Trước tình hình xảy ra nhiều vụ cháy phương tiện giao thông không rõ nguyên nhân, ngày 6/1, phóng viên TTXVN đã trao đổi với ông Trần Văn Vinh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng-Bộ Khoa học và Công nghệ, cơ quan chủ quản kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm hàng hóa, trong đó có sản phẩm xăng dầu. Sau đây là nội dung cuộc trao đổi:
- Thưa ông hiện nay dư luận rất lo lắng về việc nhiều phương tiện giao thông bị cháy, có thông tin cho rằng nguyên nhân do chất lượng xăng dầu không đảm bảo. Xin ông cho biết ý kiến về vấn đề này?
Ông Trần Văn Vinh: Việc kiểm tra chất lượng xăng dầu là hoạt động thường xuyên từ trước đến nay của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Đối với vấn đề cháy xe mà dư luận nghi là do xăng, theo tôi đó là nhận định mang tính chủ quan, không dựa trên các chứng cứ khoa học.
Hầu hết các ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý đều cho rằng để xăng cháy được phải có nguồn nhiệt, nguồn lửa. Vì vậy theo tôi, câu hỏi đặt ra là nguồn nhiệt, nguồn lửa đó bắt nguồn từ đâu mới là quan trọng? Còn đương nhiên trên các phương tiện giao thông thì xăng dầu, các vật liệu nhựa, dây cáp điện là những nguyên liệu dễ cháy, bắt lửa, nếu để tiếp xúc với nguồn lửa rất có thể xảy ra cháy nổ.
Chúng tôi đã thực hiện kiểm tra mẫu xăng của chiếc xe máy cháy dở tại Hà Nội và cơ sở kinh doanh xăng dầu mà chủ chiếc xe máy đó đã mua. Kết luận cho thấy hai mẫu xăng này đều không có chất lạ và phù hợp với QCVN1: 2009/BKHCN.
Thêm vào đó, các kết quả khám nghiệm kiểm tra đối với các xe cháy dở của một số cơ quan chức năng cũng không khẳng định nguyên nhân xe cháy là do chất lượng xăng. Bởi vậy theo tôi, rất có thể có những nguyên nhân khác và hiện không thể gán ghép cho một nguyên nhân nào cụ thể. Chúng tôi cũng khuyến cáo khi chưa có kết luận cụ thể của các nhà khoa học và cơ quan quản lý, người dân vẫn phải chú ý đến phương tiện giao thông của mình để tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.
- Một số ý kiến cho rằng khi cơ quan chức năng tiến hành lấy các mẫu xăng của các phương tiện bị cháy đem đi xét nghiệm thì nguồn xăng không còn nguyên vẹn, do một số chất đã bay hơi không còn tính chính xác, điều này có đúng không thưa ông?
Ông Trần Văn Vinh: Ý kiến đó hoàn toàn không chính xác. Chúng tôi thực hiện việc lấy mẫu xăng xét nghiệm ở cả chiếc xe bị cháy và cơ sở kinh doanh xăng dầu, nơi người chủ chiếc xe này mua rất kịp thời và cả hai mẫu này đều phù hợp với QCVN1: 2009/BKHCN.
- Việc phối hợp giữa các cơ quan chức năng và chủ phương tiện đã bị cháy như thế nào?
Ông Trần Văn Vinh: Các cơ quan chịu trách nhiệm về vấn đề cháy, nổ xe và các chủ phương tiện bị cháy vẫn chưa hợp tác chặt chẽ. Thậm chí có những vụ xe cháy dở, khi chúng tôi đến liên hệ với chủ xe thì họ nói đã đem xe đi bảo dưỡng. Điển hình là vụ chiếc xe máy Honda Airblade bị cháy hồi 9 giờ sáng 5/1 tại Từ Sơn (Bắc Ninh), khi chúng tôi liên hệ họ chỉ báo là do chuột cắn hệ thống dây dẫn điện trong xe gây cháy, không muốn hợp tác với các cơ quan chức năng để làm rõ. Do vậy, cần phải điều tra tổng thể và có sự kết hợp giữa các địa phương, các cơ quan chịu trách nhiệm vấn đề cháy nổ và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng để nghiên cứu, lấy mẫu xăng xét nghiệm, từ đó mới xác minh rõ nguyên nhân.
