Ngày 14/12, Hội nghị trực tuyến triển khai Chiếnlược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020 đã được tổ chứctại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân.
Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020, đượcThủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 14/11/2011, có mục tiêu tổng quát là: Nângcao chất lượng dân số, cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản, duy trì mức sinhhợp lý, giải quyết tốt những vấn đề về cơ cấu dân số và phân bố dân số, góp phầnthực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Nhiều mục tiêu cụ thể được đề ra như tốc độ tăng dân số ở mức khoảng 1%vào năm 2015 và ổn định vào năm 2020, chỉ số phát triển con người (HDI) ở mứctrung bình cao của thế giới vào năm 2020; Nâng cao sức khỏe, giảm bệnh, tật vàtử vong ở trẻ em, nâng cao sức khỏe bà mẹ, thu hẹp đáng kể sự khác biệt về cácchỉ báo sức khỏe trẻ em, sức khỏe bà mẹ giữa các vùng miền; Giảm mạnh tốc độtăng tỷ số giới tính khi sinh, đưa tỷ số này trở lại mức 105-106 trẻ sơ sinhtrai/100 trẻ sơ sinh gái vào khoảng năm 2025; Duy trì mức sinh thấp hợp lý, tăngkhả năng tiếp cận dịch vụ hỗ trợ sinh sản có chất lượng; Giảm tỷ lệ phá thai, cơbản loại trừ phá thai không an toàn; Giảm nhiễm khuẩn và chủ động phòng ngừa,phát hiện, điều trị sớm ung thư đường sinh sản; Cải thiện sức khỏe sinh sản củangười chưa thành niên và thanh niên, các nhóm dân số đặc thù; Tăng cường chămsóc sức khỏe người cao tuổi; Thúc đẩy phân bổ dân số phù hợp với định hướng pháttriển kinh tế - xã hội quốc gia; Tăng cường lồng ghép các yếu tố về dân số vàohoạch định chính sách, xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội…
Để thực hiện tốt các mục tiêu trên, Chiến lược nhấn mạnh các giải pháp vềlãnh đạo, tổ chức và quản lý; truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi; dịch vụdân số, sức khỏe sinh sản; xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách về dân số,sức khỏe sinh sản; xã hội hóa, phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế; tàichính; đào tạo, nghiên cứu khoa học và thông tin số liệu…
Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản được chia làm hai giai đoạn thựchiện. Trong đó, giai đoạn 1 (2011-2015) là kiên trì thực hiện gia đình ít conkhỏe mạnh, chủ động điều chỉnh mức sinh phù hợp với từng vùng, miền, duy trìtổng tỷ suất sinh toàn quốc ở mức 1,9 con vào năm 2015; nâng cao chất lượng dânsố; đẩy mạnh các biện pháp truyền thông giáo dục, hoàn thiện cơ sở pháp lý, kiểmtra và và xử lý nghiêm hành vi lựa chọn lựa chọn giới tính thai nhi, thực hiệnchính sách hỗ trợ để kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh; thực hiện toàn diện cácnội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản; tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyênngành về dân số, sức khỏe sinh sản...
Trên cơ sở thực hiện giai đoạn 1, giai đoạn 2 (2016-2020) sẽ điều chỉnhchính sách phù hợp, triển khai toàn diện các giải pháp đã đề ra. Mở rộng cáchoạt động can thiệp nâng cao chất lượng dân số, chăm sóc toàn diện sức khỏe sinhsản, hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.Đẩy mạnh khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu chuyên ngành về Dân số và Sức khỏesinh sản phục vụ công tác kế hoạch, quản lý hành chính và cung cấp dịch vụ công…
Hội nghị đã nghe hướng dẫn xây dựng Kế hoạch hành động của tỉnh, thành phốthực hiện Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020;Chương trình hành động truyền thông-giáo dục chuyển đổi hành vi về Dân số vàSức khỏe sinh sản. Các nội dung ưu tiên và định hướng triển khai Chiến lược Dânsố và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2015…
Từ các điểm cầu tại các địa phương, các đại biểu dự Hội nghị đã góp nhiềuý kiến vào Chương trình hành động truyền thông chuyển đổi hành vi Dân số và Sứckhỏe sinh sản giai đoạn 2011-2015. Nhiều đại biểu cho rằng để truyền thông hiệuquả cần chọn giải pháp phù hợp với từng vùng, miền; đẩy mạnh hoạt động truyềnthông trên các phương tiện thông tin đại chúng, tăng cường đối thoại, gặp gỡ,giao lưu nhằm nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi cho người dân, đặc biệtlà đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa...
