Đến thập kỷ 80, trên thế giới bắt đầu xuất hiện khái niệm "siêu mẫu." Đây là thời kỳ của những người mẫu có cátxê cao và trở thành gương mặt nổi bật của những nhãn hiệu thời trang nổi tiếng.
Những phụ nữ quyền lực
Nửa sau thập kỷ 80 của thế kỷ 20, thập kỷ của sự ngông cuồng và thói quen tiêu pha phung phí là một trong những giai đoạn vẻ vang nhất của thời trang, thời kỳ hoàng kim của haute couture cung cấp các trang phục đắt tiền và tinh xảo cho cho giới thượng lưu. Đây là lúc phụ nữ Tây Âu bắt đầu chiếm lĩnh những cấp bậc cao trong kinh doanh, thu nhập của họ tăng nhanh một cách đáng kể.
Trong thời trang, đây là thập kỷ của “những trang phục quyền lực” cho “những phụ nữ quyền lực.” Và trong thời kỳ này cũng là lần đầu tiên xuất hiện khái niệm supermodel - những người mẫu nổi tiếng nhất, có thu nhập cao nhất, ở mức vài triệu đôla hàng năm.
Họ thường là những cô gái trẻ xuất thân từ những gia đình lao động rất bình thường, thậm chí là nghèo. Sau khi được phát hiện tại các cuộc thi người mẫu từ khi 17, 18 tuổi, họ nhanh chóng thành công trong con đường công danh. Khuôn mặt của các siêu mẫu xuất hiện ở khắp nơi, đặc biệt là trên trang bìa những tạp chí thời trang hàng đầu thế giới như Vogue, Elle, Harper’s Bazaar, Cosmopolitan, cũng như trong trong các bộ ảnh quảng cáo cho Chanel, Dior, Yves Saint Laurent, Versace, Giorgio Armani hay Ralph Lauren, những thương hiệu thống trị thời trang thời bấy giờ.
Linda Evangelista, Christy Turlington, Naomi Campbell được cho là “bộ ba” (“the big three”) không thể thiếu được trong buổi trình diễn thời trang của một thương hiệu đẳng cấp. Trong “bộ năm” các siêu mẫu chính thức còn có Cindy Crawford – “cô gái Mỹ” với khoảng 400 bìa tạp chí thời trang và là người mẫu đầu tiên ký hợp đồng đặc quyền lớn trong nhiều năm liền với một hãng mỹ phẩm (Revlon), mở con đường mới đến tài sản sáu số 0 cho các người mẫu về sau.
Nhân tiện đây cũng cần phải nhấn mạnh rằng số tiền một người mẫu nhận được nhờ những hợp đồng mỹ phẩm lớn hơn tiền cátxê cho việc tham gia trình diễn thời trang rất nhiều, nhất là khi họ ký hợp đồng đặc quyền với một thương hiệu lớn. Còn việc được chọn thực hiện một chùm ảnh thời trang, thậm chí là cho những tạp chí có tiếng tăm như Vogue, chỉ mang tính chất làm nổi danh tiếng của họ, nhằm gây sự chú ý để hướng đến một hợp đồng được giá.
Tuy vậy, số trang bìa của Vogue, hay số lượng show thời trang người mẫu mở màn vẫn là một trong những thước đo mức độ thành công trong nghề làm mẫu. Người mẫu cuối cùng trong nhóm “big five” là Claudia Schiffer - người mẫu tóc vàng gốc Đức, “cục cưng” của Karl Lagerfeld, nhờ đó mà nhiều năm liền là khuôn mặt của Chanel.
Thập kỷ 80 cũng là lúc người mẫu được xem như “nàng thơ” của các nhà nhiếp ảnh nổi tiếng, hay của các nhà thiết kế mốt. Trong số những khuôn mặt hàng đầu của thập kỷ phải kể đến Tatjana Patiz, người mẫu yêu thích của Peter Lindbergh; Helena Christensen, cô người mẫu Đan Mạch (đã xuất hiện trên video clip “Wicked game” của Chris Isaak chỉ trong một chiếc quần lót vải bông trắng) sau này trở thành nhiếp ảnh gia, Stephanie Seymour là người mẫu yêu thích của Avedon.
