tử vong đầu tiên bên ngoài Trung Quốc xảy ra ở Philippines.
[Các nước châu Âu triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa COVID-19]
Điều đó nói lên rằng số lượng các trường hợp ở Đông Nam Á đã ổn định phần lớn. Ngược lại, số người lây nhiễm ở các quốc gia khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Italy và Iran đã tăng vọt.
Virus SARS-CoV-2 cũng bắt đầu xâm nhập ở Đức, Pháp và phần còn lại của châu Âu; Mỹ, Kuwait, Bahrain và các nơi khác ở Trung Đông, làm gia tăng mối lo ngại về một đại dịch có thể xảy ra.
Ngay cả trước phiên họp khẩn cấp ở Lào, các nước ASEAN đã thực hiện các bước để giúp Trung Quốc trong cuộc chiến chống COVID-19.
Một công ty con của Tập đoàn Sinar Mars của Indonesia đã quyên góp 14,4 triệu USD trong khi một đơn vị khác đã gấp rút sản xuất các sản phẩm bảo vệ và khăn vệ sinh để giao cho tỉnh Hồ Bắc, trung tâm của dịch COVID-19.
Hội Chữ thập đỏ Singapore đã gây quỹ để hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng xấu nhất, với việc Chính phủ Singapore cung cấp 1 triệu USD tiền hạt giống, ngoài việc quyên góp thuốc, vật tư y tế và bộ dụng cụ xét nghiệm chẩn đoán.
Việt Nam quyên góp hàng hóa và vật tư y tế trị giá 500.000 USD cùng với việc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tặng viện trợ y tế trị giá 100.000 USD.
Malaysia, nhà sản xuất găng tay y tế lớn nhất thế giới, đã tặng 18 triệu đôi găng tay y tế cho Vũ Hán. Hội Chữ thập đỏ Philippines đã tạo điều kiện quyên góp 3 triệu khẩu trang của một nhà sản xuất trong nước, chính phủ cũng tặng các mặt hàng thực phẩm và vệ sinh cơ bản.
Cùng sự chung tay góp sức của các châu lục
Tuy nhiên, thiệt hại khổng lồ về kinh tế và xã hội do dịch COVID-19 đòi hỏi một chiến lược phối hợp hơn. Điều này khiến các Bộ trưởng Ngoại giao từ ASEAN và Trung Quốc tổ chức phiên họp đặc biệt do Philippines và Trung Quốc đồng chủ trì tại thủ đô của Lào.
Trong tuyên bố chung của hội nghị, 11 quốc gia đã đồng ý tăng cường hợp tác chia sẻ thông tin y tế và sức khỏe và những hoạt động thực tiến tốt nhất để tăng cường sự chuẩn bị và ứng phó khẩn cấp.
Họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác trong truyền thông về nguy cơ và sự tham gia của cộng đồng để đảm bảo mọi người được thông tin kịp thời và chính xác, do đó ngăn chặn thông tin sai lệch và tin tức giả mạo.
Malaysia đã bắt giữ một số người vì lan truyền tin đồn về virus và các nhà lãnh đạo khu vực đã lên tiếng chống lại sự hoảng loạn và phân biệt đối xử.
Hội nghị cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường các cơ chế hợp tác do ASEAN và Trung Quốc lãnh đạo trong việc chống lại các bệnh truyền nhiễm và truyền nhiễm, công nhận mức độ phát triển khác nhau của mỗi quốc gia thành viên hệ thống y tế công cộng.
Các bên đồng ý giảm thiểu sự gián đoạn chuỗi cung ứng các sản phẩm y tế khẩn cấp và thúc đẩy nghiên cứu và phát triển các loại thuốc, vắcxin.
Các bên cũng nhấn mạnh giá trị của đối thoại và trao đổi chính sách để theo kịp những tiến triển mới nhất trong việc kiểm soát và điều trị chống virus. Những bước này có thể đóng góp rất lớn trong việc thể chế hóa hợp tác y tế giữa hai bên để có thể vượt ra khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay.