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân lưu ý côngtác dân số - kế hoạch hóa gia đình hiện nay có ba nguy cơ cần tập trung khắcphục. Một là còn hạn chế về chất lượng dân số, có sự chênh lệch về tình trạngsức khỏe bà mẹ, trẻ em giữa các vùng miền. Tỷ lệ dị tật bẩm sinh, suy dinh dưỡngở trẻ em còn cao, đặc biệt ở các tỉnh miền núi. Tỷ suất chết của bà mẹ ở miềnnúi cao gấp ba lần vùng đồng bằng. Hai là, trong khoảng 5 năm gần đây, diễn ratình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và xu hướng này còn kéo dài ít nhất10 năm nữa. Nếu không có giải pháp xử lý quyết liệt thì sau 15 năm nữa cũng chưathể trở lại tỷ lệ tự nhiên. Ba là chênh lệch về mức sinh thay thế ở các địaphương. Điều này cũng sẽ gây bất lợi cho chất lượng dân số.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, trong công tác dân số - kế hoạch hóa giađình có ba cơ hội cũng thể hiện ngày càng rõ. Một là, phương tiện truyền thông,giáo dục nhận thức phong phú hơn bao giờ hết. Hai là, Việt Nam đã rút được kinhnghiệm của các nước trên thế giới trong quá trình điều chỉnh dân số, sức khỏesinh sản. Ba là, có thêm nhiều phương tiện kỹ thuật, thiết bị y tế phục vụ kếhoạch hóa gia đình...
Phó Thủ tướng lưu ý ngành y tế và địa phương, trong quý 1 năm 2011 tậptrung vào việc hướng dẫn và xây dựng kế hoạch công tác dân số - kế hoạch hóa giađình và sức khỏe sinh sản.
Trên cơ sở Chiến lược đã được Thủ tướng phê duyệt và hướng dẫn của Bộ Ytế, các tỉnh cần hoàn thành sớm việc xây dựng và triển khai kế hoạch công tácdân số-kế hoạch hóa gia đình 2012-2015, phù hợp với điều kiện của mỗi địaphương.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu“Dân số vàng,” 69% người dân ở độ tuổi có thể lao động (dưới 65 tuổi), đó là mộtlợi thế. Nhưng cần tiếp tục quan tâm việc duy trì tỷ lệ sinh hợp lý và xử lý vấnđề mất cân bằng giới tính.
Phó Thủ tướng lưu ý có 10 địa phương cần lưu tâm vấn đề này, đó là HưngYên: 131 trai/100 gái, Hải Dương: 120/100, Bắc Ninh: 119/100, Bắc Giang 117/100,Nam Định: 116/100, Hòa Bình: 116/100 và Vĩnh Phúc: 116/100 (đây là 7 tỉnh có tỷlệ mất cân bằng giới tính cao nhất, đều có chung một đặc điểm là giáp với HàNội). Tiếp đến là Hải Phòng: 115/100, Quảng Ngãi: 115/100, Quảng Ninh: 115/100.
Phó Thủ tướng đề nghị sắp tới, Bộ Y tế cần làm việc với 10 tỉnh trên vềvấn đề này. Mỗi tỉnh cũng cần có chương trình giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tínhvà đưa vào kế hoạch 5 năm tới.
Hàng năm, ngành y tế họp bàn về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đìnhphải có báo cáo về sự chuyến biến hay không vấn đề giới tính… Mặt khác, cácngành, địa phương cũng cần quan tâm nhiều hơn nữa việc khắc phục dị tật bẩmsinh, tiếp tục giảm tỷ suất tử vong bà mẹ và trẻ em và triển khai chương trìnhchống suy dinh dưỡng cho trẻ em…
Phó Thủ tướng yêu cầu các ngành, địa phương cần nghiên cứu, vận dụng cácgiải pháp chung, chủ yếu trong quá trình xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp vớihoàn cảnh của mình.
