Giới phân tích nhận định, mặc dù luật nâng trần nợ công đã được thông qua, nướcMỹ tránh được nguy cơ vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử, song giới chức Mỹ vẫnchưa tìm được cách giải quyết triệt để vấn đề và việc cắt giảm mạnh chitiêu có nguy cơ đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới này vào một cuộc suy thoáikhác. Theo kế hoạch nâng trần nợ công và cắt giảm hàng nghìn tỷ USD chi tiêu ngân sáchvừa được Quốc hội phê chuẩn và được Tổng thống Barack Obama ký thành luật, banđầu Mỹ sẽ cắt giảm chi tiêu khoảng 917 tỷ USD và trong tương lai sẽ tiếp tục cắtgiảm thêm 1,5 nghìn tỷ USD nữa. Nhà kinh tế trưởng Sherry Cooper, thuộc hãng dịch vụ tài chính hàng đầu Bắc MỹBMO Capital Markets nhận xét: "Việc thắt chặt ngân sách trong tình hình hiện naycó nguy cơ đưa kinh tế Mỹ tới một cuộc suy thoái khác." Trong khi đó, nhà kinh tế trưởng Tom Porcelli của hãng RBC Capital Markets tạiNew York, Mỹ cho rằng, sự không chắc chắn xung quanh trần nợ Mỹ có thể ảnh hưởngđến đánh giá của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM) ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên, các dấu hiệu về một cuộc suy thoái mới của kinh tế Mỹ đang ngày mộttăng. Theo khảo sát vừa công bố của ISM, chỉ số quản lý mua của ngành chế tạo Mỹ trongtháng Bảy đã giảm đáng kể từ 55,3 điểm trong tháng Sáu, xuống còn 50,9 điểm, mứcthấp nhất kể từ tháng 7/2009. Còn theo ông Paul Dales, chuyên gia kinh tế của Capital Economics, trong điềukiện phải kiểm soát nợ, nước Mỹ có khả năng sẽ đi vào giai đoạn "thắt lưng buộcbụng" và điều này có thể sẽ cản trở sự phát triển. Ông Dales nói: "Mỹ đang cố gắng ổn định tình hình tài chính trong nước và hậuquả sẽ khiến nền kinh tế Mỹ chậm tăng trưởng trong một vài năm." Nhận định vấn đề này, Paul Krugman, người đạt giải Nobel kinh tế năm 2008 cũngcho rằng, luật trên sẽ gây thiệt hại cho kinh tế Mỹ vốn đang trì trệ và có thểlàm cho vấn đề thâm hụt ngân sách lâu nay thêm trầm trọng chứ không tốt hơn. Trước tiên về mặt kinh tế, kinh tế Mỹ đang trong giai đoạn trì trệ sâu và nềnkinh tế này gần như chắc chắn sẽ tiếp tục trì trệ trong năm tới và có thể kéodài đến năm 2013, nếu không muốn nói là còn kéo dài hơn. Do đó, điều tệ nhấttrong bối cảnh đó là việc cắt giảm chi tiêu của chính phủ sẽ làm cho nền kinh tếthêm trì trệ. Theo ông Krugman, việc cắt giảm chi tiêu khi nền kinh tế đang đình trệ sẽ khônggiúp cải thiện tình hình ngân sách, thậm chí còn làm xấu đi.
Một mặt, lãi suất đối với các khoản vay liên bang hiện đang rất thấp, nên việcgiảm chi tiêu sẽ không có tác dụng trong việc giảm chi phí chi trả lãi suất. Mặtkhác, việc làm cho nền kinh tế yếu hơn vào thời điểm hiện nay cũng sẽ ảnh hưởngxấu đến triển vọng dài hạn của nó và làm giảm nguồn thu trong tương lai. Phát biểu tại Nhà Trắng ngay sau khi ký ban hành luật nâng trần nợ công, Tổngthống Mỹ Barack Obama đã hối thúc các nhà lập pháp nước này tập trung hơn nữavào biện pháp tăng trưởng và tạo việc làm để đưa nền kinh tế đất nước thoát khỏitình trạng ảm đạm hiện nay. Ông Obama thừa nhận cuộc chiến nợ công kéo dài nhiều tháng qua đã cản trở sựphục hồi của kinh tế Mỹ. Giờ đây, nguy cơ nước Mỹ vỡ nợ lần đầu tiên trong lịchsử đã được đẩy lùi, vì thế ông Obama một lần nữa kêu gọi sự hợp tác thực chấthơn nữa giữa hai đảng trong Quốc hội trong tiến trình phục hồi nền kinh tế đấtnước. Tổng thống Obama nhấn mạnh, việc thông qua dự luật nâng trần nợ công chỉ là bướcđi đầu tiên trên con đường dài của tiến trình phục hồi kinh tế. Ngay sau khi Thượng Mỹ thông qua luật nâng trần nợ công vào trưa 2/8 (đêm 2/8theo giờ Việt Nam), cả hai hãng xếp hạng tín dụng quốc tế Moody's và Futch đãgiữ nguyên mức xếp hạng tín nhiệm uy tín AAA của Mỹ. Tuy nhiên, Moody's và Futchcảnh báo, họ có thể đánh tụt hạng tín dụng của Mỹ nếu kỷ luật ngân sách khôngđược siết chặt và tăng trưởng kinh tế tiếp tục xấu đi. Thị trường chứng khoán, sau khi tăng nhẹ trước thông tin các bên đạt được thỏathuận về nâng trần nợ và giảm ngân sách, đã quay đầu giảm điểm mạnh ngay sau khicác nhà đầu tư nhận được báo cáo đáng thất vọng về hoạt động sản xuất của Mỹ. Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 2,19% điểm xuống dưới 12.000 điểm và chỉ sốcông công nghiệp Nasdaq Composite giảm 2,75%, mức thấp nhất kể từ giữa tháng3/2011. Trong khi đó, tình hình kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục ảm đạm, với sự sa sút của ngànhchế tạo trong khi chi tiêu tiêu dùng vẫn không cải thiện và tỷ lệ thất nghiệpcòn cao. Bộ Thương mại Mỹ cho hay, kinh tế nước này trong quý II đã tăng trưởng 1,3% sovới cùng kỳ năm ngoái, trong khi tăng trưởng trong quý I sau khi được điều chỉnhchỉ còn 0,4% so với tính toán ban đầu là 1,9%. Các số liệu này đều thấp hơnnhiều so với dự đoán trước đó của các nhà kinh tế, gây nên tâm lý bi quan vềtình hình kinh tế Mỹ. Đặc biệt, chi tiêu tiêu dùng - đóng góp tới 70% GDP của Mỹ - đã suy yếu khi chỉtăng 0,1% trong tháng Sáu, mức tăng thấp nhất kể từ khi suy thoái chính thứcchấm dứt cách đây 2 năm./.
Nguyễn Trường (TTXVN/Vietnam+)
