Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ hai, sáng 31/10, Quốc hộihọp toàn thể nghe báo cáo về việc thực hiện dự án “Trồng mới 5 triệu harừng” và thảo luận dự kiến chương trình hoạt động giám sát của Quốc hộinăm 2012.
Giám sát tối cao góp phần nâng cao công tác lập pháp
Đánh giá tình hình thực hiện chương trình hoạt động giámsát của Quốc hội năm 2011, các đại biểu đồng tình, mặc dù năm 2011 lànăm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ nhưng hoạt động giám sát của Quốc hội,Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốchội vẫn được chú trọng, tiếp tục có những cải tiến về quy trình, thủtục, cách thức giám sát; đạt được những kết quả tích cực; hoàn thànhchương trình, kế hoạch đề ra.
Hoạt động giám sát của Quốc hội đã có tácđộng tích cực, làm chuyển biến mạnh mẽ nhiều mặt của đời sống kinh tế-xãhội, được cử tri đánh giá cao. Kết quả hoạt động giám sát tối cao đãgóp phần nâng cao hiệu quả công tác lập pháp và quyết định các vấn đềquan trọng của đất nước.
Các đại biểu cơ bản nhất trívới dự kiến chương trình hoạt động giám sát năm 2012, đồng thời đề xuất,kiến nghị một số nội dung, chuyên đề, xuất phát từ thực tiễn cuộc sốngvà nguyện vọng của đông đảo cử tri.
Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước)nhấn mạnh giám sát là chức năng cơ bản, quan trọng, là hoạt động đặcthù của cơ quan dân cử, được cử tri cả nước rất quan tâm.
Đại biểu nhấttrí với số lượng chuyên đề giám sát năm 2012 như Tờ trình: Quốc hội giámsát 2 chuyên đề; Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát 3 chuyên đề; Hội đồng Dân tộc giám sát2-3 chuyên đề, các Ủy ban giám sát 1-2 chuyên đề.
Về việc lựa chọn nộidung giám sát, đại biểu cơ bản nhất trí với 5 nhóm vấn đề như đã nêutrong Tờ trình và đề nghị bổ sung thêm 1 tiêu chí cơ bản là lựa chọnnhững vấn đề có tác động đến việc chống lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mômột cách bền vững. Đại biểu nhất trí chọn chuyên đề việc thực hiện chínhsách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn đểtiến hành giám sát tại 2 kỳ họp trong năm 2012 vì đây là lĩnh vực quantrọng đối với kinh tế-xã hội của đất nước.
Theo đại biểu, nên bổ sungchuyên đề giám sát hoạt động của các doanh nghiệp, tổng công ty nhànước, tập đoàn kinh tế bởi đây đang là vấn đề được cử tri đặc biệt quantâm.
Đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng, việctheo dõi, đánh giá thực hiện các kiến nghị sau giám sát còn chưa làmđược nhiều và đề nghị cần mở rộng sự tham gia của cử tri và báo chí vàohoạt động giám sát của Quốc hội. Theo đại biểu, báo chí và công táctruyền thông có tác động mạnh mẽ của trong việc nâng cao hiệu quả, tạothêm sức mạnh cho hoạt động giám sát của Quốc hội. Qua cầu nối này, hoạtđộng giám sát của Quốc hội cũng được cải tiến mạnh mẽ hơn.
Đại biểucũng đề nghị mở rộng quyền thông tin của báo chí đối với hoạt động củaQuốc hội. Về dự kiến chương trình giám sát năm 2012, đại biểu Lê Thị Ngacũng thống nhất lựa chọn chuyên đề giám sát việc thực hiện chính sáchpháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và đề xuấtthêm một chuyên đề về việc chấp hành pháp luật về đảm bảo an toàn giaothông bởi đây đang là vấn đề bức xúc của toàn xã hội, đe dọa đến sự antoàn của mỗi người dân.