Riêng về vấn đề truyền thông, Phó Thủ tướng cho rằng phải xác định rõ mụctiêu, địa chỉ, đối tượng tác động và kiểm soát được; cần có sự phối hợp giữa cácngành, đặc biệt là với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong hoạt động này. Phó Thủ tướngđề nghị các địa phương cần xây dựng và nghiên cứu cách quản lý hệ thống dịch vụtư vấn, sàng lọc sơ sinh và không cho phép triển khai dịch vụ xác định giới tínhkhi sinh.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý Bộ Y tế xem xét việc phân cấp, củng cố bộ máychuyên trách công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình, tổ chức hợp lý để hoạtđộng có hiệu quả; sơ kết, rút kinh nghiệm trên tinh thần thống nhất là nên có bộmáy chuyên trách công tác này.
Phó Thủ tướng lưu ý các ngành hữu quan tập trung điều chỉnh các chính sáchvề mặt tài chính, hỗ trợ và khuyến khích các hoạt động liên quan, bảo đảm nguồnlực cho công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình.
Trong quý 1 năm 2012, Bộ Y tế phải trình xong 13 dự án, đề án đã được Thủtướng phê duyệt; làm việc với 10 tỉnh có tỷ lệ mất cân bằng giới tính cao nhấtđể giải quyết. Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Y tế rà soát lại định mức tài chínhcho công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình. Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịchcần triển khai quyết liệt Đề án “Nâng cao thể lực và tầm vóc người Việt Nam” đãđược Thủ tướng phê duyệt từ tháng 4 năm nay.
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Ytế hướng dẫn về nội dung, tư liệu phương pháp giáo dục về dân số, gia đình, giớitính trong trường phổ thông…
Các ngành, địa phương cũng cần xác định số những chỉ số tối thiểu để giámsát kết quả công việc hàng năm tại các địa phương và trong cả nước; sớm ký kếtliên tịch giữa Bộ Y tế, Mặt trận Tổ quốc, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam và vớicác ngành hữu quan để phối hợp vận động.../.
Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020, đượcThủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 14/11/2011, có mục tiêu tổng quát là: Nângcao chất lượng dân số, cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản, duy trì mức sinhhợp lý, giải quyết tốt những vấn đề về cơ cấu dân số và phân bố dân số, góp phầnthực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Nhiều mục tiêu cụ thể được đề ra như tốc độ tăng dân số ở mức khoảng 1%vào năm 2015 và ổn định vào năm 2020, chỉ số phát triển con người (HDI) ở mứctrung bình cao của thế giới vào năm 2020; Nâng cao sức khỏe, giảm bệnh, tật vàtử vong ở trẻ em, nâng cao sức khỏe bà mẹ, thu hẹp đáng kể sự khác biệt về cácchỉ báo sức khỏe trẻ em, sức khỏe bà mẹ giữa các vùng miền; Giảm mạnh tốc độtăng tỷ số giới tính khi sinh, đưa tỷ số này trở lại mức 105-106 trẻ sơ sinhtrai/100 trẻ sơ sinh gái vào khoảng năm 2025; Duy trì mức sinh thấp hợp lý, tăngkhả năng tiếp cận dịch vụ hỗ trợ sinh sản có chất lượng; Giảm tỷ lệ phá thai, cơbản loại trừ phá thai không an toàn; Giảm nhiễm khuẩn và chủ động phòng ngừa,phát hiện, điều trị sớm ung thư đường sinh sản; Cải thiện sức khỏe sinh sản củangười chưa thành niên và thanh niên, các nhóm dân số đặc thù; Tăng cường chămsóc sức khỏe người cao tuổi; Thúc đẩy phân bổ dân số phù hợp với định hướng pháttriển kinh tế - xã hội quốc gia; Tăng cường lồng ghép các yếu tố về dân số vàohoạch định chính sách, xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội…
Để thực hiện tốt các mục tiêu trên, Chiến lược nhấn mạnh các giải pháp vềlãnh đạo, tổ chức và quản lý; truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi; dịch vụdân số, sức khỏe sinh sản; xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách về dân số,sức khỏe sinh sản; xã hội hóa, phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế; tàichính; đào tạo, nghiên cứu khoa học và thông tin số liệu…
Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản được chia làm hai giai đoạn thựchiện. Trong đó, giai đoạn 1 (2011-2015) là kiên trì thực hiện gia đình ít conkhỏe mạnh, chủ động điều chỉnh mức sinh phù hợp với từng vùng, miền, duy trìtổng tỷ suất sinh toàn quốc ở mức 1,9 con vào năm 2015; nâng cao chất lượng dânsố; đẩy mạnh các biện pháp truyền thông giáo dục, hoàn thiện cơ sở pháp lý, kiểmtra và và xử lý nghiêm hành vi lựa chọn lựa chọn giới tính thai nhi, thực hiệnchính sách hỗ trợ để kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh; thực hiện toàn diện cácnội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản; tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyênngành về dân số, sức khỏe sinh sản...
