Tàu buồm Libertad - tàu huấn luyện và là biểu tượng của Hải quân Argentina -bị bắt giữ từ ngày 2/10 vừa qua tại cảng Tema của Ghana sau khi NML Capital Ltd- có trụ sở tại Anh - kiện chính phủ Argentina sau khi tuyên bố vỡ nợ năm 2001vẫn chưa thanh toán trái phiếu nợ mà công ty đã mua năm 2000.
Trên tàu có hơn 300 người; trong đó có 15 học viên Chile, 8 học viên Uruguay vàkhách mời đến từ Venezuela, Paraguay, Nam Phi, Bolivia, Brazil và Peru.
Theo Công ước của Liên hợp quốc về luật biển năm 1982, tàu chiến được quy chếmiễn trừ chủ quyền và vì vậy không bị khám xét hoặc bắt giữ để xiết nợ. Theoluật sư của NML Capital, Argentina đã từ bỏ quyền miễn trừ khi phát hành tráiphiếu trên. Tuy nhiên, Buenos Aires đã bác bỏ điều này.
NML Capital khẳng định Argentina nợ công ty này hơn 300 triệu USD, chưa kể lãisuất. Trong khi đó, NML Capital bị Argentina tố cáo là một quỹ kền kền (chuyênmua trái phiếu với giá rẻ mạt so với giá trị mặt tại các nền kinh tế sắp bị vỡnợ nhằm trục lợi). Công ty này không chấp nhận tham gia kế hoạch tái cơ cấu nợdo chính phủ Argentina triển khai từ năm 2005-2010, trong khi 93% những ngườimua trái phiếu đã tham gia.
NML Capital cho rằng Argentina có đủ dự trữ ngoại tệ (hiện ở mức 45 tỷ USD) đểthanh toán nợ và sẵn sàng phóng thích tàu nếu Argentina nộp một khoản tiền bảolãnh tối thiểu là 20 triệu USD.
Bộ ngoại giao Argentina mới đây cho biết Buenos Aires sẽ không nhượng bộ, vìđây là vấn đề chủ quyền quốc gia chứ không đơn thuần là vấn đề tài chính.
Việc bắt giữ tàu gây thiệt hại đáng kể cho Argentina, vì các chuyên gia ướctính mỗi ngày phải bỏ ra 50.000 USD để trả tiền bến bãi, sinh hoạt phí, cung ứnghậu cần, chưa kể tiền thuê luật sư tại tòa.
Để giảm chi phí, không loại trừ khả năng Argentina đưa phần lớn đoàn thủy thủ vàhọc viên về nước trong khi tiếp tục đàm phán với chính phủ Ghana và theo kiệntại tòa án ở quốc gia châu Phi này và tòa án quốc tế. Tuy nhiên, chiến dịch sơtán không dễ dàng và cũng khá tốn kém, vì Argentina không thể điều được máy baytới Ghana vì có nguy cơ cũng bị bắt nợ.
Hiện tại, hai quan chức cao cấp Argentina, gồm Thứ trưởng quốc phòng AlfredoForti và Thứ trưởng ngoại giao Eduardo Zuain, đang có mặt tại Ghana để thảo luậnvới chính phủ nước này. Chính phủ Chile cũng đã cử Tùy viên hải quân tại AnhRonald Mc Intyre tới Ghana để đàm phán.
Trong những ngày gần đây tại Argentina đã có nhiều tranh luận về ai có tráchnhiệm trong việc cử tàu tới Ghana, nơi Argentina không có đại sứ quán thườngtrực và quốc gia châu Phi này đang trong thời điểm chính trị nhạy cảm, vì Tổngthống đương nhiệm John Atta Mills vừa mất cách đây hơn 2 tháng do ung thư vàcuối năm nay có bầu cử tổng thống.
Ngày 15/10, Tổng tham mưu trưởng Hải quân Argentina, Đô đốc Carlos Alberto Paz,đã từ chức. Theo báo chí, ông này có trách nhiệm liên đới trong việc đưa Ghanavào danh sách điểm đến gần như vào phút chót thay Nigeria trong chuyến công dutới châu Phi lần này.
Cùng ngày, Bộ quốc phòng Argentina đã ra quyết định đình chỉ chức vụ đối vớiTổng thư ký Hải quân, Đô đốc Luis María González Day và cựu Trưởng ban tổ chứcvà học thuyết của quân chủng này, Alfredo Mario Blanco, người bị cáo buộc đãthay đổi hành trình của tàu.
Tàu Libertad - từng được phong là Đại sứ danh dự của Argentina - cho đến nay đãthực hiện 43 chuyến huấn luyện, thăm khoảng 60 nước và thả neo tại hơn 400 cảngở nước ngoài. Tàu bị bắt giữ khi đang đưa học viên đi thực tế tại Nam Mỹ, châuÂu và châu Phi.
Tàu rời cảng Buenos Aires hôm 2/6 vừa qua và theo dự kiến khi xuất phát là kếtthúc chuyến vượt đại dương này vào ngày 8/12 tới đây./.