- Liệu có thể loại bỏ được nguyên nhân các vụ cháy xe không liên quan đến xăng?
Ông Trần Văn Vinh: Đến giờ phút này không thể khẳng định được nguyên nhân xe cháy là do xăng dầu mà phải tiếp tục kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm, đồng thời phải có sự hợp tác làm việc giữa các cơ quan liên ngành, các địa phương, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và chủ phương tiện giao thông thì mới có thể kết luận được.
Ngày 5/1 Chính phủ đã có Công văn yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ thông báo về việc kiểm tra xăng dầu thời gian qua. Hiện đơn vị đang tổng kết công tác phối hợp kiểm tra chất lượng xăng dầu của các chi cục, ngành, chính quyền địa phương. Kết quả sơ bộ tính đến thời điểm này có khoảng 3.000 mẫu xăng, dầu được kiểm định trong năm 2011, một số mẫu có chỉ số octan, tỷ lệ methanol và acetone còn cao so với QCVN1: 2009/BKHCN. Qua đó sẽ nhìn ra được bức tranh toàn cảnh của chất lượng xăng dầu của Việt Nam hiện nay.
Chúng tôi cũng có những kiến nghị đối với các cơ quan chức năng như Bộ Khoa học Công nghệ đẩy mạnh công tác thanh tra kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; Bộ Công Thương có chỉ đạo đối với Cục quản lý thị trường là đơn vị trực tiếp quản lý các cơ sở kinh doanh xăng dầu, có chế tài xử phạt những cửa hàng kinh doanh xăng dầu nhỏ lẻ, kém chất lượng; có hướng quản lý hiệu quả các tổ chức, doanh nghiệp quản lý, kinh doanh nhập khẩu, luân chuyển, vận chuyển và buôn bán xăng dầu.
- Vừa qua Bộ Giao thông Vận tải đã nhận trách nhiệm về những vụ xe cháy, ông có ý kiến thế nào về vấn đề này?
Ông Trần Văn Vinh: Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa quy định về trách nhiệm quản lý chất lượng phương tiện giao thông vận tải thuộc về Bộ Giao thông Vận tải. Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu. Nhưng theo tôi, trách nhiệm cuối cùng đối với vấn đề xe cháy phải thuộc về các cơ sở sản xuất kinh doanh, bởi xe có đăng kiểm ở đâu thì khâu ban đầu vẫn là từ nơi sản xuất. Các cơ quan quản lý Nhà nước không chịu trách nhiệm thay cho những lỗi kỹ thuật. Cơ quan quản lý chỉ có trách nhiệm đôn đốc, nhắc nhở, ban hành những Nghị định, Thông tư hướng dẫn thực hiện việc đăng kiểm, lưu hành và yêu cầu đảm bảo chất lượng hàng hóa. Nhà sản xuất kinh doanh không thể đứng ngoài cuộc và đẩy hết trách nhiệm cho các cơ quan quản lý.
Theo tôi, mặc dù chưa biết nguyên nhân cháy xe nhưng khi có sự việc xảy ra đối với các sản phẩm hàng hóa của mình, nhà sản xuất phải có trách nhiệm trấn an dư luận, thu thập thông tin và hợp tác với các cơ quan chức năng. Do nguyên nhân cháy xe vẫn chưa rõ ràng, người dân nên đưa xe đi bảo dưỡng tại những cơ sở chính hãng, có uy tín; thực hiện nghiêm ngặt các quy tắc an toàn khi vận hành và tham gia giao thông; đồng thời chú ý cẩn thận hơn đối với những dòng xe hiện đại, vì hiện nay tình trạng xe cháy thường xảy ra ở những chiếc xe đời mới, có những kết cấu kỹ thuật phức tạp.