Trên cơ sở thực hiện giai đoạn 1, giai đoạn 2 (2016-2020) sẽ điều chỉnhchính sách phù hợp, triển khai toàn diện các giải pháp đã đề ra. Mở rộng cáchoạt động can thiệp nâng cao chất lượng dân số, chăm sóc toàn diện sức khỏe sinhsản, hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.Đẩy mạnh khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu chuyên ngành về Dân số và Sức khỏesinh sản phục vụ công tác kế hoạch, quản lý hành chính và cung cấp dịch vụ công…
Hội nghị đã nghe hướng dẫn xây dựng Kế hoạch hành động của tỉnh, thành phốthực hiện Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020;Chương trình hành động truyền thông-giáo dục chuyển đổi hành vi về Dân số vàSức khỏe sinh sản. Các nội dung ưu tiên và định hướng triển khai Chiến lược Dânsố và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2015…
Từ các điểm cầu tại các địa phương, các đại biểu dự Hội nghị đã góp nhiềuý kiến vào Chương trình hành động truyền thông chuyển đổi hành vi Dân số và Sứckhỏe sinh sản giai đoạn 2011-2015. Nhiều đại biểu cho rằng để truyền thông hiệuquả cần chọn giải pháp phù hợp với từng vùng, miền; đẩy mạnh hoạt động truyềnthông trên các phương tiện thông tin đại chúng, tăng cường đối thoại, gặp gỡ,giao lưu nhằm nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi cho người dân, đặc biệtlà đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa...
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân lưu ý côngtác dân số - kế hoạch hóa gia đình hiện nay có ba nguy cơ cần tập trung khắcphục. Một là còn hạn chế về chất lượng dân số, có sự chênh lệch về tình trạngsức khỏe bà mẹ, trẻ em giữa các vùng miền. Tỷ lệ dị tật bẩm sinh, suy dinh dưỡngở trẻ em còn cao, đặc biệt ở các tỉnh miền núi. Tỷ suất chết của bà mẹ ở miềnnúi cao gấp ba lần vùng đồng bằng. Hai là, trong khoảng 5 năm gần đây, diễn ratình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và xu hướng này còn kéo dài ít nhất10 năm nữa. Nếu không có giải pháp xử lý quyết liệt thì sau 15 năm nữa cũng chưathể trở lại tỷ lệ tự nhiên. Ba là chênh lệch về mức sinh thay thế ở các địaphương. Điều này cũng sẽ gây bất lợi cho chất lượng dân số.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, trong công tác dân số - kế hoạch hóa giađình có ba cơ hội cũng thể hiện ngày càng rõ. Một là, phương tiện truyền thông,giáo dục nhận thức phong phú hơn bao giờ hết. Hai là, Việt Nam đã rút được kinhnghiệm của các nước trên thế giới trong quá trình điều chỉnh dân số, sức khỏesinh sản. Ba là, có thêm nhiều phương tiện kỹ thuật, thiết bị y tế phục vụ kếhoạch hóa gia đình...
Phó Thủ tướng lưu ý ngành y tế và địa phương, trong quý 1 năm 2011 tậptrung vào việc hướng dẫn và xây dựng kế hoạch công tác dân số - kế hoạch hóa giađình và sức khỏe sinh sản.