Tán thành phân tích của đại biểu Lê Thị Nga, đạibiểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) đề nghị cần lựa chọn thêm chuyên đề việcthực hiện chính sách pháp luật về đảm bảo an toàn giao thông, giảiquyết ách tắc giao thông để giám sát trong năm 2012. Đây là vấn đề thựcsự nóng bỏng, cần sự vào cuộc của Quốc hội để đáp ứng nguyện vọng của cửtri, nhân dân.
Đại biểu Hồ Trọng Ngũ (Vĩnh Long) đềnghị cần tăng cường thêm các chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tăng hiệu quả, sức lan tỏa và tác động tạo chuyển biến, độtphá căn bản, sâu sắc. Đại biểu Hồ Trọng Ngũ cũng cho rằng, trật tự antoàn giao thông là vấn đề của toàn xã hội, đòi hỏi tiếp tục giám sát bởinếu không giải quyết tốt, sẽ không thực hiện được các nhiệm vụ kinhtế-xã hội, văn hóa, quốc phòng an ninh. Nếu có giám sát một cách đồng bộsẽ giúp chuyển biến tốt trong lĩnh vực này.
Đại biểu Lê Bộ Lĩnh (AnGiang) cũng nhất trí với việc lựa chọn chuyên đề giám sát việc thực hiệnchính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nôngthôn với 2 vấn đề “nóng” hiện nay là đất đai và đầu tư.
Một chuyên đềnữa được đại biểu đề xuất cũng là về chủ đề thực thi chính sách phápluật về phát triển cơ sở hạ tầng và đảm bảo an toàn giao thông. Trongđó, cần nhận rõ, nếu chỉ đặt vấn đề giảm ùn tắc, đảm bảo an toàn giaothông thì mới giải quyết được phần ngọn mà chưa giải quyết được phần gốccủa vấn đề là cơ sở hạ tầng giao thông chưa đảm bảo.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) và nhiều đại biểu khác bày tỏ bănkhoăn vì kết quả giải quyết những kiến nghị sau giám sát chưa được đềcập một cách sâu sắc và cho rằng “hậu giám sát” là một vấn đề cần đượcquan tâm. Đại biểu không đồng ý với đề xuất hạn chế giám sát của Hộiđồng Dân tộc và các Ủy ban, bởi đây là những cơ quan chuyên sâu, nắm rấtrõ lĩnh vực, cần được tăng cường.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh cho rằng, cầnmở rộng loại hình giám sát, đặc biệt về những vấn đề nổi cộm mà cử trivà nhân dân quan tâm; tăng cường giám sát việc giải quyết các kiến nghị,khiếu nại, tố cáo của cử tri và nhân dân.
Cần giải pháp tổng thể giải quyết nạn chặt phá rừng
Theo Báo cáo của Chính phủ, những năm qua công tác bảo vệrừng đã đạt được những kết quả quan trọng, thể hiện trên cả 3 mặt: số vụvi phạm giảm (năm 1998 là 62.357 vụ, năm 2010 là 33.857 vụ, giảm 46%);diện tích rừng mất đi do các hành vi vi phạm lâm luật tuy vẫn còn lớnnhưng cũng đã có xu hướng giảm; diện tích rừng bị thiệt hại do cháy rừngcũng có xu hướng giảm (giai đoạn 2006-2010 bình quân 2.032ha/năm sovới 7.784ha/năm giai đoạn 1998-2000).
Trong 5 năm (2006-2010) đã khoanhnuôi xúc tiến tái sinh rừng đạt 115% kế hoạch, đến nay đã có thêm540.000ha thành rừng; trồng rừng đạt 114% kế hoạch. Tính cả 2 giai đoạn(1998-2010), tổng diện tích rừng đã trồng và khoanh nuôi tái sinh được4.675.006ha, đạt 93,5% kế hoạch. Tổng diện tích rừng cả nước đã liêntục tăng lên, độ che phủ rừng tăng từ 32% năm 1998 lên 39,5% năm 2010trong khi nhiều nước trên thế giới tỷ lệ này thấp.