Veronica Webb và Naomi Campbell được Azzedine Alaia coi như con gái. Nadja Auerman, cô gái tóc vàng người Đức được coi là chủ nhân của cặp chân dài nhất mọi thời đại, là khuôn mặt của Versace và cũng là người mẫu được Karl Lagerfeld chiều chuộng, có lẽ một phần do xuất thân gốc Đức của cô. Kristen McMenamy với khuôn mặt xương xẩu và vẻ đẹp androgyny, là người mẫu yêu thích của Helmut Newton. Tuy 47 tuổi nhưng cô đã có sự trở lại tuyệt vời trên trang bìa của Dazed and Confused và Vogue Italia, quảng cáo cho Lanvin hay các chùm ảnh thời trang cho các tạp chí thời trang nổi tiếng.
Tất nhiên, mỗi thập kỷ lại có những gương mặt tiêu biểu, đại diện cho thời trang thế giới, đặc biệt là những năm 60, khi “cuộc cách mạnh trẻ” làm đảo lộn cuộc sống, văn hóa và xã hội của Mỹ và châu Âu. Trước tiên phải kể đến Twiggy, người mẫu tuổi teen nổi tiếng đầu tiên trên thế giới (năm 18 tuổi cô đã nhận danh hiệu “khuôn mặt của năm 1966”) đồng thời cũng là người khởi xướng trường phái người dây “không giới tính.”
Cùng thời với người mẫu người Anh còn có Peggy Moffitt, người Mỹ, tên tuổi gắn liền với nhà thiết kế mốt nổi tiếng từ California Rudi Gernreich, nhất là với bộ đồ tắm “monokini” không có áo che ngực. Ngoài ra, còn phải kể đến Veruschka von Lehndorff với xuất thân từ một gia đình quý tộc giàu và là một trong những người mẫu có mức cát xê 10.000 đôla Mỹ cho một ngày làm việc.
Rất sexy, vẻ đẹp của Veruschka ngược hẳn lại với vẻ đẹp “chưa dậy thì” của Twiggy. Năm phút và câu thoại duy nhất “Vâng, em ở đây” (Here I am) trong phim “Blow-up” của đạo diễn Michelangelo Antonioni đã đem lại cho cô người mẫu này một chỗ đứng nổi bật trong thế giới thời trang và văn hóa pop. Trong phim, Veruschka đóng vai chính mình, bên cạnh đó, còn có sự tham gia của Peggy Moffitt, Jane Birkin, Vanessa Redgrave. Tạp chí Premiere thậm chí đã gọi màn diễn của cô là “khoảnh khắc sexy nhất của điện ảnh.”
Siêu mẫu
Nhắc đến thế hệ siêu mẫu của thập kỷ 80 tức là nói đến vẻ đẹp siêu phàm, không tưởng, nhưng rất đa dạng và đầy cá tính đặc sắc của các người mẫu. Họ là những khuôn mặt được đám đông nhận ra ngay lập tức, là những ngôi sao mới của thời trang, là một hiện tượng trong văn hóa pop.
Đây là lần đầu tiên những người mẫu giành được vị trí, tiền bạc và tiếng tăm, những thứ vốn vẫn dành cho các minh tinh màn bạc hay các tài tử điện ảnh và ca sỹ nhạc rock (những người thường là bạn trai của họ).
Đã có lúc thời trang tin rằng đây là những người có khả năng tạo nên những hình mẫu cho phụ nữ hiện đại. Phải đến đầu những năm 90, khủng hoảng kinh tế của Mỹ và châu Âu mới làm cho tất cả những gì gắn với khái niệm “siêu” trở nên kệch cỡm. Thời trang làm quen với “grunge” và “heroine chic.” “Waif” - những cô gái gầy gò, đôi mắt buồn bã thâm quầng bắt đầu được để ý đến.
