Tình hình Ai Cập tiếp tục bất ổn nghiêm trọng trong bối cảnh cả phe đối lập lẫn phe ủng hộ chính phủ đều tổ chức các cuộc biểu tình quy mô lớn trước thời điểm diễn ra cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp mới.
Tối 11/12, hàng chục nghìn người phản đối cuộc trưng cầu ý dân đã xuống đường biểu tình tại nhiều tỉnh thành của Ai Cập. Những người biểu tình tuần hành từ Quảng trường Hijaz tới Phủ Tổng thống ở quận Heliopolis, phản đối kế hoạch tổ chức trưng cầu dân ý và tổ chức Anh em Hồi giáo. Họ phá vỡ các hàng rào bêtông do quân đội dựng lên và áp sát vòng bảo vệ phía trong của Phủ Tổng thống.
Tại Quảng trường trung tâm Tahrir, hàng trăm người biểu tình đòi Tổng thống Mohamed Morsi từ chức và thành lập một Hội đồng lập hiến "đồng thuận dân tộc" để soạn thảo hiến pháp mới. Tại Alexandria, thành phố lớn thứ hai của Ai Cập, biểu tình cũng nổ ra với sự tham gia của hàng nghìn người.
Theo báo điện tử Almasry Alyoum, sáu người bị thương khi một số xe buýt của đảng Tự do và Công lý, nhánh chính trị của tổ chức Anh em Hồi giáo, bị những người lạ mặt chặn lại và ném đá khi đang trên đường từ tỉnh Sharqiya tới thủ đô Cairo để tham gia cuộc biểu tình ủng hộ Tổng thống Morsi.
Trong khi đó, những người biểu tình ủng hộ ông Morsi đến từ nhiều tỉnh thành đã tập trung tại các thánh đường ở quận Nasr City hô các khẩu hiệu ủng hộ Tổng thống và Luật Hồi giáo Sharia. Tuy nhiên, các nhân chứng có mặt tại hiện trường cho biết cuộc biểu tình ngày 11/12 của phe Hồi giáo thu hút được ít người tham gia hơn cuộc biểu dương lực lượng vào ngày 1/12 vừa qua, do thiếu vắng những người ủng hộ của đảng Salafi Nour.
[Nổ súng trước biểu tình của phe đối lập tại Ai Cập]
Trong một diễn biến liên quan, tối ngày 11/12, Câu lạc bộ Thẩm phán - hiệp hội tư pháp lớn nhất ở Ai Cập, đã ra tuyên bố khẳng định không tham gia giám sát cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp dự kiến được tổ chức vào ngày 15/12 tới. Quyết định này được đưa ra sau khi đại đa số các câu lạc bộ thẩm phán trên khắp cả nước từ chối thực hiện công việc này.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Ahmed Zend, Chủ tịch Câu lạc bộ cho biết kết quả một cuộc thăm dò ý kiến nội bộ cho thấy 90% các thẩm phán và công tố viên trên cả nước sẽ không tham gia sự kiện trên. Ông Zend còn chỉ trích Tuyên bố Hiến pháp mới do Tổng thống Morsi ban hành ngày 8/12 vừa qua là một sự “sỉ nhục” đối với bộ máy tư pháp.
Cùng ngày, các Câu lạc bộ Thẩm phán của nhiều tỉnh thành như Damanhour, Port Said, Assiut đã triệu tập cuộc họp khẩn và ra tuyên bố tẩy chay cuộc trưng cầu ý dân, không công nhận Trưởng công tố mới Talaat Ibrahim Abdallah. Động thái này được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực của Tổng thống Morsi xúc tiến tổ chức trưng cầu ý dân theo đúng kế hoạch đề ra, bất chấp sự phản đối gay gắt của phe đối lập.
Hãng thông tấn nhà nước MENA dẫn lời Chủ tịch đảng Hội nghị Amr Moussa kêu gọi hoãn cuộc trưng cầu ý dân hai tháng nhằm xem xét lại các điều khoản còn gây tranh cãi, đồng thời cho phép các lực lượng xã hội nghiên cứu và đưa ra đề xuất sửa đổi hợp lý.
NSF cho biết sẽ đưa ra quan điểm chính thức về cuộc trưng cầu ý dân này trong một cuộc họp báo được tổ chức vào sáng ngày 12/12 song chỉ sau khi nhận được các đảm bảo rằng cuộc bổ phiếu được tiến hành công bằng và "mỗi hòm phiếu có một thẩm phán đứng giám sát."