- Trân trọng cảm ơn ông!/.
- Thưa ông hiện nay dư luận rất lo lắng về việc nhiều phương tiện giao thông bị cháy, có thông tin cho rằng nguyên nhân do chất lượng xăng dầu không đảm bảo. Xin ông cho biết ý kiến về vấn đề này?
Ông Trần Văn Vinh: Việc kiểm tra chất lượng xăng dầu là hoạt động thường xuyên từ trước đến nay của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Đối với vấn đề cháy xe mà dư luận nghi là do xăng, theo tôi đó là nhận định mang tính chủ quan, không dựa trên các chứng cứ khoa học.
Hầu hết các ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý đều cho rằng để xăng cháy được phải có nguồn nhiệt, nguồn lửa. Vì vậy theo tôi, câu hỏi đặt ra là nguồn nhiệt, nguồn lửa đó bắt nguồn từ đâu mới là quan trọng? Còn đương nhiên trên các phương tiện giao thông thì xăng dầu, các vật liệu nhựa, dây cáp điện là những nguyên liệu dễ cháy, bắt lửa, nếu để tiếp xúc với nguồn lửa rất có thể xảy ra cháy nổ.
Chúng tôi đã thực hiện kiểm tra mẫu xăng của chiếc xe máy cháy dở tại Hà Nội và cơ sở kinh doanh xăng dầu mà chủ chiếc xe máy đó đã mua. Kết luận cho thấy hai mẫu xăng này đều không có chất lạ và phù hợp với QCVN1: 2009/BKHCN.
Thêm vào đó, các kết quả khám nghiệm kiểm tra đối với các xe cháy dở của một số cơ quan chức năng cũng không khẳng định nguyên nhân xe cháy là do chất lượng xăng. Bởi vậy theo tôi, rất có thể có những nguyên nhân khác và hiện không thể gán ghép cho một nguyên nhân nào cụ thể. Chúng tôi cũng khuyến cáo khi chưa có kết luận cụ thể của các nhà khoa học và cơ quan quản lý, người dân vẫn phải chú ý đến phương tiện giao thông của mình để tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.
- Một số ý kiến cho rằng khi cơ quan chức năng tiến hành lấy các mẫu xăng của các phương tiện bị cháy đem đi xét nghiệm thì nguồn xăng không còn nguyên vẹn, do một số chất đã bay hơi không còn tính chính xác, điều này có đúng không thưa ông?
Ông Trần Văn Vinh: Ý kiến đó hoàn toàn không chính xác. Chúng tôi thực hiện việc lấy mẫu xăng xét nghiệm ở cả chiếc xe bị cháy và cơ sở kinh doanh xăng dầu, nơi người chủ chiếc xe này mua rất kịp thời và cả hai mẫu này đều phù hợp với QCVN1: 2009/BKHCN.
- Việc phối hợp giữa các cơ quan chức năng và chủ phương tiện đã bị cháy như thế nào?
Ông Trần Văn Vinh: Các cơ quan chịu trách nhiệm về vấn đề cháy, nổ xe và các chủ phương tiện bị cháy vẫn chưa hợp tác chặt chẽ. Thậm chí có những vụ xe cháy dở, khi chúng tôi đến liên hệ với chủ xe thì họ nói đã đem xe đi bảo dưỡng. Điển hình là vụ chiếc xe máy Honda Airblade bị cháy hồi 9 giờ sáng 5/1 tại Từ Sơn (Bắc Ninh), khi chúng tôi liên hệ họ chỉ báo là do chuột cắn hệ thống dây dẫn điện trong xe gây cháy, không muốn hợp tác với các cơ quan chức năng để làm rõ. Do vậy, cần phải điều tra tổng thể và có sự kết hợp giữa các địa phương, các cơ quan chịu trách nhiệm vấn đề cháy nổ và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng để nghiên cứu, lấy mẫu xăng xét nghiệm, từ đó mới xác minh rõ nguyên nhân.