ASEAN và Trung Quốc cũng cam kết giảm tác động bất lợi của virus SARS-CoV-2 đối với các nền kinh tế khu vực và phát triển xã hội. Tác động từ dịch bệnh đã được cảm nhận mạnh mẽ.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Đông Nam Á và thị trường khách du lịch nội địa. Du lịch là một nguồn thu lớn cho các nền kinh tế địa phương với các ngày lễ như Tết Nguyên Đán, thời điểm virus tấn công, được coi là một mùa cao điểm.
Thái Lan, nơi đón nhận khoảng 11 triệu lượt khách đến từ Trung Quốc năm ngoái, đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế cho năm nay do khủng hoảng. Singapore cũng đã hạ dự báo tăng trưởng trong năm nay xuống còn -0,5% đến 1,5%.
Xuất khẩu hàng hóa khu vực sang Trung Quốc như dầu cọ, cao su, đồng, nhiên liệu và các khoáng sản khác cũng đã cảm thấy sự ngột ngạt.
Tận dụng công nghệ, ASEAN và Trung Quốc đã đồng ý hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ và vừa (MSMEs), những nước dễ bị sốc hơn do sự bùng phát.
Nhân dịp Năm kinh tế số ASEAN-Trung Quốc, hai bên sẽ thúc đẩy thương mại điện tử để duy trì các hoạt động kinh tế cho đến khi tình hình bình thường hóa để kinh doanh truyền thống tiếp tục.
Điều này không những có thể mang đến cơ hội cho các đại gia thương mại điện tử Trung Quốc như Alibaba và JD.com mà còn cho các kỳ lân Đông Nam Á mới nổi như Grab, Go-Jek, Sea và Lazada, cùng nhiều doanh nghiệp khác.
Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng và nhiều dự án thành phố thông minh đang được triển khai, tầng lớp trung lưu đang phát triển và cải thiện cơ sở hạ tầng Internet, thương mại kỹ thuật số tại thị trường Đông Nam Á có 62 triệu người đang nóng lên.
Khi dịch bệnh bắt buộc nhiều người tránh tụ tập trong các trung tâm mua sắm, điều này có thể tạo ra nhiều không gian hơn cho kinh doanh trực tuyến.
Việc dịch Viêm đường hô hấp cấp (SARS) bùng phát vào năm 2003 đã giải phóng thương mại kỹ thuật số Trung Quốc.
COVID-19 cũng có thể biến đổi thương mại điện tử Đông Nam Á. Cả hai bên cũng đồng ý duy trì trao đổi thương mại, đầu tư và nhân dân và tăng cường sự tương tác như vậy đối với tiến trình trong cuộc chiến chống dịch COVID-19.
Khi dịch bệnh tràn qua các khu vực địa lý rộng hơn vào tháng thứ ba, việc nhấn mạnh vào hợp tác chắc chắn sẽ tăng lên. Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong phát biểu của mình sau cái chết đầu tiên của người Mỹ vì dịch bệnh nguy hiểm này, đã đồng ý rằng COVID-19 sẽ mang thế giới đến gần nhau hơn.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã thừa nhận những nỗ lực chưa từng có của Bắc Kinh để ngăn chặn sự lây lan của virus. Điều đó dường như được đền đáp bằng chứng là sự suy giảm số trường hợp nhiễm bệnh trong nước.
Mặc dù việc phong tỏa quy mô lớn lớn và huy động nhanh có thể khó tái hiện ở nước ngoài, nhưng có khả năng một số can thiệp đã xuất hiện với các ứng dụng tiềm năng cho các khu vực gặp khó khăn.
Khi Trung Quốc, bên cạnh các nước láng giềng như ASEAN, phát triển nhiều thực tiễn tốt nhất thông qua hợp tác, Bắc Kinh có thể đóng góp tốt hơn trong chiến dịch toàn cầu chống lại dịch COVID-19.
Việc Bắc Kinh phái một nhóm chuyên gia Trung Quốc tới Iran tuần trước có thể báo trước các nhiệm vụ y tế tương tự đến các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề khác ngay cả khi Trung Quốc tiếp tục phải vật lộn chống căn bệnh này ở trong nước./.