Nhờthực hiện dự án, trong nước đã bước đầu hình thành vùng nguyên liệu,tăng nguồn cung cấp gỗ, củi cho tiêu dùng trong nước và chế biến xuấtkhẩu. Dự án đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảmnghèo... Tuy nhiên, diện tích đất trống, đồi núi trọc còn nhiều (hơn 2,8triệu ha); tình trạng vi phạm các quy định về bảo vệ và phát triển rừngvẫn diễn ra phức tạp. Chất lượng và tính đa dạng sinh học rừng của mộtsố trạng thái rừng tự nhiên giảm hoặc tăng chậm...
Chính phủ cho rằng,việc xây dựng và triển khai Kế hoạch bảo vệ phát triển rừng giai đoạn2011-2020 là rất cần thiết. Mục tiêu đặt ra là tăng độ che phủ rừng lên42-43% vào năm 2015 và 44-45% vào năm 2020; đến năm 2020, GDP của ngànhlâm nghiệp đạt khoảng 3%...
Thẩm tra nội dung này, Ủyban Khoa học Công nghệ và Môi trường đánh giá cao những kết quả đạt đượccủa Dự án trên nhiều mặt kinh tế-xã hội đồng thời phân tích một số tồntại, hạn chế chủ yếu như công tác lập quy hoạch và quản lý thực hiệnquy hoạch đất lâm nghiệp và quy hoạch 3 loại rừng còn chậm; việc giaođất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp thựchiện chưa tốt, chậm tiến độ. Việc cấp vốn ngân sách nhà nước cho Dự áncòn chậm, cơ chế, chính sách cho vay vốn tín dụng còn bất cập. Việc tổchức thực hiện chuyển đổi lâm trường quốc doanh còn lúng túng.
Ủy banKhoa học Công nghệ và Môi trường đề nghị Chính phủ có giải pháp tổng thểgiải quyết tình trạng cháy rừng, chặt phá rừng trái pháp luật; sớm banhành chính sách khai thác đối với những diện tích rừng đến chu kỳ thuhoạch; đổi mới mô hình quản lý rừng theo chức năng từng loại rừng; khẩntrương hoàn thành việc rà soát, cắm mốc diện tích 3 loại rừng trên thựcđịa.../.
Giám sát tối cao góp phần nâng cao công tác lập pháp
Đánh giá tình hình thực hiện chương trình hoạt động giámsát của Quốc hội năm 2011, các đại biểu đồng tình, mặc dù năm 2011 lànăm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ nhưng hoạt động giám sát của Quốc hội,Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốchội vẫn được chú trọng, tiếp tục có những cải tiến về quy trình, thủtục, cách thức giám sát; đạt được những kết quả tích cực; hoàn thànhchương trình, kế hoạch đề ra.
Hoạt động giám sát của Quốc hội đã có tácđộng tích cực, làm chuyển biến mạnh mẽ nhiều mặt của đời sống kinh tế-xãhội, được cử tri đánh giá cao. Kết quả hoạt động giám sát tối cao đãgóp phần nâng cao hiệu quả công tác lập pháp và quyết định các vấn đềquan trọng của đất nước.
Các đại biểu cơ bản nhất trívới dự kiến chương trình hoạt động giám sát năm 2012, đồng thời đề xuất,kiến nghị một số nội dung, chuyên đề, xuất phát từ thực tiễn cuộc sốngvà nguyện vọng của đông đảo cử tri.
Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước)nhấn mạnh giám sát là chức năng cơ bản, quan trọng, là hoạt động đặcthù của cơ quan dân cử, được cử tri cả nước rất quan tâm.
Đại biểu nhấttrí với số lượng chuyên đề giám sát năm 2012 như Tờ trình: Quốc hội giámsát 2 chuyên đề; Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát 3 chuyên đề; Hội đồng Dân tộc giám sát2-3 chuyên đề, các Ủy ban giám sát 1-2 chuyên đề.
