Ngoại trưởng Israel Eli Cohen. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, Ngoại trưởng Israel Eli Cohen ngày 25/6 bày tỏ thái độ “rất lạc quan” về triển vọng bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia trước tháng 3/2024.
Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Cohen nêu rõ: “Israel chú trọng thúc đẩy thỏa thuận hòa bình với Saudi Arabia… Thỏa thuận này có thể đạt được… Riyadh cũng quan tâm đến mục tiêu này.”
Nhà ngoại giao Israel cũng tiết lộ về những cuộc đàm phán thông qua một số kênh, trong đó kênh chính thức là vai trò trung gian của Mỹ.
[Mỹ sẽ có đại sứ thúc đẩy Israel-Saudi Arabia bình thường hóa quan hệ]
Theo Ngoại trưởng Cohen, thỏa thuận Israel-Saudi Arabia sẽ liên quan tới một số quốc gia khác và sẽ không sử dụng lại tên gọi “Hiệp định Abraham.”
Quan chức này cũng cho rằng một khi Israel và Saudi Arabia bình thường hóa quan hệ ngoại giao thì nhiều quốc gia Arab và Hồi giáo khác cũng sẽ tiếp bước Riyadh.
Theo ước tính của chính quyền Israel, cơ hội bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia sẽ đến trước tháng 3/2024 bởi mọi việc diễn ra sau thời điểm đó sẽ khó khăn hơn do Mỹ phải tập trung toàn bộ cho cuộc bầu cử tổng thống nước này vào cuối năm.
Trước đó, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật lưỡng đảng về việc bổ nhiệm một đại sứ với nhiệm vụ giúp thúc đẩy tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các nước láng giềng Arab, đặc biệt là Saudi Arabia.
Mỹ đã tăng cường thúc đẩy quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel sau những thành công của Hiệp định Abraham - sáng kiến do cựu Tổng thống Donald Trump đưa ra nhằm thuyết phục các nước Arab công nhận Nhà nước Do Thái.
Từ lâu, Israel và Saudi Arabia đã duy trì liên lạc thường xuyên ở cấp độ không chính thức, song Riyadh vẫn từ chối công nhận Israel liên quan đến cuộc xung đột ở khu vực Trung Đông.
Trước đó, ngày 13/6, ông Fahad Nazer, người phát ngôn Đại sứ quán Saudi Arabia tại Mỹ tuyên bố nước này sẽ không bình thường hóa quan hệ với Israel cho đến khi một nhà nước Palestine được thành lập.
Người phát ngôn Fahad Nazer nhấn mạnh lập trường của Saudi Arabia về cuộc xung đột Israel-Palestine trong nhiều năm qua rất rõ ràng và nhất quán.
Ngoại trưởng Saudi Arabia, ông Faisal bin Farhan, cũng khẳng định việc bình thường hóa quan hệ với Israel phụ thuộc vào giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel-Palestine.
Sau khi ký một loạt thỏa thuận Abraham về bình thường hóa quan hệ với 4 quốc gia Arab Hồi giáo, Israel hy vọng sẽ tiếp tục phát triển đà quan hệ này với Saudi Arabia - quốc gia được coi là “anh cả” trong thế giới Arab Hồi giáo.
Đầu năm 2020, Israel đã lần đầu tiên cho phép công dân nước này tới Saudi Arabia trong một số trường hợp gồm đi hành hương và đi tham dự cuộc họp hoặc tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Với trường hợp vì lý do công việc, thời gian lưu lại Saudi Arabia có thể lên tới 90 ngày. Tuy nhiên, người dân Israel muốn tới Saudi Arabia vẫn cần có thư mời và sự đồng ý từ phía nhà chức trách Saudi Arabia.
Năm 2019, Saudi Arabia và Israel thâm chí còn có các cuộc họp bí mật ở Washington và London với sự trung gian của một đối tác châu Âu, và đạt được thỏa thuận bí mật trị giá 250 triệu USD, theo đó phía Tel Aviv chuyển giao hệ thống công nghệ do thám cho Riyadh.
Cũng trong 2019, Saudi Arabia còn mua các hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt của Israel để phòng vệ./.