Trong số những “waifs” nổi tiếng nhất phải kể đến Shalom Harlem, Amber Valleta, Erin O’Connor và tất nhiên là người khởi xướng cho trường phái mới Kate Moss. Để tiện cho các thế hệ mai sau khi nhắc đến thời trang, người ta thống nhất rằng Kate Moss, với khuôn mặt “trẻ mồ côi,” thái cực đối lập với vẻ đẹp lộng lẫy của các siêu mẫu thời trang đàn chị, là người đã chính thức kết thúc giai đoạn “siêu” trong thời trang.
Nhiều người vẫn gọi cô gái người Anh mặt đầy tàn nhang và nhiều tai tiếng này là “siêu mẫu cuối cùng.” Sau hiện tượng Kate Moss, từ “siêu mẫu” thường chỉ được báo chí địa phương dùng để gọi những người mẫu nổi tiếng “cục bộ,” những cuộc thi tài năng châu lục hay quốc tế mà ngoài tính giải trí ra thì không mang ý nghĩa gì lớn lao cho thời trang thế giới.
Ngoài Kate Moss, danh hiệu “siêu mẫu” còn được gắn với Gisele Bundchen, người mẫu quốc tịch Brazil có công đem lại danh tiếng cho tổ quốc mình trên bản đồ thời trang thế giới. Đồng thời, theo tạp chí Forbes, cô cũng là người mẫu được trả tiền thù lao cao nhất thế giới. John Casablancas, từng là người điều hành công ty người mẫu Elite đã gọi cô là “một vỏ người trống rỗng, một con người hư vô, không đem lại cho loài người bất cứ giá trị nào cả. Nhưng cô ấy là một người mẫu rất tuyệt” - ông ta thừa nhận.
Khó có thể kể hết những kỷ lục mà Gisele đã lập được trong thời trang. Hơn 500 lần xuất hiện trên trang bìa của các tạp chí thời trang, văn hóa, xã hội, quảng cáo cho các hãng thời trang tầm cỡ, từ Christian Dior, Balenciaga, Givenchy đến các nhãn hiệu bình dân như ZARA, C&A hay hãng mỹ phẩm Nivea.
Ngoài danh hiệu Người mẫu số một mọi thời đại (do Models.com bình chọn), Ngôi sao lớn nhất của thời trang (do tờ Independent tặng) hay một trong những người mẫu giàu nhất thế giới (chỉ riêng trong năm 2007, tài sản của cô đã tăng hơn trước đến 33 triệu đôla), Gisele còn trở thành khuôn mẫu cho cả một thế hệ các cô gái Brazil mơ ước đạt được tiền tài và danh vọng trên trường thời trang thế giới.
“Siêu cơ thể” thế hệ mới
Bắt đầu từ thập kỷ 90, việc tìm kiếm những khuôn mặt mới hoàn toàn nằm trong tay một vài công ty người mẫu có tiếng. Ngoài những công ty lâu đời như Elite và Ford Models, phải kể đến Wilhelmina, Woman, IMG hay Next Models. Đây là lúc khái niệm “toàn cầu hóa” bắt đầu gặm nhấm thời trang và xâm chiếm thế giới người mẫu nói riêng.
Thời trang cần những khuôn mặt mới, những vẻ đẹp lạ. “Đội quân” các cô gái da trắng rất trẻ từ Đông Âu, những “siêu cơ thể” đến từ Brazil đã làm thay đổi cơ chế guồng máy tìm kiếm và lăng xê người mẫu. Người mẫu ngày càng trẻ hơn, ngày càng gầy hơn và để có thể gầy một cách “tự nhiên,” thời trang đòi hỏi tuổi của người mẫu lại càng phải thấp hơn. Cũng vì thế mà tuổi nghề trung bình của người mẫu càng ngày càng ngắn lại. Gầy trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng nhất của công nghiệp sắc đẹp.