Về việc lựa chọn nộidung giám sát, đại biểu cơ bản nhất trí với 5 nhóm vấn đề như đã nêutrong Tờ trình và đề nghị bổ sung thêm 1 tiêu chí cơ bản là lựa chọnnhững vấn đề có tác động đến việc chống lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mômột cách bền vững. Đại biểu nhất trí chọn chuyên đề việc thực hiện chínhsách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn đểtiến hành giám sát tại 2 kỳ họp trong năm 2012 vì đây là lĩnh vực quantrọng đối với kinh tế-xã hội của đất nước.
Theo đại biểu, nên bổ sungchuyên đề giám sát hoạt động của các doanh nghiệp, tổng công ty nhànước, tập đoàn kinh tế bởi đây đang là vấn đề được cử tri đặc biệt quantâm.
Đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng, việctheo dõi, đánh giá thực hiện các kiến nghị sau giám sát còn chưa làmđược nhiều và đề nghị cần mở rộng sự tham gia của cử tri và báo chí vàohoạt động giám sát của Quốc hội. Theo đại biểu, báo chí và công táctruyền thông có tác động mạnh mẽ của trong việc nâng cao hiệu quả, tạothêm sức mạnh cho hoạt động giám sát của Quốc hội. Qua cầu nối này, hoạtđộng giám sát của Quốc hội cũng được cải tiến mạnh mẽ hơn.
Đại biểucũng đề nghị mở rộng quyền thông tin của báo chí đối với hoạt động củaQuốc hội. Về dự kiến chương trình giám sát năm 2012, đại biểu Lê Thị Ngacũng thống nhất lựa chọn chuyên đề giám sát việc thực hiện chính sáchpháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và đề xuấtthêm một chuyên đề về việc chấp hành pháp luật về đảm bảo an toàn giaothông bởi đây đang là vấn đề bức xúc của toàn xã hội, đe dọa đến sự antoàn của mỗi người dân.
Tán thành phân tích của đại biểu Lê Thị Nga, đạibiểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) đề nghị cần lựa chọn thêm chuyên đề việcthực hiện chính sách pháp luật về đảm bảo an toàn giao thông, giảiquyết ách tắc giao thông để giám sát trong năm 2012. Đây là vấn đề thựcsự nóng bỏng, cần sự vào cuộc của Quốc hội để đáp ứng nguyện vọng của cửtri, nhân dân.
Đại biểu Hồ Trọng Ngũ (Vĩnh Long) đềnghị cần tăng cường thêm các chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tăng hiệu quả, sức lan tỏa và tác động tạo chuyển biến, độtphá căn bản, sâu sắc. Đại biểu Hồ Trọng Ngũ cũng cho rằng, trật tự antoàn giao thông là vấn đề của toàn xã hội, đòi hỏi tiếp tục giám sát bởinếu không giải quyết tốt, sẽ không thực hiện được các nhiệm vụ kinhtế-xã hội, văn hóa, quốc phòng an ninh. Nếu có giám sát một cách đồng bộsẽ giúp chuyển biến tốt trong lĩnh vực này.
Đại biểu Lê Bộ Lĩnh (AnGiang) cũng nhất trí với việc lựa chọn chuyên đề giám sát việc thực hiệnchính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nôngthôn với 2 vấn đề “nóng” hiện nay là đất đai và đầu tư.
Một chuyên đềnữa được đại biểu đề xuất cũng là về chủ đề thực thi chính sách phápluật về phát triển cơ sở hạ tầng và đảm bảo an toàn giao thông. Trongđó, cần nhận rõ, nếu chỉ đặt vấn đề giảm ùn tắc, đảm bảo an toàn giaothông thì mới giải quyết được phần ngọn mà chưa giải quyết được phần gốccủa vấn đề là cơ sở hạ tầng giao thông chưa đảm bảo.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) và nhiều đại biểu khác bày tỏ bănkhoăn vì kết quả giải quyết những kiến nghị sau giám sát chưa được đềcập một cách sâu sắc và cho rằng “hậu giám sát” là một vấn đề cần đượcquan tâm. Đại biểu không đồng ý với đề xuất hạn chế giám sát của Hộiđồng Dân tộc và các Ủy ban, bởi đây là những cơ quan chuyên sâu, nắm rấtrõ lĩnh vực, cần được tăng cường.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh cho rằng, cầnmở rộng loại hình giám sát, đặc biệt về những vấn đề nổi cộm mà cử trivà nhân dân quan tâm; tăng cường giám sát việc giải quyết các kiến nghị,khiếu nại, tố cáo của cử tri và nhân dân.