- Liệu có thể loại bỏ được nguyên nhân các vụ cháy xe không liên quan đến xăng?
Ông Trần Văn Vinh: Đến giờ phút này không thể khẳng định được nguyên nhân xe cháy là do xăng dầu mà phải tiếp tục kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm, đồng thời phải có sự hợp tác làm việc giữa các cơ quan liên ngành, các địa phương, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và chủ phương tiện giao thông thì mới có thể kết luận được.
Ngày 5/1 Chính phủ đã có Công văn yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ thông báo về việc kiểm tra xăng dầu thời gian qua. Hiện đơn vị đang tổng kết công tác phối hợp kiểm tra chất lượng xăng dầu của các chi cục, ngành, chính quyền địa phương. Kết quả sơ bộ tính đến thời điểm này có khoảng 3.000 mẫu xăng, dầu được kiểm định trong năm 2011, một số mẫu có chỉ số octan, tỷ lệ methanol và acetone còn cao so với QCVN1: 2009/BKHCN. Qua đó sẽ nhìn ra được bức tranh toàn cảnh của chất lượng xăng dầu của Việt Nam hiện nay.
Chúng tôi cũng có những kiến nghị đối với các cơ quan chức năng như Bộ Khoa học Công nghệ đẩy mạnh công tác thanh tra kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; Bộ Công Thương có chỉ đạo đối với Cục quản lý thị trường là đơn vị trực tiếp quản lý các cơ sở kinh doanh xăng dầu, có chế tài xử phạt những cửa hàng kinh doanh xăng dầu nhỏ lẻ, kém chất lượng; có hướng quản lý hiệu quả các tổ chức, doanh nghiệp quản lý, kinh doanh nhập khẩu, luân chuyển, vận chuyển và buôn bán xăng dầu.
- Vừa qua Bộ Giao thông Vận tải đã nhận trách nhiệm về những vụ xe cháy, ông có ý kiến thế nào về vấn đề này?
Ông Trần Văn Vinh: Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa quy định về trách nhiệm quản lý chất lượng phương tiện giao thông vận tải thuộc về Bộ Giao thông Vận tải. Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu. Nhưng theo tôi, trách nhiệm cuối cùng đối với vấn đề xe cháy phải thuộc về các cơ sở sản xuất kinh doanh, bởi xe có đăng kiểm ở đâu thì khâu ban đầu vẫn là từ nơi sản xuất. Các cơ quan quản lý Nhà nước không chịu trách nhiệm thay cho những lỗi kỹ thuật. Cơ quan quản lý chỉ có trách nhiệm đôn đốc, nhắc nhở, ban hành những Nghị định, Thông tư hướng dẫn thực hiện việc đăng kiểm, lưu hành và yêu cầu đảm bảo chất lượng hàng hóa. Nhà sản xuất kinh doanh không thể đứng ngoài cuộc và đẩy hết trách nhiệm cho các cơ quan quản lý.
Theo tôi, mặc dù chưa biết nguyên nhân cháy xe nhưng khi có sự việc xảy ra đối với các sản phẩm hàng hóa của mình, nhà sản xuất phải có trách nhiệm trấn an dư luận, thu thập thông tin và hợp tác với các cơ quan chức năng. Do nguyên nhân cháy xe vẫn chưa rõ ràng, người dân nên đưa xe đi bảo dưỡng tại những cơ sở chính hãng, có uy tín; thực hiện nghiêm ngặt các quy tắc an toàn khi vận hành và tham gia giao thông; đồng thời chú ý cẩn thận hơn đối với những dòng xe hiện đại, vì hiện nay tình trạng xe cháy thường xảy ra ở những chiếc xe đời mới, có những kết cấu kỹ thuật phức tạp.
- Trân trọng cảm ơn ông!/.
Thu Phương (TTXVN/Vietnam+)