Kasia Struss - người mẫu 23 tuổi, cao 179cm và nặng 52kg của Ba Lan từng bị từ chối tham gia show diễn của Tommy Hilfiger tại New York vì lý do quá gầy. Nhưng ba năm gần đây, người ta lại bắt đầu nhắc đến tên của Kasia (Struss là gọi tắt họ của cô - Strusinska, quá dài và khó phát âm), sau khi cô được Marc Jacobs casting để tham dự show của Louis Vuitton.
Cùng với tuần lễ thời trang Paris, Kasia còn xuất hiện trên sàn diễn của Miu Miu. Sau mùa diễn Xuân Hè năm đó, Kasia trở thành một trong những người mẫu bận rộn nhất trong các tuần lễ thời trang thế giới. Điều đáng chú ý là người ta đồng ý để cô người mẫu này thi đỗ tốt nghiệp phổ thông trước khi lên đường chinh phục Paris. Kasia gầy một cách tự nhiên, cơ thể cô ấy như thế - người đại diện của cô nói với báo chí Ba Lan (và đây cũng là lời giải thích của Twiggy - người mẫu “người dây” đầu tiên của thế giới từ những năm 60 khi cô nói về cơ thể của mình).
Những người mẫu Đông Âu - trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến Natalia Vodianova, Natasha Poly, Sasha Pivovarova (Nga), Anja Rubik (gốc Ba Lan) và Carmen Kass (gốc Estonia) được ví như những “người máy tóc vàng vô hồn,” những “mắc áo tuyệt hảo” không thể hiện bất cứ một tình cảm nào là những người thống lĩnh sàn diễn thời trang trong thời gian dài.
Một trường hợp đặc biệt khác phải kể đến nữa là Malgosia Bela, khuôn mặt của Chloé trong nhiều năm gần đây và đồng thời là người mẫu yêu thích của nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Mỹ Richard Avedon. Thành công lớn đến với Malgosia khá bất ngờ, năm cô đã 29 tuổi, khi Malgosia đã không còn hy vọng sẽ tiếp tục được “sự nghiệp” người mẫu thời trang. Đó là sau khi cô tham gia diễn vai chính của một bộ phim nghệ thuật Ba Lan.
Malgosia “diễn viên” không dành được sự chú ý đặc biệt của giới điện ảnh, nhưng Malgosia “người mẫu” ngay lập tức đã xuất hiện trở lại trên các trang báo của Vogue và nhận được các hợp đồng quảng cáo mới, tuy vẫn vắng mặt trên sàn diễn của các show thời trang.
Số báo tháng bảy năm kia của Vogue phiên bản Ý được gọi là “đen tuyền” vì tất cả các người mẫu xuất hiện trên trang báo đều là người mẫu da đen. Tyra Banks, Naomi Campbell, Veronica Webb, Alek Wek, Iman - những tên tuổi nổi tiếng trong lịch sử thời trang cùng hiện diện với Liya Kebede, Chanel Iman, Sessilee Lopez, Jourdan Dunn - những người mẫu da màu trẻ đã có những thành công đáng kể trên sàn diễn, hoặc Hollis, Sonja, Lily Taylor, những khuôn mặt đang chờ được phát hiện.
Carla Sozzani, bà tổng biên tập người Ý của Vogue là người đầu tiên có những phản ứng tích cực với vấn đề nhạy cảm mà từ trước đến nay thời trang vẫn né tránh. Sau sự kiện này, làn da một màu đã chế ngự trên hầu hết các sàn diễn từ New York, Paris, Tokyo và Milan, trên các tạp chí thời trang và nhất là các trang quảng cáo cho các thương hiệu từ lớn đến nhỏ. Điều trớ trêu là bên cạnh những bức ảnh của các người mẫu da đen là những trang quảng cáo với những khuôn mặt hoàn toàn trắng.
Sẽ còn phải đến một vài thập kỷ nữa để “toàn cầu hóa” mang theo nghĩa “nhiều màu,” không chỉ trên sàn diễn hay trang bìa báo chí mà nhất là trong các bức ảnh quảng cáo - mảnh đất đắt giá nhất của nghề người mẫu thời trang./.