Cần giải pháp tổng thể giải quyết nạn chặt phá rừng
Theo Báo cáo của Chính phủ, những năm qua công tác bảo vệrừng đã đạt được những kết quả quan trọng, thể hiện trên cả 3 mặt: số vụvi phạm giảm (năm 1998 là 62.357 vụ, năm 2010 là 33.857 vụ, giảm 46%);diện tích rừng mất đi do các hành vi vi phạm lâm luật tuy vẫn còn lớnnhưng cũng đã có xu hướng giảm; diện tích rừng bị thiệt hại do cháy rừngcũng có xu hướng giảm (giai đoạn 2006-2010 bình quân 2.032ha/năm sovới 7.784ha/năm giai đoạn 1998-2000).
Trong 5 năm (2006-2010) đã khoanhnuôi xúc tiến tái sinh rừng đạt 115% kế hoạch, đến nay đã có thêm540.000ha thành rừng; trồng rừng đạt 114% kế hoạch. Tính cả 2 giai đoạn(1998-2010), tổng diện tích rừng đã trồng và khoanh nuôi tái sinh được4.675.006ha, đạt 93,5% kế hoạch. Tổng diện tích rừng cả nước đã liêntục tăng lên, độ che phủ rừng tăng từ 32% năm 1998 lên 39,5% năm 2010trong khi nhiều nước trên thế giới tỷ lệ này thấp.
Nhờthực hiện dự án, trong nước đã bước đầu hình thành vùng nguyên liệu,tăng nguồn cung cấp gỗ, củi cho tiêu dùng trong nước và chế biến xuấtkhẩu. Dự án đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảmnghèo... Tuy nhiên, diện tích đất trống, đồi núi trọc còn nhiều (hơn 2,8triệu ha); tình trạng vi phạm các quy định về bảo vệ và phát triển rừngvẫn diễn ra phức tạp. Chất lượng và tính đa dạng sinh học rừng của mộtsố trạng thái rừng tự nhiên giảm hoặc tăng chậm...
Chính phủ cho rằng,việc xây dựng và triển khai Kế hoạch bảo vệ phát triển rừng giai đoạn2011-2020 là rất cần thiết. Mục tiêu đặt ra là tăng độ che phủ rừng lên42-43% vào năm 2015 và 44-45% vào năm 2020; đến năm 2020, GDP của ngànhlâm nghiệp đạt khoảng 3%...
Thẩm tra nội dung này, Ủyban Khoa học Công nghệ và Môi trường đánh giá cao những kết quả đạt đượccủa Dự án trên nhiều mặt kinh tế-xã hội đồng thời phân tích một số tồntại, hạn chế chủ yếu như công tác lập quy hoạch và quản lý thực hiệnquy hoạch đất lâm nghiệp và quy hoạch 3 loại rừng còn chậm; việc giaođất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp thựchiện chưa tốt, chậm tiến độ. Việc cấp vốn ngân sách nhà nước cho Dự áncòn chậm, cơ chế, chính sách cho vay vốn tín dụng còn bất cập. Việc tổchức thực hiện chuyển đổi lâm trường quốc doanh còn lúng túng.
Ủy banKhoa học Công nghệ và Môi trường đề nghị Chính phủ có giải pháp tổng thểgiải quyết tình trạng cháy rừng, chặt phá rừng trái pháp luật; sớm banhành chính sách khai thác đối với những diện tích rừng đến chu kỳ thuhoạch; đổi mới mô hình quản lý rừng theo chức năng từng loại rừng; khẩntrương hoàn thành việc rà soát, cắm mốc diện tích 3 loại rừng trên thựcđịa.../.
Thanh Hòa (TTXVN/Vietnam+)
