Đến nay, Việt Nam vẫn chưa có khung pháp lý cho loại hình đầu tư tài sản số mặc dù các hoạt động mua-bán, giao dịch tài sản số trong nước vẫn đang diễn ra rất sôi động và thông qua các sàn quốc tế hoặc hình thức thỏa thuận trực tiếp. Điều này tiềm ẩn những rủi ro về rửa tiền cũng như gây ra nhiều thất thoát cho nền kinh tế.
Trước những đòi hỏi thực tiễn đó, ngày 28/3, Công ty Cổ phần Công nghệ số SSI (SSI Digital) tổ chức Diễn đàn Tài sản số 2024 nhằm nhận diện cơ hội và thách thức về tài sản số, tạo kết nối trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm tiếp cận, quản lý, quản trị rủi ro loại hình đầu tư tài sản số trong nước và trên thế giới.
Tài sản số đặt ra những vấn đề chưa từng có đối với cơ quan quản lý
Đây là sự kiện về Tài sản số có quy mô lớn và quy tụ được nhiều chuyên gia công nghệ, tài chính, startup tài sản số và đặc biệt có sự tham gia của đại diện OKX-Sàn giao dịch tiền mã hóa (Top 4 thế giới).
Theo Boston Consulting Group, tổng giá trị tài sản số trong năm 2030 dự kiến sẽ lên tới 16.000 tỷ USD, chiếm 10% GDP toàn cầu. Trong đó Việt Nam đứng thứ 3 thế giới về giao dịch tiền số, chỉ sau Ấn Độ và Mỹ với gần 26 triệu người sở hữu tiền ảo (theo Crypto Crunch App).
Sự phổ biến nhanh chóng về tài sản số đã và đang đặt ra những vấn đề chưa từng có đối với các tiêu chuẩn, quy định về tài sản, thị trường tài chính, thuế và yêu cầu quản lý kiểm soát rủi ro. Ngày 23/2/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định 194/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xám của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF).
Tại quyết định trên, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đánh giá rủi ro về rửa tiền trong kinh doanh casino, trò chơi có thưởng và tài sản số, hoàn thành vào tháng 9/2024. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính được giao xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh tài sản số và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản này, hoàn thành trong tháng 5/2025.
Tại Diễn đàn Tài sản số 2024, nhiều ý kiến, tham luận với góc nhìn đa chiều đa phương diện đã được đưa ra trong 3 phiên thảo luận với các nội dung: Cuộc cách mạng công nghệ số lần thứ 4; Tổng quan về Tài sản số, tác động và đóng góp của ngành công nghệ nói chung và tài sản số nói riêng đối với nền kinh tế số và kinh tế quốc gia; Giải pháp tạo môi trường kinh doanh công bằng thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong ngành tài sản số; Thách thức và Cơ hội cho các Startup tài sản số và An toàn và bảo vệ tài sản số.
Tại đây, ông Macolm Wright, Giám đốc Pháp chế Tuân thủ Toàn cầu OKX đã chia sẻ về chiến lược và kinh nghiệm quản lý tài sản số, bao gồm cả Tiêu chuẩn toàn cầu về chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CTF), bảo vệ tài sản người dùng, kinh nghiệm với sandbox (công nghệ tăng cường tính bảo mật, ngăn chặn phần mềm độc hại), cấp phép và tuân thủ báo cáo.
Trên cơ sở đó, ông Trần Đắc Trung, đại diện Ban quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, nhấn mạnh việc định hình những cơ hội và thách thức do tài sản số mang lại, từ đó tạo ra luật chơi, khuôn khổ cho loại tài sản này là đòi hỏi khách quan và cấp thiết. Nếu phát triển và khai thác tốt các nền tảng giao dịch tài sản số, Việt Nam không chỉ có thể tăng thu cho ngân sách Nhà nước, ngăn chặn thất thoát các nguồn lực về tài chính và trí tuệ ra nước ngoài mà còn thúc đẩy môi trường đổi mới sáng tạo thuận lợi, khuyến khích các sản phẩm, dịch vụ công nghệ mới ra đời, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Theo ông Trung, đây là một nhiệm vụ không hề dễ dàng và để thành công, cần có sự tham gia của tất cả các bên, từ cơ quan quản lý Nhà nước đến các doanh nghiệp và nhà khoa học, chuyên gia công nghệ.
“Diễn đàn ngày hôm nay chính là một cơ hội tốt để chúng ta có thể cùng nhau trao đổi, hướng đến lời giải phù hợp cho bài toán này” ông Trung nói.
Nhấn mạnh thêm về điều này, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch SSI Digital cho rằng thời điểm này rất cần xây dựng một môi trường đầu tư an toàn và minh bạch, đây là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Các diễn giả đã cùng trao đổi và đề xuất với Chính phủ xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản số, phù hợp với xu thế chung của thế giới và nhu cầu của thị trường. Khuôn khổ pháp lý ra đời sẽ giảm thiểu các rủi ro an ninh tiền tệ, khi các dòng tiền đầu tư được kiểm soát chặt chẽ và minh bạch, từ đó góp phần tăng cường tài chính quốc gia, tăng nguồn thu ngân sách thông qua kiểm soát thuế cũng như giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư.
“Chính phủ cần sớm xây dựng khung pháp lý kiểm soát giao dịch tài sản số thúc đẩy kiến tạo môi trường phát triển các doanh nghiệp công nghệ tại Việt Nam, phát triển các ứng dụng blockchain và dịch vụ kỹ thuật. Điều này giúp giữ lại tài năng trong nước, tránh chảy máu chất xám, giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài,” ông Hưng nói.
Nhìn chung, tất cả các đại diện đều thống nhất, tài sản số là một vấn đề phức tạp, có tiềm ẩn nhiều rủi ro song đây là xu hướng phát triển tất yếu. Do đó, tất cả các thành viên cộng đồng công nghệ số đều cần nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm trên thế giới, đánh giá và lựa chọn để góp ý xây dựng, cùng Chính phủ nỗ lực thúc đẩy việc thiết lập các nguyên tắc và ban hành quy định, bảo đảm sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý, cung cấp dịch vụ tài sản số./.