Kỳ 1: Thế giới người mẫu - Đằng sau ánh đèn sân khấu
Những phụ nữ quyền lực
Nửa sau thập kỷ 80 của thế kỷ 20, thập kỷ của sự ngông cuồng và thói quen tiêu pha phung phí là một trong những giai đoạn vẻ vang nhất của thời trang, thời kỳ hoàng kim của haute couture cung cấp các trang phục đắt tiền và tinh xảo cho cho giới thượng lưu. Đây là lúc phụ nữ Tây Âu bắt đầu chiếm lĩnh những cấp bậc cao trong kinh doanh, thu nhập của họ tăng nhanh một cách đáng kể.
Trong thời trang, đây là thập kỷ của “những trang phục quyền lực” cho “những phụ nữ quyền lực.” Và trong thời kỳ này cũng là lần đầu tiên xuất hiện khái niệm supermodel - những người mẫu nổi tiếng nhất, có thu nhập cao nhất, ở mức vài triệu đôla hàng năm.
Họ thường là những cô gái trẻ xuất thân từ những gia đình lao động rất bình thường, thậm chí là nghèo. Sau khi được phát hiện tại các cuộc thi người mẫu từ khi 17, 18 tuổi, họ nhanh chóng thành công trong con đường công danh. Khuôn mặt của các siêu mẫu xuất hiện ở khắp nơi, đặc biệt là trên trang bìa những tạp chí thời trang hàng đầu thế giới như Vogue, Elle, Harper’s Bazaar, Cosmopolitan, cũng như trong trong các bộ ảnh quảng cáo cho Chanel, Dior, Yves Saint Laurent, Versace, Giorgio Armani hay Ralph Lauren, những thương hiệu thống trị thời trang thời bấy giờ.
Linda Evangelista, Christy Turlington, Naomi Campbell được cho là “bộ ba” (“the big three”) không thể thiếu được trong buổi trình diễn thời trang của một thương hiệu đẳng cấp. Trong “bộ năm” các siêu mẫu chính thức còn có Cindy Crawford – “cô gái Mỹ” với khoảng 400 bìa tạp chí thời trang và là người mẫu đầu tiên ký hợp đồng đặc quyền lớn trong nhiều năm liền với một hãng mỹ phẩm (Revlon), mở con đường mới đến tài sản sáu số 0 cho các người mẫu về sau.
Nhân tiện đây cũng cần phải nhấn mạnh rằng số tiền một người mẫu nhận được nhờ những hợp đồng mỹ phẩm lớn hơn tiền cátxê cho việc tham gia trình diễn thời trang rất nhiều, nhất là khi họ ký hợp đồng đặc quyền với một thương hiệu lớn. Còn việc được chọn thực hiện một chùm ảnh thời trang, thậm chí là cho những tạp chí có tiếng tăm như Vogue, chỉ mang tính chất làm nổi danh tiếng của họ, nhằm gây sự chú ý để hướng đến một hợp đồng được giá.
Tuy vậy, số trang bìa của Vogue, hay số lượng show thời trang người mẫu mở màn vẫn là một trong những thước đo mức độ thành công trong nghề làm mẫu. Người mẫu cuối cùng trong nhóm “big five” là Claudia Schiffer - người mẫu tóc vàng gốc Đức, “cục cưng” của Karl Lagerfeld, nhờ đó mà nhiều năm liền là khuôn mặt của Chanel.
Thập kỷ 80 cũng là lúc người mẫu được xem như “nàng thơ” của các nhà nhiếp ảnh nổi tiếng, hay của các nhà thiết kế mốt. Trong số những khuôn mặt hàng đầu của thập kỷ phải kể đến Tatjana Patiz, người mẫu yêu thích của Peter Lindbergh; Helena Christensen, cô người mẫu Đan Mạch (đã xuất hiện trên video clip “Wicked game” của Chris Isaak chỉ trong một chiếc quần lót vải bông trắng) sau này trở thành nhiếp ảnh gia, Stephanie Seymour là người mẫu yêu thích của Avedon.