Trong khi đó, chính phủ vẫn tìm cách xúc tiến cuộc trưng cầu ý dân theo đúng kế hoạch. Tổng thư ký Ủy ban bầu cử tối cao Zaghloul al-Balshy cho biết ủy ban này đã huy động đủ số lượng thẩm phán cần thiết để giám sát cuộc trưng cầu dân ý và nhấn mạnh cuộc bỏ phiếu này sẽ diễn ra đúng thời gian đã định.
Ông Bansi cũng tuyên bố sẽ từ chức nếu xảy ra đổ máu trước hoặc trong cuộc bỏ phiếu sắp tới, đồng thời cho biết đã ra lệnh cho các thẩm phán đóng cửa các địa điểm bỏ phiếu nếu họ bị đe dọa. Vị thẩm phán này cũng kêu gọi các lực lượng chính trị, trong đó có tổ chức Anh em Hồi giáo ngừng biểu tình và tham gia bỏ phiếu để "thể hiện quyền lực" của họ.
Cơ quan Xét xử Nhà nước (SLA) thông báo sẽ tham gia giám sát trưng cầu ý dân song khẳng định quyết định của mình không mang tính ràng buộc đối với các thẩm phán.
Bộ trưởng Nhà ở và Giao thông Tareq Wafiq thông báo sẽ hạ một nửa giá vé tàu hỏa tại các toa có điều hòa, miễn phí hoàn toàn vé tàu hỏa hạng ba và vé xe buýt, đồng thời tăng gấp đôi công suất tàu xe phục vụ hành khách trong khoảng thời gian từ 6 giờ sáng ngày 14/12 đến 9 giờ sáng ngày 16/12 để khuyến khích và tạo điều kiện cho cử tri đi bỏ phiếu.
Cùng ngày, Chính phủ Ai Cập và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) thỏa thuận hoãn phê chuẩn khoản vay 4,8 tỷ USD tới tháng 1/2013. Theo Bộ trưởng Tài chính Mumtaz al-Said, việc trì hoãn phê chuẩn khoản vay trên nhằm "có thêm thời gian" để giải thích cho nhân dân hiểu về chương trình "thắt lưng buộc bụng" của chính phủ.
Thủ tướng Hesham Qandil bác bỏ thông tin về việc cải tổ nội các sau cuộc trưng cầu ý dân sắp tới, đồng thời cho biết bất ổn chính trị đã khiến tình hình kinh tế nước này trở nên khó khăn hơn./.
Tối 11/12, hàng chục nghìn người phản đối cuộc trưng cầu ý dân đã xuống đường biểu tình tại nhiều tỉnh thành của Ai Cập. Những người biểu tình tuần hành từ Quảng trường Hijaz tới Phủ Tổng thống ở quận Heliopolis, phản đối kế hoạch tổ chức trưng cầu dân ý và tổ chức Anh em Hồi giáo. Họ phá vỡ các hàng rào bêtông do quân đội dựng lên và áp sát vòng bảo vệ phía trong của Phủ Tổng thống.
Tại Quảng trường trung tâm Tahrir, hàng trăm người biểu tình đòi Tổng thống Mohamed Morsi từ chức và thành lập một Hội đồng lập hiến "đồng thuận dân tộc" để soạn thảo hiến pháp mới. Tại Alexandria, thành phố lớn thứ hai của Ai Cập, biểu tình cũng nổ ra với sự tham gia của hàng nghìn người.
Theo báo điện tử Almasry Alyoum, sáu người bị thương khi một số xe buýt của đảng Tự do và Công lý, nhánh chính trị của tổ chức Anh em Hồi giáo, bị những người lạ mặt chặn lại và ném đá khi đang trên đường từ tỉnh Sharqiya tới thủ đô Cairo để tham gia cuộc biểu tình ủng hộ Tổng thống Morsi.
Trong khi đó, những người biểu tình ủng hộ ông Morsi đến từ nhiều tỉnh thành đã tập trung tại các thánh đường ở quận Nasr City hô các khẩu hiệu ủng hộ Tổng thống và Luật Hồi giáo Sharia. Tuy nhiên, các nhân chứng có mặt tại hiện trường cho biết cuộc biểu tình ngày 11/12 của phe Hồi giáo thu hút được ít người tham gia hơn cuộc biểu dương lực lượng vào ngày 1/12 vừa qua, do thiếu vắng những người ủng hộ của đảng Salafi Nour.