Trên cơ sở Chiến lược đã được Thủ tướng phê duyệt và hướng dẫn của Bộ Ytế, các tỉnh cần hoàn thành sớm việc xây dựng và triển khai kế hoạch công tácdân số-kế hoạch hóa gia đình 2012-2015, phù hợp với điều kiện của mỗi địaphương.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu“Dân số vàng,” 69% người dân ở độ tuổi có thể lao động (dưới 65 tuổi), đó là mộtlợi thế. Nhưng cần tiếp tục quan tâm việc duy trì tỷ lệ sinh hợp lý và xử lý vấnđề mất cân bằng giới tính.
Phó Thủ tướng lưu ý có 10 địa phương cần lưu tâm vấn đề này, đó là HưngYên: 131 trai/100 gái, Hải Dương: 120/100, Bắc Ninh: 119/100, Bắc Giang 117/100,Nam Định: 116/100, Hòa Bình: 116/100 và Vĩnh Phúc: 116/100 (đây là 7 tỉnh có tỷlệ mất cân bằng giới tính cao nhất, đều có chung một đặc điểm là giáp với HàNội). Tiếp đến là Hải Phòng: 115/100, Quảng Ngãi: 115/100, Quảng Ninh: 115/100.
Phó Thủ tướng đề nghị sắp tới, Bộ Y tế cần làm việc với 10 tỉnh trên vềvấn đề này. Mỗi tỉnh cũng cần có chương trình giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tínhvà đưa vào kế hoạch 5 năm tới.
Hàng năm, ngành y tế họp bàn về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đìnhphải có báo cáo về sự chuyến biến hay không vấn đề giới tính… Mặt khác, cácngành, địa phương cũng cần quan tâm nhiều hơn nữa việc khắc phục dị tật bẩmsinh, tiếp tục giảm tỷ suất tử vong bà mẹ và trẻ em và triển khai chương trìnhchống suy dinh dưỡng cho trẻ em…
Phó Thủ tướng yêu cầu các ngành, địa phương cần nghiên cứu, vận dụng cácgiải pháp chung, chủ yếu trong quá trình xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp vớihoàn cảnh của mình.
Riêng về vấn đề truyền thông, Phó Thủ tướng cho rằng phải xác định rõ mụctiêu, địa chỉ, đối tượng tác động và kiểm soát được; cần có sự phối hợp giữa cácngành, đặc biệt là với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong hoạt động này. Phó Thủ tướngđề nghị các địa phương cần xây dựng và nghiên cứu cách quản lý hệ thống dịch vụtư vấn, sàng lọc sơ sinh và không cho phép triển khai dịch vụ xác định giới tínhkhi sinh.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý Bộ Y tế xem xét việc phân cấp, củng cố bộ máychuyên trách công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình, tổ chức hợp lý để hoạtđộng có hiệu quả; sơ kết, rút kinh nghiệm trên tinh thần thống nhất là nên có bộmáy chuyên trách công tác này.
Phó Thủ tướng lưu ý các ngành hữu quan tập trung điều chỉnh các chính sáchvề mặt tài chính, hỗ trợ và khuyến khích các hoạt động liên quan, bảo đảm nguồnlực cho công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình.
Trong quý 1 năm 2012, Bộ Y tế phải trình xong 13 dự án, đề án đã được Thủtướng phê duyệt; làm việc với 10 tỉnh có tỷ lệ mất cân bằng giới tính cao nhấtđể giải quyết. Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Y tế rà soát lại định mức tài chínhcho công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình. Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịchcần triển khai quyết liệt Đề án “Nâng cao thể lực và tầm vóc người Việt Nam” đãđược Thủ tướng phê duyệt từ tháng 4 năm nay.
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Ytế hướng dẫn về nội dung, tư liệu phương pháp giáo dục về dân số, gia đình, giớitính trong trường phổ thông…
Các ngành, địa phương cũng cần xác định số những chỉ số tối thiểu để giámsát kết quả công việc hàng năm tại các địa phương và trong cả nước; sớm ký kếtliên tịch giữa Bộ Y tế, Mặt trận Tổ quốc, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam và vớicác ngành hữu quan để phối hợp vận động.../.
Phúc Hằng (TTXVN/Vietnam+)