Veronica Webb và Naomi Campbell được Azzedine Alaia coi như con gái. Nadja Auerman, cô gái tóc vàng người Đức được coi là chủ nhân của cặp chân dài nhất mọi thời đại, là khuôn mặt của Versace và cũng là người mẫu được Karl Lagerfeld chiều chuộng, có lẽ một phần do xuất thân gốc Đức của cô. Kristen McMenamy với khuôn mặt xương xẩu và vẻ đẹp androgyny, là người mẫu yêu thích của Helmut Newton. Tuy 47 tuổi nhưng cô đã có sự trở lại tuyệt vời trên trang bìa của Dazed and Confused và Vogue Italia, quảng cáo cho Lanvin hay các chùm ảnh thời trang cho các tạp chí thời trang nổi tiếng.
Tất nhiên, mỗi thập kỷ lại có những gương mặt tiêu biểu, đại diện cho thời trang thế giới, đặc biệt là những năm 60, khi “cuộc cách mạnh trẻ” làm đảo lộn cuộc sống, văn hóa và xã hội của Mỹ và châu Âu. Trước tiên phải kể đến Twiggy, người mẫu tuổi teen nổi tiếng đầu tiên trên thế giới (năm 18 tuổi cô đã nhận danh hiệu “khuôn mặt của năm 1966”) đồng thời cũng là người khởi xướng trường phái người dây “không giới tính.”
Cùng thời với người mẫu người Anh còn có Peggy Moffitt, người Mỹ, tên tuổi gắn liền với nhà thiết kế mốt nổi tiếng từ California Rudi Gernreich, nhất là với bộ đồ tắm “monokini” không có áo che ngực. Ngoài ra, còn phải kể đến Veruschka von Lehndorff với xuất thân từ một gia đình quý tộc giàu và là một trong những người mẫu có mức cát xê 10.000 đôla Mỹ cho một ngày làm việc.
Rất sexy, vẻ đẹp của Veruschka ngược hẳn lại với vẻ đẹp “chưa dậy thì” của Twiggy. Năm phút và câu thoại duy nhất “Vâng, em ở đây” (Here I am) trong phim “Blow-up” của đạo diễn Michelangelo Antonioni đã đem lại cho cô người mẫu này một chỗ đứng nổi bật trong thế giới thời trang và văn hóa pop. Trong phim, Veruschka đóng vai chính mình, bên cạnh đó, còn có sự tham gia của Peggy Moffitt, Jane Birkin, Vanessa Redgrave. Tạp chí Premiere thậm chí đã gọi màn diễn của cô là “khoảnh khắc sexy nhất của điện ảnh.”
Siêu mẫu
Nhắc đến thế hệ siêu mẫu của thập kỷ 80 tức là nói đến vẻ đẹp siêu phàm, không tưởng, nhưng rất đa dạng và đầy cá tính đặc sắc của các người mẫu. Họ là những khuôn mặt được đám đông nhận ra ngay lập tức, là những ngôi sao mới của thời trang, là một hiện tượng trong văn hóa pop.
Đây là lần đầu tiên những người mẫu giành được vị trí, tiền bạc và tiếng tăm, những thứ vốn vẫn dành cho các minh tinh màn bạc hay các tài tử điện ảnh và ca sỹ nhạc rock (những người thường là bạn trai của họ).
Đã có lúc thời trang tin rằng đây là những người có khả năng tạo nên những hình mẫu cho phụ nữ hiện đại. Phải đến đầu những năm 90, khủng hoảng kinh tế của Mỹ và châu Âu mới làm cho tất cả những gì gắn với khái niệm “siêu” trở nên kệch cỡm. Thời trang làm quen với “grunge” và “heroine chic.” “Waif” - những cô gái gầy gò, đôi mắt buồn bã thâm quầng bắt đầu được để ý đến.