[Nổ súng trước biểu tình của phe đối lập tại Ai Cập]
Trong một diễn biến liên quan, tối ngày 11/12, Câu lạc bộ Thẩm phán - hiệp hội tư pháp lớn nhất ở Ai Cập, đã ra tuyên bố khẳng định không tham gia giám sát cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp dự kiến được tổ chức vào ngày 15/12 tới. Quyết định này được đưa ra sau khi đại đa số các câu lạc bộ thẩm phán trên khắp cả nước từ chối thực hiện công việc này.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Ahmed Zend, Chủ tịch Câu lạc bộ cho biết kết quả một cuộc thăm dò ý kiến nội bộ cho thấy 90% các thẩm phán và công tố viên trên cả nước sẽ không tham gia sự kiện trên. Ông Zend còn chỉ trích Tuyên bố Hiến pháp mới do Tổng thống Morsi ban hành ngày 8/12 vừa qua là một sự “sỉ nhục” đối với bộ máy tư pháp.
Cùng ngày, các Câu lạc bộ Thẩm phán của nhiều tỉnh thành như Damanhour, Port Said, Assiut đã triệu tập cuộc họp khẩn và ra tuyên bố tẩy chay cuộc trưng cầu ý dân, không công nhận Trưởng công tố mới Talaat Ibrahim Abdallah. Động thái này được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực của Tổng thống Morsi xúc tiến tổ chức trưng cầu ý dân theo đúng kế hoạch đề ra, bất chấp sự phản đối gay gắt của phe đối lập.
Hãng thông tấn nhà nước MENA dẫn lời Chủ tịch đảng Hội nghị Amr Moussa kêu gọi hoãn cuộc trưng cầu ý dân hai tháng nhằm xem xét lại các điều khoản còn gây tranh cãi, đồng thời cho phép các lực lượng xã hội nghiên cứu và đưa ra đề xuất sửa đổi hợp lý.
NSF cho biết sẽ đưa ra quan điểm chính thức về cuộc trưng cầu ý dân này trong một cuộc họp báo được tổ chức vào sáng ngày 12/12 song chỉ sau khi nhận được các đảm bảo rằng cuộc bổ phiếu được tiến hành công bằng và "mỗi hòm phiếu có một thẩm phán đứng giám sát."
Trong khi đó, chính phủ vẫn tìm cách xúc tiến cuộc trưng cầu ý dân theo đúng kế hoạch. Tổng thư ký Ủy ban bầu cử tối cao Zaghloul al-Balshy cho biết ủy ban này đã huy động đủ số lượng thẩm phán cần thiết để giám sát cuộc trưng cầu dân ý và nhấn mạnh cuộc bỏ phiếu này sẽ diễn ra đúng thời gian đã định.
Ông Bansi cũng tuyên bố sẽ từ chức nếu xảy ra đổ máu trước hoặc trong cuộc bỏ phiếu sắp tới, đồng thời cho biết đã ra lệnh cho các thẩm phán đóng cửa các địa điểm bỏ phiếu nếu họ bị đe dọa. Vị thẩm phán này cũng kêu gọi các lực lượng chính trị, trong đó có tổ chức Anh em Hồi giáo ngừng biểu tình và tham gia bỏ phiếu để "thể hiện quyền lực" của họ.
Cơ quan Xét xử Nhà nước (SLA) thông báo sẽ tham gia giám sát trưng cầu ý dân song khẳng định quyết định của mình không mang tính ràng buộc đối với các thẩm phán.
Bộ trưởng Nhà ở và Giao thông Tareq Wafiq thông báo sẽ hạ một nửa giá vé tàu hỏa tại các toa có điều hòa, miễn phí hoàn toàn vé tàu hỏa hạng ba và vé xe buýt, đồng thời tăng gấp đôi công suất tàu xe phục vụ hành khách trong khoảng thời gian từ 6 giờ sáng ngày 14/12 đến 9 giờ sáng ngày 16/12 để khuyến khích và tạo điều kiện cho cử tri đi bỏ phiếu.
Cùng ngày, Chính phủ Ai Cập và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) thỏa thuận hoãn phê chuẩn khoản vay 4,8 tỷ USD tới tháng 1/2013. Theo Bộ trưởng Tài chính Mumtaz al-Said, việc trì hoãn phê chuẩn khoản vay trên nhằm "có thêm thời gian" để giải thích cho nhân dân hiểu về chương trình "thắt lưng buộc bụng" của chính phủ.
Thủ tướng Hesham Qandil bác bỏ thông tin về việc cải tổ nội các sau cuộc trưng cầu ý dân sắp tới, đồng thời cho biết bất ổn chính trị đã khiến tình hình kinh tế nước này trở nên khó khăn hơn./.
(TTXVN)