Trong số những “waifs” nổi tiếng nhất phải kể đến Shalom Harlem, Amber Valleta, Erin O’Connor và tất nhiên là người khởi xướng cho trường phái mới Kate Moss. Để tiện cho các thế hệ mai sau khi nhắc đến thời trang, người ta thống nhất rằng Kate Moss, với khuôn mặt “trẻ mồ côi,” thái cực đối lập với vẻ đẹp lộng lẫy của các siêu mẫu thời trang đàn chị, là người đã chính thức kết thúc giai đoạn “siêu” trong thời trang.
Nhiều người vẫn gọi cô gái người Anh mặt đầy tàn nhang và nhiều tai tiếng này là “siêu mẫu cuối cùng.” Sau hiện tượng Kate Moss, từ “siêu mẫu” thường chỉ được báo chí địa phương dùng để gọi những người mẫu nổi tiếng “cục bộ,” những cuộc thi tài năng châu lục hay quốc tế mà ngoài tính giải trí ra thì không mang ý nghĩa gì lớn lao cho thời trang thế giới.
Ngoài Kate Moss, danh hiệu “siêu mẫu” còn được gắn với Gisele Bundchen, người mẫu quốc tịch Brazil có công đem lại danh tiếng cho tổ quốc mình trên bản đồ thời trang thế giới. Đồng thời, theo tạp chí Forbes, cô cũng là người mẫu được trả tiền thù lao cao nhất thế giới. John Casablancas, từng là người điều hành công ty người mẫu Elite đã gọi cô là “một vỏ người trống rỗng, một con người hư vô, không đem lại cho loài người bất cứ giá trị nào cả. Nhưng cô ấy là một người mẫu rất tuyệt” - ông ta thừa nhận.
Khó có thể kể hết những kỷ lục mà Gisele đã lập được trong thời trang. Hơn 500 lần xuất hiện trên trang bìa của các tạp chí thời trang, văn hóa, xã hội, quảng cáo cho các hãng thời trang tầm cỡ, từ Christian Dior, Balenciaga, Givenchy đến các nhãn hiệu bình dân như ZARA, C&A hay hãng mỹ phẩm Nivea.
Ngoài danh hiệu Người mẫu số một mọi thời đại (do Models.com bình chọn), Ngôi sao lớn nhất của thời trang (do tờ Independent tặng) hay một trong những người mẫu giàu nhất thế giới (chỉ riêng trong năm 2007, tài sản của cô đã tăng hơn trước đến 33 triệu đôla), Gisele còn trở thành khuôn mẫu cho cả một thế hệ các cô gái Brazil mơ ước đạt được tiền tài và danh vọng trên trường thời trang thế giới.
“Siêu cơ thể” thế hệ mới
Bắt đầu từ thập kỷ 90, việc tìm kiếm những khuôn mặt mới hoàn toàn nằm trong tay một vài công ty người mẫu có tiếng. Ngoài những công ty lâu đời như Elite và Ford Models, phải kể đến Wilhelmina, Woman, IMG hay Next Models. Đây là lúc khái niệm “toàn cầu hóa” bắt đầu gặm nhấm thời trang và xâm chiếm thế giới người mẫu nói riêng.
Thời trang cần những khuôn mặt mới, những vẻ đẹp lạ. “Đội quân” các cô gái da trắng rất trẻ từ Đông Âu, những “siêu cơ thể” đến từ Brazil đã làm thay đổi cơ chế guồng máy tìm kiếm và lăng xê người mẫu. Người mẫu ngày càng trẻ hơn, ngày càng gầy hơn và để có thể gầy một cách “tự nhiên,” thời trang đòi hỏi tuổi của người mẫu lại càng phải thấp hơn. Cũng vì thế mà tuổi nghề trung bình của người mẫu càng ngày càng ngắn lại. Gầy trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng nhất của công nghiệp sắc đẹp.
Kasia Struss - người mẫu 23 tuổi, cao 179cm và nặng 52kg của Ba Lan từng bị từ chối tham gia show diễn của Tommy Hilfiger tại New York vì lý do quá gầy. Nhưng ba năm gần đây, người ta lại bắt đầu nhắc đến tên của Kasia (Struss là gọi tắt họ của cô - Strusinska, quá dài và khó phát âm), sau khi cô được Marc Jacobs casting để tham dự show của Louis Vuitton.
Cùng với tuần lễ thời trang Paris, Kasia còn xuất hiện trên sàn diễn của Miu Miu. Sau mùa diễn Xuân Hè năm đó, Kasia trở thành một trong những người mẫu bận rộn nhất trong các tuần lễ thời trang thế giới. Điều đáng chú ý là người ta đồng ý để cô người mẫu này thi đỗ tốt nghiệp phổ thông trước khi lên đường chinh phục Paris. Kasia gầy một cách tự nhiên, cơ thể cô ấy như thế - người đại diện của cô nói với báo chí Ba Lan (và đây cũng là lời giải thích của Twiggy - người mẫu “người dây” đầu tiên của thế giới từ những năm 60 khi cô nói về cơ thể của mình).
Những người mẫu Đông Âu - trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến Natalia Vodianova, Natasha Poly, Sasha Pivovarova (Nga), Anja Rubik (gốc Ba Lan) và Carmen Kass (gốc Estonia) được ví như những “người máy tóc vàng vô hồn,” những “mắc áo tuyệt hảo” không thể hiện bất cứ một tình cảm nào là những người thống lĩnh sàn diễn thời trang trong thời gian dài.
Một trường hợp đặc biệt khác phải kể đến nữa là Malgosia Bela, khuôn mặt của Chloé trong nhiều năm gần đây và đồng thời là người mẫu yêu thích của nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Mỹ Richard Avedon. Thành công lớn đến với Malgosia khá bất ngờ, năm cô đã 29 tuổi, khi Malgosia đã không còn hy vọng sẽ tiếp tục được “sự nghiệp” người mẫu thời trang. Đó là sau khi cô tham gia diễn vai chính của một bộ phim nghệ thuật Ba Lan.
Malgosia “diễn viên” không dành được sự chú ý đặc biệt của giới điện ảnh, nhưng Malgosia “người mẫu” ngay lập tức đã xuất hiện trở lại trên các trang báo của Vogue và nhận được các hợp đồng quảng cáo mới, tuy vẫn vắng mặt trên sàn diễn của các show thời trang.
Số báo tháng bảy năm kia của Vogue phiên bản Ý được gọi là “đen tuyền” vì tất cả các người mẫu xuất hiện trên trang báo đều là người mẫu da đen. Tyra Banks, Naomi Campbell, Veronica Webb, Alek Wek, Iman - những tên tuổi nổi tiếng trong lịch sử thời trang cùng hiện diện với Liya Kebede, Chanel Iman, Sessilee Lopez, Jourdan Dunn - những người mẫu da màu trẻ đã có những thành công đáng kể trên sàn diễn, hoặc Hollis, Sonja, Lily Taylor, những khuôn mặt đang chờ được phát hiện.
Carla Sozzani, bà tổng biên tập người Ý của Vogue là người đầu tiên có những phản ứng tích cực với vấn đề nhạy cảm mà từ trước đến nay thời trang vẫn né tránh. Sau sự kiện này, làn da một màu đã chế ngự trên hầu hết các sàn diễn từ New York, Paris, Tokyo và Milan, trên các tạp chí thời trang và nhất là các trang quảng cáo cho các thương hiệu từ lớn đến nhỏ. Điều trớ trêu là bên cạnh những bức ảnh của các người mẫu da đen là những trang quảng cáo với những khuôn mặt hoàn toàn trắng.
Sẽ còn phải đến một vài thập kỷ nữa để “toàn cầu hóa” mang theo nghĩa “nhiều màu,” không chỉ trên sàn diễn hay trang bìa báo chí mà nhất là trong các bức ảnh quảng cáo - mảnh đất đắt giá nhất của nghề người mẫu thời trang./.
Kỳ 1: Thế giới người mẫu - Đằng sau ánh đèn sân khấu
(Đẹp/Vietnam+)
